Những ngôi sao bóng rổ, bóng đá, có đồng đội bên cạnh để phóng đại di sản đã để lại, để che giấu sự thụt lùi, và thậm chí thanh thản bước tới chúng, nếu may mắn sẽ chấm dứt sự nghiệp với chiến thắng cuối cùng.

Nhưng các tay vợt luôn cô đơn. Đến một độ tuổi nào đó, họ lao dốc với tốc độ vài dặm một giờ, những cú giao bóng và thuận tay trở nên yếu đuối, sự tự tin suy giảm, và họ bắt đầu "sống mòn".

Dĩ nhiên họ hiểu chuyện gì đang diễn ra, nhưng cố giả vờ như vẫn kiểm soát được chính mình, dù cơ thể và nét mặt bộc lộ nỗi lo, sự mệt mỏi, thất vọng với chính mình, hoài nghi và tức giận với những thứ đã từng dễ dàng đạt được.

Đối thủ cũng cảm nhận được điều ấy, trước khi phản đòn. Tất cả các CĐV chúng ta cũng thấy.

Rafael Nadal đang sa sút. Giá như đây không phải sự thật. Các dấu hiệu đã xuất hiện trước nay chừng 5 năm, khi Novak Djokovic đánh bại Nadal ở 6 trận chung kết năm 2011.

Nadal trở lại năm 2012, và chỉ thua duy nhất chung kết Australian Open sau 5 set, một trong những trận vĩ đại nhất lịch sử tennis đơn nam.

Năm 2014, một chấn thương lưng, một chấn thương cổ tay và sau đó căn bệnh ruột thừa, khiến anh chính thức tụt lùi.

Anh đã trở lại Top 5 thế giới trong 6 tháng cuối của năm 2015. Nhưng vẫn có quá nhiều tín hiệu buồn. Dù không gặp chấn thương nào, Nadal thua toàn bộ 4 trận trước các đối thủ trong Top 50.

Người đàn ông vĩ đại của mặt sân đất nện thua tổng cộng 5 lần trên mặt sân này trước các tay vợt trong Top 50 (trong 9 năm trước anh chỉ thua đúng 3 lần!).

Tháng 1/2016, tại Australian Open, anh lại thua tiếp từ vòng 1 trước Fernando Verdasco, bại quân yêu thích của anh. Thứ tự trên bảng xếp hạng ATP của Nadal năm 2016 là 21, kém cả tay vợt 18 tuổi người Mỹ Taylor Fritz.

Nadal sa sút thế nào? Chúng ta cần những thống kê. Những cú giao bóng yếu đi trông thấy. Tỉ lệ giao bóng ăn điểm của anh xuống còn 63.5%, tụt 4% so với tỉ lệ trung bình các năm trước, và xếp bét trong số các tay vợt hàng đầu.

Khi lực đánh cổ tay kém, Nadal thường di chuyển xuống cuối sân chống trả. Các cú đánh non, lực yếu, luôn tạo thời cơ cho đối phương đáp trả.

Và ở các trận đấu 5-5, Nadal thường thua dù như ta biết, trong suốt sự nghiệp, anh là tay vợt không khi nào bỏ cuộc.

Ở Buenos Aires tháng trước, trên sân đất nện, khi đang dẫn 5-4 trước Dominic Thiem, tay vợt trẻ đang lên người Áo và có một match-point, Nadal không thể thắng.

Anh thua sau loạt tie-break ở set 3. Cần phải nhấn mạnh rằng Thiem đánh trái một tay, đối thủ ưa thích của những cú thuận tay trái mà Nadal từng sử dụng tra tấn Federer nhiều năm.

Tháng 6 tới, Nadal 30 tuổi, độ tuổi có thể là đỉnh cao của một tay vợt nam, nhưng khó cho người thi đấu chuyên nghiệp từ năm 15, và lại chơi với phong cách cần rất nhiều thể lực.

Nhiều năm trước, nhiều HLV đã dự đoán, rằng việc sử dụng các quả Ground Stroke và bóng bền quá nhiều sẽ sớm phá vỡ các múi cơ của Nadal. Sự “phá vỡ” này đến vẫn muộn, so với dự đoán của các chuyên gia, nhưng cuối cùng nó đã đến.

Brad Gilbert, cựu tay vợt và HLV, giờ làm BLV tennis của ESPN, cho rằng Nadal phải thay đổi cách tiếp cận trận đấu.

Chú và cũng là HLV của anh, Toni Nadal, người dạy quần vợt cho Nadal từ năm 3 tuổi, dường như không nhận ra điều đó.

Mùa thu năm ngoái, Toni nói với một hãng tin của Pháp về việc đưa về một “siêu HLV” cho Nadal, như cách Djokovic bắt tay với huyền thoại Boris Becker hay Federer thuê Stefan Edberg.

Nhưng rốt cuộc Nadal phải làm gì? Lên lưới nhiều hơn như Federer chăng? Đã bao giờ anh chơi một trận đấu nào khác cách anh vẫn làm?

Bám lấy một điểm của sân, giữ bóng bền với đối phương cho tới khi có cơ hội thực hiện một cú topspin siêu phàm, và độ chính xác không thể tưởng tượng?

The BNP Paribas Open ở Indian Wells California đã bắt đầu. Chỉ hy vọng Nadal vượt qua những vòng đầu để các fan tennis không còn phải nhớ nhung anh. Những giọt mồ hôi đã khô quá lâu. Bây giờ, chúng ta trân trọng từng giây anh trụ lại.