Trong sách "Dấu ấn Việt Nam trên Biển Đông" vừa ra mắt, tiến sĩ Trần Công Trục, nguyên Trưởng ban Biên giới Chính phủ, đã phân tích mưu đồ độc chiếm Biển Đông của Trung Quốc.
Để thực hiện chiến lược biển cũng như tham vọng độc chiếm Biển Đông, trong nhiều năm qua, Trung Quốc đã ráo riết triển khai nhiều biện pháp đối nội và đối ngoại, trên bàn đàm phán và trên thực địa hòng khẳng định chủ quyền của mình.
Trung Quốc chính thức đưa ra yêu sách “đường lưỡi bò” vào tháng 5/2009 bằng cách đính kèm một bản đồ vẽ đường yêu sách này kèm theo công hàm gửi Liên Hợp quốc phản đối báo cáo của Việt Nam và báo chung Việt Nam - Malaysia về ranh giới thềm lục địa được vượt quá 200 hải lý tính từ đường cơ sở. Theo đó, Trung Quốc đòi hỏi chủ quyền 2 quần đảo Tây Sa (Hoàng Sa) và Nam Sa (Trường Sa) và vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa riêng của hai quần đảo này.
Trung Quốc đã vận dụng Quy chế quốc gia quần đảo của Công ước Luật Biển 1982 để vạch đường cơ sở quần đảo cho Hoàng Sa,
tuyên bố sẽ vạch tiếp cho Trường Sa, để từ đó đòi hai quần đảo này cũng
có vùng “đặc quyền kinh tế” và “thềm lục địa” riêng, tạo bộ mặt pháp lý
hợp thức hơn cho yêu sách chủ quyền.
Bản đồ đường yêu sách 9 đoạn (hay đường lưỡi bò) Trung Quốc gửi kèm công hàm lên Liên Hợp quốc năm 2009 phản đối báo cáo xác định ranh giới ngoài thềm lục địa của Việt Nam.
Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về chủ quyền biển, giáo
dục ý thức “quốc gia hải dương”, khẳng định các yêu sách chủ quyền
biển, báo chí Trung Quốc đăng tải một cách có hệ thống các bài viết kích
động dư luận, vu cáo các nước trong khu vực, đặc biệt là Việt Nam,
chiếm đoạt tài nguyên biển của Trung Quốc.
Đặc biệt, Trung Quốc đã và đang tìm mọi cách, viện dẫn nhiều sách, tài liệu địa lý, lịch sử để chứng minh và bảo vệ cho quan điểm pháp lý về quá trình xác lập và thực thi chủ quyền lịch sử đối với “Tây Sa” và “Nam Sa”.
Tuy nhiên, các tham vọng của Trung Quốc mâu thuẫn bởi chính các nguồn tư liệu của nước này.
Hoàng triều trực tỉnh dư địa toàn đồ- tấm bản đồ in năm 1904 nói rõ cực nam Trung Quốc là đảo Hải Nam.
Ông Phạm Hoàng Quân, nhà nghiên cứu độc lập, chuyên về cổ sử và cổ địa dư Trung Quốc cho biết: “Từ đời Hán đến đời Thanh đều có những bộ chính sử của triều đại, các mục địa lý chí nhưng chưa từng biên chép gì về hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Đó là điểm để người ta nhận ra rằng, Trung Quốc chưa từng xem nó thuộc về phần đất của họ. Các phần địa lý chí đều có mục xác nhận đơn vị hành chính nước này đến huyện Nhai, phủ Quỳnh Châu, tức là đảo Hải Nam”.
Qua việc xem xét kỹ các tư liệu do người Trung Quốc đưa ra, bà Monique Chemillier Gendreau, giáo sư công pháp và khoa học chính trị ở trường Đại học Paris VII Denis Diderot, nguyên Chủ tịch Hội Luật gia Dân chủ Pháp, nguyên Chủ tịch Hội Luật gia Châu Âu kết luận: Người Trung Quốc cách đây khá lâu đã biết ở Biển Đông có nhiều đảo mọc rải rác, nhưng chúng không đủ làm cơ sở pháp lý để bảo vệ cho lập luận rằng, Trung Quốc là nước đầu tiên phát hiện, khai phá, khai thác và quản lý hai quần đảo này.