Đối với mỗi nền văn hóa, hình tượng rắn lại mang những ý nghĩa khác nhau, thậm chí đối nghịch nhau. Loài rắn là hiện thân cho quyền lực, sự bảo vệ, nhưng đôi khi là biểu tượng cho sự hồi sinh và cái chết, dương thế và âm ti, cái tốt và cái xấu, tình yêu và tội lỗi.
Dù hiện nay, tục thờ rắn không còn phổ biến như trước đây nhưng rất nhiều nơi vẫn còn duy trì những phong tục và nghi lễ thờ thần Rắn, tiêu biểu nhất là Ấn Độ, nơi có rất nhiều tín đồ của đạo Hindu sinh sống.
Đền Mannarasala Sree Nagaraja (Ấn Độ)
Đền Mannarasala Sree Nagaraja là đền thờ thần Rắn lớn nhất và cổ xưa nhất tại Kerala (Ấn Độ), được bao quanh bởi rừng rậm rạp.
Bên trong đền có khoảng 30.000 bức tượng rắn bằng đá granite được xếp dọc lối đi và xen lẫn giữa các bụi cây. Ở điện chính là 2 bức tượng lớn, một của Vua rắn, một của Chúa rắn.
Những phụ nữ vô sinh hoặc hiếm con thường tìm đến đây và mang theo lễ vật hình con rắn để cầu mong con cháu đầy đàn.
Biểu tượng Rắn hổ mang bằng đá trong đền.
Hàng năm, ngôi đền này còn tổ chức lễ hội Mannarsala Aayilyam vào tháng 9 và tháng 10. Vào dịp này, tất cả biểu tượng Rắn trong đền sẽ được rước đến Illam để thể hiện lòng tôn kính của người dân. Đặc biệt, bột gạo, sữa, và một hợp chất tên là Kuruthi làm từ bột nghệ và vôi là những đồ lễ không thể thiếu trong suốt lễ hội.
Đền Rắn (Malaysia)
Là một trong ngôi đền thời rắn đặc biệt và kì lạ nhất trên thế giới, đền Rắn mang kiến trúc Trung Hoa, nằm tại Sungai Kluang, đảo Penang, Malaysia.
Hàng năm, ngôi đền đều đón hàng triệu lượt khách tới để cúng bái và tận mắt chứng kiến cảnh những con rắn độc bò ngổn ngang khắp đền. Những con rắn quấn quanh các bức tượng, treo lủng lẳng khắp trên những cành cây trong đền.
Rắn trong đền luôn được đối xử như những vị thần linh sống, chúng được cung cấp thức ăn, và có cả một bể dành riêng cho rắn ở sân sau của ngôi đền.
Những con rắn bên trong đền Rắn thiêng.
Điều kì lạ là dù mỗi ngày đều có nhiều người ra vào nhưng chưa từng có bất kì ai bị rắn cắn trong ngôi đền Rắn này. Nhiều người cho rằng chính khói hương linh thiêng trong chùa đã khiến cho lũ rắn trở nên vô hại.
Chính sự hiện diện của những con rắn đầy nanh độc nhưng có “tâm thân thiện” này đã khiến cho đền Rắn luôn là điểm đến của rất nhiều du khách ưa mạo hiểm trên thế giới ghé thăm.
Đền Kukulkan (Mexico)
Đền Kukulkan có kiến trúc của một kim tự tháp, với cầu thang ở bốn mặt dẫn từ đáy lên đỉnh, nằm tại trung tâm của khu khảo cổ học Chichen Itza tại bang Yucatán, Mexico.
Được xây dựng vào thời kì tiền Columbo, ngôi đền lâu đời này thờ thần Kukulkan, một vị thần rắn của văn hóa Maya.
Hai bên hành lang phía Bắc của ngôi đền được chạm khắc hình họa tiết rắn rất tinh xảo. Song, điều đặc biệt hơn cả là vào các ngày xuân phân và thu phân, khi ánh nắng mặt trời lúc hoàng hôn chiếu vào góc tây bắc của kim tự tháp, thì thì bóng của ngôi đền in trên mặt đất mang hình dạng một con rắn đang bò trườn.
Điện thờ rắn (Ấn Độ)
Đền rắn không phải lúc nào cũng cần phải xa hoa, tráng lệ. Đôi khi đó chỉ là một điện thờ nhỏ nằm trên những mỏm đất đá ven đường. Điện thờ nằm bên con đường Girivalam là một trong rất nhiều điện thờ như thế tại Ấn Độ.
Người dân địa phương thờ cúng tại điện thờ thần Rắn.
Theo người dân địa phương, đây là nơi thường lui tới của nhiều loài rắn và cũng được các tín đồ tôn lên làm thần thánh. Ngôi đền có những bức tượng vua rắn Vasuki, biểu trưng cho tầm ảnh hưởng to lớn của thần rắn đối với hệ thống xã hội và tâm linh của quốc gia Ấn Độ.
Đền Kukke Subramanya (Ấn Độ)
Đền thờ thần Kukke Subramanya là đền thờ của đạo Hindu, nằm tại ngôi làng Subramanya, bang Karnataka, cách Mangalore khoảng 105 km. Đây là một trong những điểm đến hành hương nổi tiếng tại Ấn Độ.
Theo sử thi Ấn Độ, thần Subrahmanya vốn là vị chúa tể của các loài rắn vì có công bảo vệ chúng khỏi người chim Garuda.
Đền thờ thần Kukke Subramanya
Cột Garuda được mạ bạc được coi là một điểm nhấn đặc biệt của đền. Tương truyền chiếc cột này được xây dựng để bảo vệ người dân khỏi khói độc của Chúa Vasuki. Đồng thời, bên trong đền còn có hình ảnh của thần Vishnu, Soorya, Ganesh và Sunanda Ambika, những vị thần thiêng trong tôn giáo của người Ấn Độ.
Đền Changu Narayara (Nepal)
Được xây dựng từ thế kỉ thứ Tư tại Bhaktapur, đền Changu Narayara được biết đến là ngôi đền cổ nhất tại Nepal và là một trong nhiều đền thờ đấng tối cao Vishnu, vị thần gắn liền với loài rắn ở Ấn Độ.
Theo truyền thuyết, Visnu nằm trên biển sữa, hoá thành con rùa đỡ trục vũ trụ, quấn con rắn Ananta làm dây để các thần Indra và Vairocana kéo dây khuấy bể sữa; sáng tạo ra thế giới.
Dù được công nhận là di sản văn hóa thế giới nhưng ngôi đền nằm tại thung lũng Kathmandu lại khá im hơi lặng tiếng đối với khách du lịch. Sự thanh tịnh của đền luôn khiến khách thăm quan chìm vào không gian cổ xưa với lịch sử hơn một nghìn thế kỉ.
Ngôi đền Changu Narayara đã có từ thế kỉ thứ Tư.
Changu Narayana không những là công trình nghệ thuật kết hợp hài hòa giữa kiến trúc Shikara của Ấn Độ và chùa chiền của Trung Quốc, mà còn nằm trong số ít các công trình giữ được kiến trúc chạm nổi vô cùng độc đáo của Nepal.
Điêu khắc dễ nhận thấy trong đền là thanh chống mái khắc hình thần Vishnu. Ngoài ra còn có hình ảnh của thần Shiva, Ashta Matrika, Chhinnamasta, Kileshwor và Krishna bên trong sân chính của đền. Đối diện với ngôi đền, công trình điêu khắc người chim Garuda với hình rắn quấn quanh cổ và tay cũng là một nét đặc biệt. Các cổng dẫn vào đền đều có tượng sư tử, voi canh gác hai bên.
Đền Sree Padmanabhaswamy (Ấn Độ)
Đền Sree Padmanabhaswamy là ngôi đền Hindu thờ thần Vishnu nằm tại Kerala (Ấn Độ). Ngay tại điện thờ chính là bức tượng thần Visnu nằm trên mình rắn Anantha 5 đầu đang hướng về phía trước, thể hiện sự trầm ngâm, chờ đợi.
Phía bên phải của bức tượng là thần Brahma ngồi trên đoá hoa sen mọc từ rốn thần Vishnu. Bức tượng được tạc từ 12.000 viên đá saligram lấy từ bờ sông Gandaki thuộc Nepal và sau đó được phết một hỗn hợp đặc biệt để cho bức tượng luôn sáng bóng.