Bộ ngoại giao Mỹ ngày hôm qua (3/8) đã ra tuyên bố chỉ trích việc Trung Quốc cho thành lập một đơn vị đồn trú ở Biển Đông, đồng thời kêu gọi tất cả các bên liên quan giảm bớt căng thẳng tại đây.
“Chúng tôi quan ngại về sự gia tăng căng thẳng trên Biển Đông và đang theo dõi sát sao tình hình”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Patrick Ventrell cho biết.
“Đặc biệt, việc Trung Quốc nâng cấp hành chính “thành phố Tam Sa” và thiết lập một đơn vị quân sự đồn trú ở Biển Đông đã đi ngược lại những nỗ lực hợp tác ngoại giao nhằm giải quyết các khác biệt và có nguy cơ làm leo thang thêm căng thẳng trong khu vực”.
Tuần trước, Trung Quốc đã ngang nhiên tuyên bố thành lập cái gọi là “thành phố Tam Sa” và đưa một đơn vị quân đội ra đồn trú trên một hòn đảo thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.
“Là một quốc gia Thái Bình Dương, Mỹ có lợi ích quốc gia trong việc duy trì hòa bình, ổn định, tôn trọng luật pháp quốc tế, tự do hàng hải và giao dịch thương mại hợp pháp không bị cản trở trên Biển Đông”, Ventrell nhấn mạnh.
“Chúng tôi không có lập trường về các tranh chấp chủ quyền đối với các cấu trúc địa chất và cũng không có tham vọng lãnh thổ ở Biển Đông. Tuy nhiên, chúng tôi tin rằng các quốc gia trong khu vực nên hợp tác và sử dụng các biện pháp ngoại giao để giải quyết tranh chấp mà không dùng đến sự ép buộc, không đe dọa và không sử dụng vũ lực”.
Trong tuyên bố hôm thứ Sáu, Mỹ cũng kêu gọi tất cả các bên hành động để giảm bớt căng thẳng theo tinh thần Tuyên bố ASEAN về Biển Đông năm 1992 và Tuyên bố ASEAN-Trung Quốc về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) năm 2002.
Ông Ventrell nói: “Chúng tôi ủng hộ mạnh mẽ những nỗ lực của ASEAN xây dựng sự đồng thuận về cơ chế dựa vào các nguyên tắc để quản lý và ngăn ngừa các tranh chấp”.
Mỹ khuyến kích ASEAN và Trung Quốc đạt được những tiến triển có ý nghĩa hướng tới hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử (COC) toàn diện để giải quyết những bất đồng một cách hòa bình. Mỹ cũng bày tỏ sự ủng hộ các nguyên tắc 6 điểm của ASEAN gần đây về Biển Đông.
Ông Ventrell cho biết, Mỹ thúc giục tất cả các bên làm rõ và theo đuổi những tuyên bố chủ quyền trên biển phù hợp với luật phát quốc tế, gồm cả Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển.
“Chúng tôi tin tưởng rằng tất cả các bên có tuyên bố chủ quyền sẽ tận dụng mội kênh ngoại giao hoặc bất cứ cách giải quyết hòa bình nào khác, kể cả sử dụng trọng tài hoặc các cơ chế luật pháp quốc tế khi cần thiết”.