Cuộc gặp cấp cao giữa tân Bộ trưởng Tài chính Mỹ Jack Lew và tân Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là sự kiện quốc tế được quan tâm nhưng chính bữa trưa khiêm tốn của ông Lew mới “đun sôi” cư dân mạng Trung Quốc.
Sau cuộc gặp tại Đại lễ đường nhân dân Bắc Kinh hôm 19-3, ông Lew cùng 3 đồng nghiệp ghé vào nhà hàng sủi cảo Bảo Nguyên gần đại sứ quán Mỹ ở Bắc Kinh. Hóa đơn cho bữa ăn gồm bánh bao, đồ nguội và trà của cả nhóm chỉ vỏn vẹn 109 nhân dân tệ (khoảng 17,5 USD).
Khoản tiền quá “bèo” này làm cư dân mạng Trung Quốc sốc nặng bởi lẽ trong suy nghĩ của họ, ngay cả quan chức cấp thấp hơn cũng có thể “nướng” hàng ngàn nhân dân tệ tiền thuế vào những bữa ăn xa hoa.
Một người dùng mạng Weibo viết: “Tôi cá là ông Lew cũng không thèm hỏi lấy hóa đơn để về thanh toán lại”; “Tôi có thể mời ông bộ trưởng tài chính Mỹ đi ăn. Tôi thấy mình giàu ghê”; “27 tệ một quan chức. Đúng là giấc mơ Trung Quốc do chính người Trung Quốc mơ”...
Một người nữa đặt vấn đề: “Có người bảo đây là diễn kịch nhưng ngay cả diễn kịch như thế cũng không thấy ở quan chức chúng ta”. Một số cư dân mạng nhắc đến vụ dầu ăn bẩn và hỏi: “Ngài bộ trưởng không sợ dầu ăn bẩn của chúng tôi à? Ông thật can đảm. Quan chức của chúng tôi không dám đến mấy nhà hàng nhỏ như vậy đâu”.
Không chỉ cư dân mạng, giới nghiên cứu cũng chen vào cuộc tranh luận này. Học giả Từ Hân ở Bắc Kinh viết: “Sau khi đọc bản tin về bữa ăn trưa 109 tệ của ông Lew, tôi nhớ ngay đến bữa ăn 79 tệ của ông Joe Biden (phó tổng thống Mỹ) cũng ở một nhà hàng nhỏ tại Bắc Kinh và chuyến bay hạng thường đến Bắc Kinh của ông Gary Locke (đại sứ Mỹ tại Trung Quốc). Tôi cũng nghĩ đến hàng trăm tỉ nhân dân tệ mà các công bộc của chúng ta chi tiêu hàng năm cho việc ăn uống, đi lại, công du nước ngoài trong khi trẻ em ở nông thôn Trung Quốc không có đủ cơm ăn, áo mặc hay bàn ghế để ngồi học”.
Sự việc còn đi xa hơn khi học giả Từ tiếp tục viết lời mời trên Weibo ngày 19-3: “Tôi muốn mời bộ trưởng tài chính Mỹ đi ăn và giá bữa ăn sẽ không thấp hơn 901 nhân dân tệ đâu”. Lãnh sự quán Mỹ tại Hồng Kông có lời đáp tạ vào sáng hôm sau cũng trên Weibo : “Ông Từ, một bữa ăn 109 nhân dân tệ là quá đủ với chúng tôi rồi. 901 tệ ư? Chúng tôi không thể nhận nhưng chúng tôi rất cảm kích”.
Bộ trưởng Lew không phải là quan chức Mỹ đầu tiên để lại ấn tượng sâu sắc với người dân Trung Quốc. Năm 2011, tấm ảnh chụp Đại sứ Gary Locke lưng đeo ba lô, đứng mua cà phê tại phi trường Seattle khi sắp đáp máy bay sang Trung Quốc nhận nhiệm vụ đã được dân mạng nước này nhiệt liệt ngưỡng mộ.
