Thế giới Ả Rập sục sôi vì Jerusalem

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố chính quyền ông sẽ bắt đầu quá trình dời Đại sứ quán Mỹ ở TP Tel Aviv tới Jerusalem sau khi công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hoan nghênh quyết định của ông Trump, đồng thời tin rằng nhiều nước khác sẽ tiếp tục công nhận Jerusalem là thủ đô của nước này.

Ngược với Israel, cả thế giới Ả Rập giờ đây đang sục sôi trong phẫn nộ. Phần còn lại của thế giới đang nín thở theo dõi những diễn biến tiếp theo của khu vực, lo sợ những mâu thuẫn tôn giáo sẽ vượt khỏi tầm kiểm soát và leo thang thành bạo lực vũ trang.

Làn sóng chỉ trích dâng cao

Quyết định của Tổng thống Trump khiến rất nhiều lãnh đạo thế giới bày tỏ quan ngại vì nguy cơ làm căng thẳng khu vực ngày càng leo thang. Tổng Thư ký Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) Saeb Erekat nói: “Ông Trump đã phá hủy bất cứ khả năng nào cho việc xúc tiến một giải pháp hai nhà nước”. Ai Cập và Jordan đã lên tiếng bác bỏ quyết định của Mỹ. Liên đoàn Ả Rập cũng dự kiến họp khẩn vào ngày 9-12 tới để bàn về những diễn biến tiếp theo.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan thì cho rằng tuyên bố của chủ nhân Nhà Trắng đã xem nhẹ nghị quyết của Liên Hiệp Quốc năm 1980 về tình trạng của Jerusalem. Ông Erdogan nhấn mạnh bước đi của Mỹ đẩy khu vực vào chảo lửa. Trong khi đó, đồng minh thân thiết của Mỹ là Saudi Arabia cũng phải lên tiếng chỉ trích quyết định của Tổng thống Trump là thiếu trách nhiệm và tùy tiện. Liên minh châu Âu (EU) cũng lên tiếng quan ngại sâu sắc về tình hình mới.

Đến cả Giáo hoàng Francis cũng “không thể im lặng” mà phải bày tỏ sự lo lắng của mình về tuyên bố chấn động của Mỹ. Giáo hoàng nói: “Jerusalem là một TP đặc thù, rất thiêng liêng với cả người Do Thái, Hồi giáo và Cơ Đốc giáo, thánh địa cho các tôn giáo. TP này mang thiên hướng đặc biệt của hòa bình”. Ngay sau quyết định của ông Trump, hàng loạt cuộc biểu tình nổ ra.

Nhiều người lo ngại những mâu thuẫn tôn giáo xoay quanh vấn đề Jerusalem sẽ châm ngòi “thùng thuốc nổ” tại Trung Đông.

Nhiều vụ xô xát tại khu thành cổ Jerusalem đã nổ ra trong ngày 7-12. Ảnh: REUTERS

Nguy cơ xung đột vũ trang

Lực lượng Hồi giáo Hamas ở Palestine ngày 7-12 đã lập tức kêu gọi người Palestine thực hiện một cuộc nổi dậy bạo lực Intifada chống lại Israel. “Chúng ta cần kêu gọi và bắt tay vào tiến hành một intifada giáng thẳng vào phong trào phục quốc Do Thái” - lãnh đạo Hamas Ismail Haniyeh tuyên bố tại dải Gaza ngày 7-12. Hamas là lực lượng vũ trang đang nắm quyền kiểm soát dải Gaza, dải đất hẹp ven biển dọc theo Địa Trung Hải, ở Trung Đông.

Quân đội Israel cùng ngày tuyên bố sẽ tăng quân đến khu vực Bờ Tây, đồng thời đặt một số đơn vị quân sự khác vào tình trạng sẵn sàng hành động, hãng tin RT dẫn lại thông cáo. “Dựa trên kết luận đánh giá tình hình của tổng tham mưu, một số tiểu đoàn sẽ được điều động tăng viện cho khu vực Bờ Tây, đồng thời hỗ trợ công tác tình báo chiến đấu và bảo vệ lãnh thổ” - phía quân đội Israel cho biết. Theo tờ Times of Israel tính đến ngày 7-12, Bộ Quốc phòng Israel vẫn chưa có tín hiệu sẽ huy động thêm lực lượng quân dự bị của nước này. Hiện chưa rõ có bao nhiêu tiểu đoàn bộ binh được điều động thêm đến Bờ Tây.

Trong khi đó, nhóm vũ trang Al-Nojaba thân Iran cũng đã ra thông cáo đe dọa tấn công các đơn vị quân sự Mỹ còn đóng tại Iraq, theo hãng tin AFP. Lãnh đạo nhóm này là Akram al-Kaabi cho biết: “Quyết định của ông Trump về Jerusalem là lý do chính đáng để tấn công các lực lượng của Mỹ tại Iraq”. Nhóm Al-Nojaba hiện có gần 1.500 tay súng và từng sát cánh cùng quân đội Iraq trong cuộc chiến chống khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS). Hiện Mỹ có từ 5.200 đến gần 9.000 quân nhân tại Iraq.