Nga từng tự hào là quốc gia sở hữu số lượng xe tăng nhiều nhất thế giới, nhưng giờ đang phải đối mặt với tình trạng suy giảm số lượng xe tăng nghiêm trọng. Trong bối cảnh xung đột vẫn đang diễn ra, Nga đã mất hàng nghìn xe tăng và nguồn dự trữ đang dần cạn kiệt, chiến lược tái trang bị xe tăng cũ của Nga, chẳng hạn như T-72 và T-54/55 cũng không bền vững.
Việc sản xuất xe tăng T-90M mới bị hạn chế và nhiều xe chỉ là phiên bản T-90A được nâng cấp. Ngoài ra, Nga còn phải vật lộn với tình trạng hao mòn nòng pháo do tốc độ bắn cao, tình hình trầm trọng hơn khi phải sử dụng nòng pháo cũ làm phương án khắc phục tạm thời. Những thách thức này cho thấy năng lực duy trì lực lượng thiết giáp và pháo binh của Nga đang gặp vấn đề nghiêm trọng.
Suy giảm xe tăng nghiêm trọng
Trước khi tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, Nga là quốc gia có số lượng xe tăng lớn nhất thế giới. Sau khi Liên Xô tan rã, Nga được thừa kế hàng chục ngàn xe tăng và xe bọc thép, nhiều xe tăng có từ thời kỳ đầu của Chiến tranh Lạnh vẫn đang được nước này lưu giữ trong kho.
Tuy nhiên, cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine đã khiến Nga mất hàng nghìn xe tăng và để bổ sung cho các đơn vị thiệt hại, Quân đội Nga đã tái trang bị những chiếc xe tăng được niêm cất trong kho lưu trữ. Các nhà quan sát phương Tây đã lưu ý trong năm qua rằng, đó không phải là một chiến lược bền vững, vì rõ ràng là những chiếc xe tăng cũ khó có thể tồn tại lâu trên chiến trường hiện đại.
Tạp chí The Economist tiết lộ rằng, có vẻ như các cơ sở lưu trữ của Nga đã gần như trống rỗng - ít nhất là đối với các phương tiện có thể sử dụng hoặc triển khai chiến đấu được. Do đó, ngay cả trên giấy tờ, lực lượng xe tăng của Nga dường như đang "rất mỏng" và sẽ đạt đến "điểm cạn kiệt nghiêm trọng" vào đầu năm tới.
Xe tăng mới không đủ
Trong bối cảnh khó khăn như vậy, Moskva vẫn tạo ra được những chiếc xe tăng mới. Vào tháng 12/2023, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đã tự hào khoe rằng, ngành công nghiệp Nga đã giao khoảng 1.530 xe tăng mới cho quân đội. Tuy nhiên, 85% trong số này là xe tăng được tân trang lại.
Những xe tăng đó bao gồm T-72, T-62 và thậm chí là một số lượng lớn xe tăng T-54/55. Trong khi đó, sản lượng xe tăng chiến đấu chủ lực T-90M mới của Điện Kremlin chỉ đạt khoảng 60 đến 70 chiếc trong năm 2023. Mặc dù có một số báo cáo cho rằng, số lượng T-90M có thể tăng lên hơn 90 chiếc mỗi năm vào năm tới, nhưng vẫn không thể theo kịp với những tổn thất trên chiến trường, bởi Nga đang mất hàng chục xe tăng mỗi tháng.
Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), một tổ chức nghiên cứu quân sự có trụ sở tại London cũng phát hiện ra rằng, hầu hết T-90M thực chất là T-90A cũ đã được nâng cấp. Điều này cho thấy rằng, những kho dự trữ T-90 của Nga cũng đang dần cạn kiệt.
Các chuyên gia phân tích cho rằng, Nga vừa bổ nhiệm một bộ trưởng quốc phòng mới và nhiệm vụ chính của Andrey Belousov có thể là tăng sản lượng xe tăng và các loại phương tiện chiến đấu khác.
Tuy nhiên, như IISS đã đưa tin, "việc Nga mở rộng quy mô sản xuất không chỉ là hiện đại hóa mà có thể sẽ là một thách thức, ngay cả với ba ca làm việc được áp dụng từ năm 2022 và việc tái cấu trúc khỏi hệ thống sản xuất dân sự. Để tăng số lượng, những dây chuyền sản xuất tại các nhà máy và xưởng đúc sẽ phải được khởi động lại, hoặc xây dựng lại từ đầu". Khi số lượng xe tăng dự trữ cạn kiệt, khả năng duy trì lực lượng xe tăng của Nga sẽ ngày càng trở nên khó khăn hơn.
Vấn đề về pháo binh
Ngay cả khi bằng cách nào đó quân đội Nga có thể duy trì lực lượng xe tăng của mình thì họ vẫn gặp phải một vấn đề nghiêm trọng khác, đó là các vấn đề về pháo binh. Đã có nhiều báo cáo về việc các khẩu pháo của Quân đội Nga bị hao mòn nhanh chóng do sử dụng với cường độ cao trong chiến đấu, điều này đe dọa đến việc triển khai các đợt tấn công vào các vị trí của Ukraine.
Việc chiến đấu liên tục khiến nòng pháo bị hao mòn nhanh hơn và vấn đề này nghiêm trọng đến mức Quân đội Nga đã phải tháo nòng pháo từ những loại pháo kéo cũ, để lắp chúng vào pháo tự hành. Tuy nhiên, nòng pháo cũ chỉ là giải pháp tạm thời chứ không phải là giải pháp lâu dài. Và giống như những chiếc xe tăng được kéo ra khỏi kho lưu trữ, kho pháo kéo khổng lồ của Nga cũng không phải là vô hạn.