Như Báo Người Lao Động đã đưa tin, Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa công bố công khai kết luận thanh tra việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ sản xuất, kinh doanh sang kinh doanh đất, xây dựng nhà ở giai đoạn 2011 - 2019 của doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hoá.
Qua thanh tra đối với 9 khu đất dự án tại TP Hà Nội, TP HCM và Bình Dương cho thấy việc thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất, giao đất, thực hiện dự án nhà ở, trung tâm thương mại, văn phòng, dịch vụ, các cơ quan có liên quan và các doanh nghiệp còn để xảy ra những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm. Trong đó, tại địa bàn TP Hà Nội có 4 khu đất.
Tổng công ty Thép Việt Nam - CTCP phải chịu trách nhiệm liên quan đến các vi phạm tại khu đất 2.291 m2 tại số 120 Hoàng Quốc Việt, quận Cầu Giấy. Ảnh: M.Chiến
Đối với khu đất 2.291 m2 tại số 120 Hoàng Quốc Việt, quận Cầu Giấy, UBND TP Hà Nội phê duyệt tiền chuyển mục đích sử dụng đất của dự án nhà ở cao tầng, văn phòng, dịch vụ không theo phương án cổ phần hóa Tổng công ty Thép Việt Nam đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, dẫn đến tổng số tiền sử dụng đất phải nộp ngân sách của Khu A (932 m2) thấp hơn 57,595 tỉ đồng.
Từ ngày 21-5-2012 đến nay, dự án không được thực hiện, Tổng công ty Thép Việt Nam - CTCP, các cơ quan quản lý khu đất đã vi phạm quy định về Luật Đất đai và các quy định khác. Việc một số người dân lấn chiếm khu đất, vi phạm nghiêm trọng quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai, nhưng chưa được Tổng công ty Thép Việt Nam - CTCP, UBND TP Hà Nội, các cơ quan có liên quan xử lý dứt điểm theo quy định của pháp luật, nguy cơ thất thoát quyền sử dụng đất.
Trách nhiệm đối với những khuyết điểm, vi phạm nêu trên thuộc về Tổng công ty Thép Việt Nam - CTCP, UBND TP Hà Nội, các sở ngành có liên quan, UBND quận Cầu Giấy.
Đối với khu đất 6.364,8 m2 tại ngõ 622 Minh Khai, phường Vĩnh Tuy, quận Hai Bà Trưng, ngày 7-9-2017, UBND TP Hà Nội ban hành quyết định cho phép Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Lương thực - Thực phẩm Hà Nội chuyển mục đích sử dụng 6.364,8 m2 đất để thực hiện dự án Khu thương mại, dịch vụ và chung cư cao tầng. Tuy nhiên, việc phê duyệt giá đất làm căn cứ tính tiền thuê đất hàng năm đối với diện tích 2.519,8 m2 thuộc dự án không đúng quy định.
TTCP cũng nêu rõ hợp đồng hợp tác đầu tư, trong đó các bên thỏa thuận góp vốn bằng quyền thuê đất là không đúng quy định pháp luật về đất đai. Thời điểm Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Lương thực - Thực phẩm Hà Nội (vốn nhà nước chiếm 51% vốn điều lệ) và Công ty cổ phần Kỹ nghệ và hạ tầng Telin ký kết hợp đồng hợp tác đầu tư dự án (năm 2009), tiền chuyển mục đích sử dụng đất chưa được xác định.
Đến năm 2017, được UBND TP Hà Nội cho phép, Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Lương thực - Thực phẩm Hà Nội chuyển mục đích sử dụng 6.364,8 m2 đất sang xây dựng nhà ở, tiền sử dụng đất đã được UBND TP Hà Nội phê duyệt, nhưng hai bên chưa tính toán lại phương án góp vốn, phân chia sản phẩm.
Đối với khu đất 14.346,6 m2 tại đường Pháp Vân, phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, TTCP nêu rõ giai đoạn trước khi cổ phần hóa, Tổng công ty Xây dựng nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các sở, ngành không lập hồ sơ trình UBND TP Hà Nội quyết định cho thuê đất.
Tổng công ty Xây dựng nông nghiệp Việt Nam - CTCP góp 100% vốn thành lập Công ty TNHH MTV Đầu tư Phương Đông để thực hiện dự án vào năm 2017, vốn góp chủ yếu là giá trị sử dụng và thương mại của quyển sử dụng 14.375 m2 đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm là không dùng quy định Luật Đất đai 2013.
Từ hành vi trên dẫn đến việc UBND TP Hà Nội quyết định thu hồi đất của Tổng công ty Xây dựng Nông nghiệp Việt Nam - CTCP, giao cho Công ty TNHH MTV Đầu tư Phương Đông thuê để làm trụ sở văn phòng làm việc. Sau đó cho phép công ty này chuyển mục đích sử dụng 14.346,6 m2 đất để thực hiện dự án tổ hợp nhà ở, văn phòng, thương mại và dịch vụ không đúng phương án sử dụng đất đã được phê duyệt.
TTCP cũng kết luận việc xác định tiền sử dụng đất, thuê đất khi chuyển mục đích sử dụng đất có nhiều sai phạm. Tổng công ty Xây dựng nông nghiệp và Phát triển nông thôn không thực hiện dự án trong thời gian dài nhưng UBND TP Hà Nội không xem xét, xử lý thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư là không đúng quy định.
Đối với việc chấp hành các quy định pháp luật của chủ đầu tư, TTCP kết luận Công ty TNHH MTV Đầu tư Phương Đông triển khai thi công Dự án khi chưa được UBND TP Hà Nội giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án.
Công ty này bán 11 căn nhà liền kề, 110 căn hộ chung cư trước khi được Sở Xây dựng Hà Nội cấp giấy phép xây dựng và thông báo đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai. Đồng thời, bán 312 căn hộ cho thuê ngắn hạn theo hình thức sở hữu lâu dài là không đúng với chủ trương đầu tư Dự án được UBND TP Hà Nội phê duyệt.
TTCP chuyển hồ sơ liên quan đến dự án đầu tư xây dựng khu Trung tâm thương mại, dịch vụ và nhà ở tại số 275 đường Nguyễn Trãi, quận Thanh Xuân, Hà Nội sang Bộ Công an. Ảnh: Lê Quân
Đối với khu đất 23.380 m2 tại số 275 Nguyễn Trãi, quận Thanh Xuân, TTCP nêu rõ UBND TP Hà Nội thu hồi 23.380 m2 đất cơ sở sản xuất của Công ty cổ phần Cơ khí chính xác số 1, giao cho Công ty cổ phần Thương mại Hưng Việt theo hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở, không thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng để đấu giá quyền sử dụng đất.
UBND TP Hà Nội giao cho Công ty cổ phần Thương mại Hưng Việt 3.557 m2 đất theo hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở bản cho cán bộ, công chức Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội là vi phạm Luật Đất đai 2003.
Theo TTCP, khối đế công trình Nhà ở N01 của dự án được chấp thuận điều chỉnh bổ sung 2 thang máy ngoài tòa nhà với diện tích 16,8 m2, bổ sung diện tích sàn tầng lửng 547 m2, diện tích tầng kỹ thuật 1.888 m2 nhưng chưa xác định và thực hiện nghĩa vụ tài chính bổ sung.
Công ty cổ phần Thương mại Hưng Việt thông báo yêu cầu Công ty cổ phần Cơ khí chính xác số 1 nộp 48,003 tỉ đồng để nộp tiền sử dụng đất của dự án khu Trung tâm thương mại, dịch vụ và nhà ở là không đúng với thỏa thuận đã ký kết.
Cơ quan thanh tra cũng kết luận việc Công ty cổ phần Cơ khí chính xác số 1 góp vốn liên doanh bằng tiền, thực chất bằng giá trị quyền sử dụng đất thể hiện qua việc góp vốn bằng một phần kinh phí hỗ trợ di dời và đền bù tài sản trên đất là tài sản của Công ty cổ phần Cơ khí chính xác số 1 là không đúng quy định pháp luật về đất đai.
Công ty cổ phần Cơ khí chính xác số 1 chuyển nhượng 3,2 triệu cổ phần tại Công ty cổ phần Thương mại Hưng Việt cho Công ty cổ phần Đầu tư dịch vụ tài chính Hoàng Huy theo mệnh giá, không đấu giá, không thẩm định giá cổ phần khi chuyển nhượng, vi phạm quy định.
Trên cơ sở kết luận thanh tra nêu trên, Tổng TTCP đề nghị Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ, tài liệu để xem xét, điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật đối với những hành vi vi phạm pháp luật tại các dự án.