“Kỉ lục gia” về tàn phá môi trường
Người dân xã Đài Tây đang tiến hành đệ đơn kiện Tập đoàn Formosa, đòi bồi thường 70 triệu Đài tệ (khoảng hơn 2 triệu đô la Mỹ) vì các tổn thương về sức khoẻ do môi trường độc hại từ các nhà máy của Formosa.
Chính các quan chức địa phương, những người mới ngày nào, trải thảm đỏ đón Formosa vào đầu tư, nay cũng phải thay đổi quan điểm dưới sức ép của người dân.
Họ đã bảo trợ cho một nghiên cứu trong vòng 3 năm (2009 – 2012) của Đại học Quốc gia Đài Loan nhằm đánh giá tác động của các nhà máy Formosa đến môi trường và cuộc sống của người dân.
Kết quả nghiên cứu của Đại học Quốc gia Đài Loan cho thấy tỉ lệ mắc ung thư của người dân sống trong phạm vi bán kính cách nhà máy 10km trong những năm 2008-2010 là cao hơn 4,07 lần so với những năm 1999-2001.
Nghiên cứu tổng thể này cũng chỉ ra rằng trong số các chất gây ô nhiễm và cả bầu không khí độc hại mà người dân tiếp xúc hàng ngày có thể gây ra nhiều loại bệnh khác nhau, trong đó có nhiều loại ung thư.
Cụ thể, chất vinyl chloride, được xem là tác gây ung thư phá huỷ gan, chính là một nguyên liệu quan trọng trong sản xuất của các nhà máy này.
Ngoài ra đã có tổng cộng 645 vụ xâm hại môi trường tại các nhà máy của Formosa trong vòng năm năm qua. Tính trung bình, con số vi phạm là gần 3 ngày/1 vụ và tiền phạt mà Formosa phải nộp đã ở mức hơn 300 triệu Đài tệ.
Những con số này cũng phù hợp với hồ sơ “phá hoại môi trường” của Formosa, vốn đã bị Cục Bảo vệ môi trường của Mỹ lưu vào “sổ đen” tại Louisiana và Texas.
Theo Luật sư Chiêm Thuận Quý, người bảo vệ quyền lợi cho các nạn nhân của Formosa, việc bồi thường cho người dân và việc mức tiền phạt không thấm tháp gì so với lợi nhuận hàng tỷ Đài tệ mà Tập đoàn này kiếm được.
Nhà máy Formosa ở Đài Loan. Ảnh: Internet.
4,5 người chết mỗi ngày do ung thư
Ông Ngô Nhật Huy, một cư dân đứng đơn kiện, chua chát cho biết, trung bình mỗi ngày, có tới 4,5 người chết vì ung thư do tổ hợp hoá lọc dầu này.
"Bố mẹ rồi ông bà tôi cứ lần lượt mắc ung thư" anh Ngô Đông Dung, một người dân ở xã Đài Tây cho biết. "Tôi đang làm việc tại Đài Bắc, nhưng tôi sẽ không dám về sống ở quê lúc tôi nghỉ hưu”.
Trần Năng Lâm, một cư dân ở Đài Tây (Văn Lâm), là một nạn nhân đã lĩnh đủ từ Formosa. Trong gia đình ông, bố mẹ và chị gái và em trai và con trai của ông đều đã tử vong vì bệnh xơ gan.
Đau xót nhất là cậu con trai của ông qua đời khi mới chỉ 19 tuổi. Chính bản thân ông cũng bị xơ gan hành hạ trong 5 năm trời.
“Có người bảo đó là do di truyền. Thế nhưng ba người chị gái của tôi đi lấy chồng xa thì có sao đâu. Chỉ có những người ở đây mới phát bệnh và chết”, ông Lâm phân trần, “Nếu người ta quan tâm đến thế hệ tương lai mà khởi kiện thì tôi xin đi tiên phong”.
Còn bà Trần Phương Trân, một nông dân 61 tuổi, đã goá chồng cách đây 2 năm. Chồng bà qua đời vì căn bệnh ung thư vòm họng di căn sang phổi mặc dù cả đời ông không hề đụng tới một giọt rượu bia hay hút thuốc.
Đối với bà, thủ phạm không ai khác ngoài những chất độc hại thải ra hàng ngày hàng giờ từ các nhà máy khói cao ngút trời kia.
Chị Trần Phương Trân và di ảnh chồng. Ảnh: Internet.
Thế nhưng, phạm vi gieo rắc bệnh tật và ô nhiễm của Formosa không chỉ ở huyện Vân Lâm mà đã lan sang một diện rộng hơn nhiều.
Tại huyện Chương Hoá kế bên, người dân thậm chí còn có mức độ ô nhiễm kim loại nặng có thể gây ung thư cao hơn so với Vân Lâm. Không khí ngột ngạt còn sinh vật thì cũng thưa dần đi.
“Trước đây, người làng ra biển bắt lươn nhiều lắm. Thời đó, chỗ này rất nhộn nhịp vì nhà nhà bắt lươn để tăng thu nhập. Giờ thì hoạ hoằn lắm mới thấy một vài người đi bắt lươn thôi vì lươn có còn đâu mà bắt nữa”, một người dân làng cho biết.
8 vết nhơ của Tập đoàn Formosa:
Tháng 5/2010, Hiệp hội dân sự Đài Loan đã gửi một bức thư ngỏ chỉ ra 8 vết nhơ của Formosa:
1. Đặt lợi nhuận cao hơn quyền của con người.
2. Biến Trái Đất lâm vào cảnh khốn cùng.
3. Biến dòng sông lớn nhất Đài Loan khô cạn vì đã hút 345.000 tấn nước mỗi ngày.
4. Làm bầu trời và lá phổi của mọi người xám xịt.
5. Phớt lờ hiện tượng ấm lên toàn cầu, thậm chí còn thải thêm nhiều chất độc.
6. Di sản gây ô nhiễm nguồn nước và không khí sẽ kéo dài trong hàng thiên niên kỉ.
7. Di sản về rác thải công nghiệp sẽ gây hại đến 10 thiên niên kỉ.
8. Formosa là một tập đoàn nói dối, không thực hiện đúng cam kết cho người lao động.
(Tổng hợp từ báo “Tin tức Đài Loan”)