Suốt nhiều tháng nay, những người theo thuyết âm mưu và chống vắc-xin đã lan truyền vô số thông tin sai lệch về vấn đề tiêm chủng COVID-19. Một trong những tuyên bố sai sự thật phổ biến nhất nói rằng tỷ phú Bill Gates, người sáng lập tập đoàn Microsoft đồng thời là một nhà từ thiện hảo tâm, đang âm mưu cài chip theo dõi GPS cho cả nhân loại thông qua những liều vắc-xin chống COVID.
Dĩ nhiên, đó không phải là sự thật. Tỷ phú Bill Gates đã tự mình phân trần về giả thuyết này trước báo chí, nói rằng nó kỳ lạ đến mức hài hước. "Thật khó để phủ nhận điều này (thuyết âm mưu của những người chống vắc-xin) vì nó quá ngu ngốc và kỳ lạ đến nỗi nói nhiều quá cũng thành đáng tin", Gates nói trong một buổi họp báo công bố khoản tài trợ 1,6 tỷ USD mà ông ủng hộ cho sứ mệnh tiêm chủng ở các nước nghèo.
Một số người chống vắc-xin giơ biểu ngữ phản đối tiêm chủng và Bill Gates.
Nhưng thông tin sai lệch về vắc-xin không phải là vấn đề đáng cười. Chuyên gia về bệnh truyền nhiễm, Tiến sĩ Anthony Fauci cho biết, để cuộc sống trở lại mức bình thường như trước khi có COVID-19, 75-85% dân số sẽ cần phải được tiêm phòng.
Thuyết âm mưu về vắc-xin thì lại đang đe dọa niềm tin của công chúng vào những mũi tiêm, một yếu tố quan trọng để đạt đến được tỷ lệ tiêm chủng đó. Do đó, chúng ta cần làm rõ lời đồn vắc-xin có chứa vi mạch có thể theo dõi vị trí của mọi người hoặc xác định những người đã được tiêm chủng là hoàn toàn sai và dựa trên thông tin được hiểu sai.
Giai thoại về vắc-xin vi mạch có thể bắt nguồn từ một ý tưởng về bao bì ống tiêm thông minh
Nhiều video chứa cảnh quay bị cắt ghép từ các bản tin và cuộc phỏng vấn không có bối cảnh hoặc bối cảnh bị thay đổi đã được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội. Chúng thực sự đổ thêm dầu vào lửa cho những thuyết âm mưu về vi mạch.
Một video trong số đó thậm chí đã được chia sẻ hơn 40.000 lần kể từ ngày 15 tháng 11, dù chỉ là video đăng lại. Xem video này chúng ta có thể biết từ đâu mà mọi người tin vào thuyết âm mưu về vắc-xin chứa vi mạch này.
Nó thực ra là một đoạn phỏng vấn của CBN với Jay Walker, chủ tịch điều hành của hãng sản xuất ống tiêm Apiject. Trong đó ông ấy nói về việc dán nhãn các ống tiêm giống mã vạch để quản lý vắc-xin.
Cuộc phỏng vấn gốc ban đầu cho biết nhãn này sẽ là tùy chọn, không bắt buộc và nó chỉ là một con chip RFID sẽ được dán bên ngoài ống tiêm, không được tiêm cùng với thành phần của nó. Con chip được thiết kế để phân biệt vắc-xin thật với liều giả hoặc liều hết hạn trong nghiên cứu y khoa và thực tế sử dụng.
Steve Hofman, phát ngôn viên của Apiject, nói với Reuters rằng từ khi chương trình ấy được lên sóng, nhãn dán đặc biệt này vẫn chưa được các nhà sản xuất vắc-xin yêu cầu hay đặt hàng.
Video được chia sẻ trên Facebook cũng chứa một đoạn clip của Bill Gates rõ ràng đã bị chỉnh sửa để thể hiện một câu nói mà Gates chưa bao giờ nói. Những chữ được cắt ghép từ các cuộc phỏng vấn trong quá khứ để cho ra câu nói: "Những cải tiến như vắc-xin, chúng tôi cần một hệ thống đo lường để theo dõi vắc-xin".
Một biên tập viên của Reuters đã chịu khó tìm lại bài phát biểu ban đầu của Gates tại một diễn đàn tài chính năm 2013, nơi ông gọi vắc-xin là một đổi mới đột phá và sau đó kêu gọi một hệ thống theo dõi tài chính, chứ không phải phân phối vắc-xin.
Có gì trong vắc-xin COVID-19 của Pfizer?
Pfizer đã công khai danh sách các thành phần thực sự có trong vắc-xin của mình, và dĩ nhiên là nó không có chứa bất kỳ vi mạch nào.
Thành phần hoạt chất trong thuốc tiêm là một đoạn mã vật liệu di truyền của virus được gọi là RNA thông tin (mRNA). Như Hilary Brueck của Insider đã giải thích, mRNA hoạt động như "một bao cát di truyền để cơ thể học cách chống lại các protein giúp COVID-19 xâm nhập vào tế bào của chúng ta".
Sự kết hợp của đường, muối và chất béo tạo đệm cho bao cát ẩn dụ và giúp cho việc cung cấp vắc-xin qua đường tiêm bắp trở nên khả thi.
Đây là danh sách đầy đủ các thành phần trong vắc-xin COVID-19 của Pfizer:
Một RNA thông tin được sửa đổi nucleoside (modRNA) mã hóa glycoprotein gai của virus SARS-CoV-2 (đây là thành phần chính làm nên tác dụng của vắc-xin)
Lipid, hoặc các chất béo, bao gồm:
(4-hydroxybutyl) azanediyl) bis (hexan-6,1-diyl) bis (2-hexyldecanoat),
2 - [(polyetylen glycol) -2000] -N, N-ditetradecylacetamit,
1,2-distearoyl-snglycero-3-phosphocholine,
và cholesterol
Kali clorua
Kali photphat đơn bazơ
Natri clorua (muối)
Di bazơ natri photphat dihydrat
Sucrose (đường)
Có gì trong vắc-xin COVID-19 của Moderna?
Moderna, một nhà sản xuất vắc-xin khác gần đây đã được FDA cấp phép sử dụng khẩn cấp, cũng đã phát hành một tờ thông tin chi tiết về các thành phần có trong vắc-xin COVID-19 của họ. Trong đó bao gồm:
Axit ribonucleic Messenger (mRNA)
Lipid, hoặc các chất béo, bao gồm:
SM (sphyngomyelin) -102
Polyetylen glycol [PEG] 2000 dimyristoyl glycerol [DMG],
1,2-distearoyl-sn-glycero-3-phosphocholine [DSPC],
và cholesterol
Tromethamine
Tromethamine hydrochloride
Axit acetic
Natri axetat
Sucrose (đường)