Theo nhận định của tác giả Rich Lowry, cây viết của tờ National Review và trang Politico, hành động thiếu trách nhiệm báo chí một cách lạ thường của trang tin BuzzFeed (khi đăng tải toàn văn một tài liệu 35 trang chưa được kiểm chứng về Trump) đã làm cho hình ảnh truyền thông Mỹ xấu đi, báo chí Mỹ trở thành những cơ quan hành xử và phát ngôn thiếu thận trọng.
Trump chỉ đợi báo chí tấn công để ra đòn
"Điều tuyệt vời nhất" xảy đến với Donald Trump trong tuần qua, theo tác giả Lowry, là việc trang tin BuzzFeed đăng tải một "hồ sơ Nga" chưa được kiểm chứng, nói về các hoạt động và mối quan hệ của Trump với Nga, trong đó có những thông tin như Nga có trong tay các thông tin "khó nói" về cả việc kinh doanh và đời tư của tổng thống đắc cử Mỹ, thậm chí video nhạy cảm của Trump cùng các cô gái làng chơi.
"Thật là một sự nhục nhã khi những thông tin như thế này được tung ra. Tất cả đều là bịa đặt", Trump đã tuyên bố như vậy trong buổi họp báo đầu tiên trong vòng 6 tháng qua với 250 nhà báo tại tháp Trump ở New York ngày 11/1.
Thật không dễ chịu cho bất cứ ai khi thấy tên mình bị gắn với gái mại dâm trong một tài liệu in ấn, ngay cả khi người đó là Trump – người chắc hẳn có khả năng chịu đựng những "búa rìu" như vậy cao hơn người bình thường vì ông đã là nhân vật của các tờ báo lá cải trong hàng thập kỷ qua.
Tuy nhiên, Lowry đánh giá, đặt trong bối cảnh cuộc chiến giữa Trump và giới truyền thống vẫn chưa có hồi kết hiện nay, hành động đăng tài này của trang BuzzFeed là vô trách nhiệm với nghề báo, cũng như làm cho báo chí trở thành những cơ quan hành động và phát ngôn thiếu thận trọng trong mắt công chúng.
Giới truyền thông càng đối đầu với Trump thì dường như Trump càng có lợi. Báo chí càng hung hăng, Trump càng ít phòng vệ, thì ông lại càng thu lợi lớn. Cách đó giúp Trump xây dựng hình ảnh là một "nạn nhân" của truyền thông cứng nhắc. Nó cũng giúp thổi bùng sự tức giận dành cho truyền thông của những người ủng hộ Trump.
Và tình trạng đó cũng khiến cuộc chiến đi theo cách mà Trump rất quen thuộc và có lợi cho ông, giúp ông luôn ở vị thế ưa thích: Đợi đối thủ tấn công rồi ra đòn.
Và BuzzFeed đã bị cuốn vào cuộc chơi này của Trump.
Trong cuộc chiến giữa truyền thông và Trump, chỉ một bên biết mình đang làm gì
Hiện vẫn còn nhiều câu hỏi mang tính pháp lý về việc làm thế nào mà một Trump quyết đoán lại phớt lờ những bằng chứng cho thấy hoạt động tấn công mạng của Nga trước bầu cử.
Thế nhưng chính BuzzFeed đã làm những câu hỏi này trở nên mờ nhạt và không còn ý nghĩa, hơn cả mức mà Trump từng mong đợi. Bằng việc đăng tải một tài liệu chưa được kiểm chứng, BuzzFeed đã làm cho các sự vụ liên quan đến Nga giống như chỉ là những tin đồn không tưởng – và đó lại chính là điều mà Trump luôn muốn khẳng định.
Quyết định đăng tải này cần phải được xem như một chương mới trong câu chuyện chưa có hồi kết của giới truyền thông và những người Dân chủ mất ý thức cộng đồng.
Nếu như cuộc bầu cử có kết quả ngược lại, BuzzFeed chắc chắn sẽ khó ra quyết định xuất bản một tài liệu 35 trang chứa đầy những thông tin chưa kiểm chứng, những cáo buộc khủng khiếp dành cho tổng thống đắc cử Hillary Clinton – một tài liệu mà bản thân BuzzFeed cũng không xem là đáng tin cậy.
Vì vậy, cây viết Lowry đánh giá đây thuần túy và đơn giản là một quyết định hành động chống lại Trump.
Tài liệu này đã gây ra một cơn bão trong truyền thông nhắm vào Trump, nhưng ai cũng nên nhận ra rằng, cho tới bây giờ, những cơn bão như vậy giúp ích cho Trump. Báo chí đã luôn thẳng thừng theo nghĩa đen để đối xử với Trump từ khi ông tham gia cuộc đua tranh cử. Câu hỏi mà báo chí luôn đặt ra là "Làm sao ông ta có thể thoát khỏi lỗi này?"
Thế nhưng, dù ở tâm điểm của sự chú ý, Trump và những người ủng hộ ông vẫn luôn thoát!
Lowry cho rằng, nghịch lý của "hiện tượng Trump" nằm ở chỗ: Ông luôn làm trái với nhiều thông lệ chính trị (ví dụ, ông không công khai các khoản thuế của mình bao giờ), nhưng khi các đối thủ của ông làm như vậy thì Trump lại được lợi.
Khi Thượng nghị sĩ cùng đảng Cộng hòa là Marco Rubido nhạo báng kích thước bàn tay của Trump, thì chính Rubido đã phải chịu bị nhạo báng nhiều hơn. Khi những người Dân chủ tỏ ý không muốn chấp nhận kết quả bầu cử, họ lại bị chỉ trích vì chính họ đã cảnh báo Trump nên chấp nhận nếu thất bại từ hàng tháng trước đó.
Và khi báo chí tự hạ thấp các tiêu chuẩn xuất bản của mình chỉ vì Trump, họ đã tự làm giảm và mất uy tín của mình hơn là làm mất uy tín của tổng thống đắc cử.
Trump trong cuộc họp báo tại New York ngày 11/1. (Ảnh: Reuters)
Khi Trump liên tục phàn nàn về những nội dung tiêu cực về mình trên báo chí, vị tổng thống đắc cử đang muốn bị kẹt trong mối quan hệ đối kháng với giới truyền thông. Chính điều đó sẽ làm những nhà báo không theo đảng phái nào hoặc những người không thích Trump sẽ tránh xa cuộc đối kháng này.
Nếu báo chí muốn trở thành một lực lượng giám sát Trump, họ không nên đối đầu ăn thua với Trump, mà nên hành xử có trách nhiệm và công bằng.
Để làm được điều này, báo chí nên hít thở sâu và không nên coi mỗi dòng "tweet" của Trump là một tin tức quan trọng. Điều đó cũng có nghĩa là báo chí nên đưa tin về Trump giống như một tổng thống bình thường nhiều hơn là một nhân vật gây nguy hiểm cho công chúng.
Điều đó cũng có nghĩa báo chí cần tập trung vào bản chất hơn là những tranh cãi tức thời, vì trong khi Trump đã làm rất tốt việc chỉ trích các phóng viên tại cuộc họp báo, ông ấy rõ ràng khá yếu ớt khi được hỏi chi tiết về việc ông muốn thay thế chương trình Obamacare như thế nào.
Báo chí cũng cần khiêm nhường hơn một chút, tự đánh giá mình đã làm mất niềm tin của công chúng như thế nào khi đã thiên vị và tự coi mình là quan trọng.
Đó không phải là những yêu cầu đặc biệt cao. Thế nhưng có lẽ chúng sẽ không được thực hiện, dù sự thật đáng khích lệ là rất nhiều nhà báo đã phản đối quyết định của BuzzFeed. Giữa báo chí truyền thông và Trump vẫn sẽ tồn tại một cuộc chiến. Và trong cuộc chiến này, chỉ một bên biết mình đang làm gì, đó là bên nào thì tự nó đã thể hiện rõ!