Trước tuyên bố cấm xuất khẩu một số kim loại làm chip của Trung Quốc, công ty hóa chất và hàng tiêu dùng Henkel (Đức) đành dừng giao 4 loại keo dán và chất bôi trơn dùng trong sản xuất ôtô. Henkel vốn sử dụng antimony để sản xuất các sản phẩm keo dán mang nhãn hiệu Bonderite và Teroson - thứ từng mang lại doanh thu 11,4 tỷ USD vào năm ngoái.
“Chúng tôi đã được nhà cung cấp thông báo rằng việc nhập khẩu các nguyên liệu thô bị trì hoãn cho đến khi chính phủ Trung Quốc chấp nhận cấp phép”, lãnh đạo Henkel viết.
Theo Reuters, Trung Quốc là nước sản xuất antimony lớn nhất thế giới, đồng thời thống trị sản xuất nhiều kim loại sản xuất chip khác. Việc Bắc Kinh hạn chế xuất khẩu gallium và germanium - được sử dụng cho chất bán dẫn, pin mặt trời và vũ khí - hồi năm ngoái theo đó khiến phần còn lại của thế giới lo lắng.
Trong lá thư gửi khách hàng, Henkel nói không thể dự đoán tình hình sẽ kéo dài bao lâu. Diễn biến có phần nghiêm trọng hơn khi mới đây, Bộ Thương mại Trung Quốc thông báo cấm xuất khẩu sản phẩm liên quan đến chất bán dẫn, bao gồm gallium, germanium và antimony sang Mỹ.
Nói với Reuter, Henkel cho biết đang nỗ lực hỗ trợ khách hàng và tìm nguồn cung thay thế.
“Chúng tôi hiện theo dõi rất chặt chẽ tình hình cung ứng antimony toàn cầu và đặt mục tiêu khôi phục các giải pháp để đáp ứng đơn đặt hàng”, phía công ty nêu.
Antimony vốn khan hiếm nhưng lại thiết yếu với các thiết bị quân sự như đạn dược, tên lửa hồng ngoại, vũ khí hạt nhân và kính nhìn ban đêm. Theo nhà cung cấp thông tin thị trường Argus, giá kim loại này đã tăng gần 230% năm nay, lên khoảng 39.000 USD một tấn tại thị trường giao ngay ở Rotterdam.
Sau khi Bắc Kinh đi từ hạn chế đến cấm xuất khẩu, các công ty phương Tây vội vã tìm cách giảm phụ thuộc. Chẳng hạn, công ty khai khoáng Perpetua Resources đang phát triển một mỏ antimony ở Idaho bằng tài trợ từ chính phủ Mỹ để xoay nguồn cung dù giải pháp thay thế bao giờ cũng đắt đỏ hơn.
“Xin lưu ý rằng chúng tôi đang liên lạc chặt chẽ với các nhà cung cấp và sử dụng mọi biện pháp tận dụng chuỗi cung ứng toàn cầu nhằm giải quyết tình hình này, đồng thời hỗ trợ khách hàng”, Henkel nói.
Trong khi đó, một số công ty khai thác và chế biến khoáng sản phương Tây bắt đầu tăng sản xuất. United States Antimony, công ty chế biến kim loại duy nhất tại Bắc Mỹ, đã lập kế hoạch nâng sản lượng tại nhà máy luyện kim Montana, nơi vốn đang hoạt động ở mức 50% công suất.
“Quyết định tăng sản lượng chủ yếu thúc đẩy bởi giá antimony ở Rotterdam tăng gấp ba lần”, Chủ tịch công ty Gary Evans nói. Theo ông, các hạn chế của Trung Quốc đã tạo ra nhu cầu lớn hơn đáng kể đối với các sản phẩm của công ty.
United States Antimony đang đàm phán để tìm nguồn cung thay thế từ 4 quốc gia khác và một nhà cung cấp trong nước sớm nhất là vào tháng 12. Mark Jensen, CEO ReElement Technologies - công ty con chuyên tái chế và tinh chế đất hiếm thuộc American Resources - cho biết lệnh cấm của Trung Quốc khiến họ nhận được rất nhiều lời chào mời mua germanium từ các công ty khai thác mỏ tại Mỹ. Trước đây các lô hàng này thường được gửi đến Trung Quốc để xử lý nhờ chi phí lao động thấp hơn và các tiêu chuẩn môi trường khác biệt.
Teck Resources (Canada) chuyên sản xuất germanium từ mỏ kẽm Red Dog ở Alaska. Nhà cung cấp tại Bắc Mỹ này cho biết đang nghiên cứu tăng sản lượng sau khi Trung Quốc chặn xuất khẩu sang Mỹ.
Ngoài 3 kim loại Trung Quốc cấm xuất khẩu sang Mỹ mới đây, than chì cũng bị hạn chế từ tháng 10/2023. Đơn hàng của Northern Graphite - nhà sản xuất than chì dạng vảy tự nhiên (natural flake graphite) duy nhất Bắc Mỹ trụ sở ở Ottawa (Canada) - theo đó tăng 50%.
“Chúng tôi bắt đầu nâng công suất”, Tổng giám đốc điều hành Hugues Jacquemin nói và cho biết ngoài các mỏ đang hoạt động tại Lac des Iles (Quebec, Canada), công ty ông đang phát triển các dự án ở Namibia và Ontario để bổ sung sản lượng.
Trung Quốc siết chặt xuất khẩu dẫn đến sự tăng vọt giá của nhiều khoáng sản chiến lược. Theo Neo Performance Materials - công ty chuyên sản xuất gallium thông qua tái chế phế liệu sản xuất trụ sở tại Toronto - giá gallium ngoài Trung Quốc trong nửa đầu 2024 cao hơn từ 30% đến 40% so với cùng kỳ 2023.
Được biết, Trung Quốc sản xuất 98% gallium thô của thế giới vào năm ngoái, theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ. Kể từ khi Bắc Kinh áp dụng các hạn chế vào năm ngoái, giá nguyên liệu này đã tăng đáng kể trên thị trường.
Ngay tại Trung Quốc, các hạn chế đã buộc một số doanh nghiệp nhỏ phải rút lui khỏi thị trường. Hai nhà giao dịch germanium cho biết phải từ bỏ xuất khẩu vì không thể xin được giấy phép.
“Động thái này là sự leo thang đáng kể của căng thẳng trong chuỗi cung ứng, nơi khả năng tiếp cận nguyên liệu thô vốn đã eo hẹp ở phương Tây”, Jack Bedder, đồng sáng lập công ty tư vấn Project Blue cho biết.
Tháng trước, Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ cho biết GDP nước này có thể giảm 3,4 tỷ USD nếu Bắc Kinh thực hiện lệnh cấm hoàn toàn xuất khẩu gallium và germanium. Các hạn chế cho thấy tầm quan trọng của việc đa dạng hóa nguồn cung bên ngoài đại lục.
Maxime Picat, Giám đốc mua hàng nhà sản xuất ôtô Stellantis nói rằng cần có nhiều biện pháp để giảm rủi ro. “Nếu công ty bạn chỉ dựa vào một giải pháp như tất cả nhà cung cấp pin đều từ Trung Quốc hoặc Hàn Quốc thì bạn đang gặp rủi ro”, ông nói.
Theo: Reuters
