Trưa ngày 23/3/2013, trong lúc bố mẹ vắng nhà, cậu thanh niên trong xóm mời bạn bè về tổ chức nhậu, khi thấy ông N. V. H (SN 1958), trú tại xóm Vĩnh Phúc, xã Nghi Xuân, huyện Nghi Lộc (Nghệ An) vừa đi thả bò về, cả bọn đều mời ông ở lại cùng vui.
Trong lúc đang chờ xử lý mồi nhậu, ông H bảo có rượu thì làm chén cho vui, một cậu thanh niên trong nhóm đã thấy một chai rượu ngâm ở dưới kệ bàn, đưa lên ngửi đúng mùi rượu nên cho ông uống thử.
Sau khi ông H uống thử một ngụm rượu, một lát sau ông thấy choáng váng, khó thở, các cơ đều co cứng, nghĩ là do chai rượu nên hỏi mọi người và mới biết đó là rượu ngâm hạt mã tiền. Ngay lập tức mọi người đưa ông H đi cấp cứu. Tuy nhiên, ông H tử vong sau một thời gian cấp cứu tại bệnh viện vì nhiễm độc quá nặng.
Được biết, cây mã tiền có tên khoa học là Strychnos nux vomica L, thường ở vùng rừng núi, hạt cây có chứa strychnine, là một vị thuốc có độc tính cao. Trong dân gian người ta thường ngâm hạt mã tiền với rượu để dùng làm thuốc chữa bệnh tê thấp, đau nhức xương khớp, bệnh ngoài da…
Các bác sĩ cho biết, ngoài tác dụng như một vị thuốc chữa bệnh thì rượu ngâm hạt mã tiền hoạt tính độc rất cao, nếu không may uống nhầm thì độc sẽ phát tác ngay lập tức gây triệu chứng đau đầu, choáng váng, ói mửa, và xuất hiện tình trạng co cứng cơ. Trường hợp nặng có thể gây ngưng thở và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Đồng thời, các bác sĩ cũng khuyến cáo người dân, mặc dù rượu có rất nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe con người cũng như trong y học. Từ xa xưa, rượu đã được dùng để dẫn thuốc chữa bệnh, cung cấp năng lượng cho con người, góp phần lưu thông huyết mạch... Tuy nhiên, việc ngâm và uống rượu bừa bãi chẳng khác nào tự giết mình.
Nhiều loại động thực vật được người dân sử dụng ngâm rượu có chứa độc tố cao và dễ nhầm lẫn như: mật cá trắm, cá nóc, mã tiền (có hoạt chất Strychnin), ô đầu, Phụ Tử (có chứa Aconitic, một dạng chất độc) chỉ có thể làm cồn xoa bóp ngoài, hoặc người ta dễ nhầm lẫn giữa rễ lá ngón với vị Hoàng Cầm... Có rất nhiều người dân còn mập mờ về các loại thuốc bổ ngâm rượu có tác dụng chữa bệnh nên sử dụng một cách bừa bãi.
Đã có nhiều trường hợp bị ngộ độc rượu mã tiền xảy ra tại một số địa phương như Quảng Nam, Quảng Bình, Nghệ An...gây tử vong sau khi được gia đình đưa đi cấp cứu tại bệnh viện.
Rượu mã tiền nói chung và các vị thuốc gây độc nói chung phải được sử dụng và bảo quản cẩn thận, có hướng dẫn của bác sĩ. Chai, lọ có chứa thuốc cần ghi rõ nhãn mác khuyến cáo và phải được cất giữ cẩn thận tránh xa tầm tay trẻ em.
