Năm 1965, con sư tử tên là Darajani trở lên nổi tiếng với danh xưng "kẻ ăn thịt người" sau một bài báo mô tả nó tấn công thợ săn. Sau khi hạ sát nó, người ta phát hiện một cái lông nhím nhô ra khỏi mũi Darajani.
Trong một nghiên cứu gần đây, dẫn đầu bởi Julian Kerbis Peterhans – một nhà nghiên cứu tại Đại học Roosevelt ở Chicago, sau khi kiểm tra xác con sư tử trên đã phát hiện lông nhím đâm sâu hơn 15 cm vào mõm nó.
Một con sư tự bị mắc lông nhím ở mõm và bờm (Ảnh: Minden Pictures)
Kerbis Peterhans cho rằng, cái lông nhím này gần như là nguyên nhân khiến con sư tử thành "kẻ ăn thịt người". Ông đặt giả thuyết, với một chiếc lông nhọn cắm trong mõm, con sư tử trở nên gầy gộc và hướng mục tiêu đến con người trong vô vọng.
Đây chỉ là một kết luận từ một bài nghiên cứu của Kerbis Peterhans và các đồng nghiệp – nghiên cứu quy mô lớn đầu tiên về mối liên hệ giữa sư tử và nhím. Theo nghiên cứu này, sư tử thường tránh nhím, trừ khi thiếu hụt con mồi. Việc săn nhím có thể dẫn đến tử vong hoặc bị thương nặng, sau đó có thể khiến sư tử săn người và gia súc, bởi "con người chậm chạp".
Darajani không phải nạn nhân duy nhất của trận hạn hán khiến loài sư tử săn mồi trong tuyệt vọng ở nam Kenya năm 1965. Nghiên cứu trên một con sư tử khách bị bắn nắm đó – con này cũng đã giết ít nhất 1 người – cho thấy có một cái lông nhím cắm trong những chiếc răng gãy của nó.
Kerbis Peterhans đánh giá các kết luận này quan trọng với việc bảo tồn sư tử. Nó thậm chí còn quan trọng hơn với các đơn vị thú y di động trong khu bảo tồn, ví dụ như khi muốn chữa trị cho sư tử bị thương vì nhím. Nguy cơ này cần đặc biệt chú ý ở những vùng hạn hán đang ngày càng phổ biến hoặc nghiêm trọng hơn.
"Kẻ ăn thịt người" Darajani bị bắn hạ năm 1965 ở nam Kenya (Ảnh: Jonh Perrott)
Đi săn và bị giết
Gần 70 năm trước vụ Darajani, một cặp sư tử nổi tiếng hơn nhiều gây nỗi kinh hoàn khắp khu vực Tsavo, chỉ cách đó vài chục kilomet. Trong thời gian ngắn, hai con sư tử Bóng Ma và Bóng Tối được cho là đã ăn thịt hơn 100 người. Chúng cũng có những mảnh vụn lông nhím mắc trong răng.
Năm đó là năm 1898 là một năm hạn hán. Dù các vết thương do nhím dường như không dẫn đến hai con sư tử này đi săn người ở đây, nhưng vẫn cho thấy chúng đã săn mồi một cách tuyệt vọng hơn bình thường.
Theo các tài liệu về những vụ va chạm giữa sư tử và nhím, có chi tiết 40 vụ sư tử bị thương nghiêm trọng, 10 vụ sư tử bị giết. Nhà nghiên cứu Kerbis Peterhans cho biết, điều này có thể xảy ra khi các lông nhọn xuyên qua tim hoặc động mạch chủ.
Sư tử cũng có xu hướng săn nhím nhiều hơn trong những đợt hạn lớn và ở những khu vực khô cằn nơi con mồi lớn ít phong phú hơn. Ví dụ, ở những nơi lượng mưa thấp, nhím chiếm trung bình 28% khẩu phần của sư tử, trong khi ở vùng ẩm ướt, chúng chiếm chưa đến 4%.
Sư tử con tiếp cận nhím ở Masai Mara, Kenya (Ảnh: Minden Pictures)
Con đực trẻ dại
Sư tử đực con thường hướng đến nhìm thường xuyên hơn những con sư tử khác. Những "ông vua" trẻ con đi một mình này cũng có khả năng bị thương nghiêm trọng, vì chúng không có bạn để loại bỏ lông nhím. Loài sư tử sẽ giúp "chải chuốt" cho nhau và loại bỏ những thứ như lông thú.
James Stevenson-Hamilton, cựu giám sát viên ở khu bảo tồn Sabi Game Reserve tại Nam Phi, đã quan sát thấy điều tương tự từ đầu thế kỷ 20.
Trong ghi chú của mình, ông viết những sư tử đực già hiếm khi bị thương bởi lông nhím, nhưng "mặt khác có khá nhiều sư tử non và cả những con đang tráng niên bị thế, và thực tế chúng bị phát hiện tàn tật". James Stevenson-Hamilton bổ sung: "Những con cái lại rất hiếm khi bất cẩn như vậy.