Điều kiện hưởng BHXH một lần
Khoản 1, Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/QH13 ngày 22/6/2015 của Quốc Hội quy định về việc thực hiện chính sách hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người lao động. Cụ thể, trường hợp người lao động tham gia BHXH bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia BHXH tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH khi có yêu cầu thì được nhận BHXH một lần.
Tại Điểm b, Khoản 1, Điều 8 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP ngày 11/11/2015 của Chính phủ quy định, người lao động mà có yêu cầu thì được hưởng BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các Khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH hoặc theo quy định tại Khoản 3 Điều 54 của Luật BHXH mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
- Sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục đóng BHXH.
- Ra nước ngoài để định cư.
- Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
Tuy nhiên, theo BHXH Việt Nam, việc nhận BHXH một lần sẽ đem đến nhiều thiệt thòi cho người lao động, vì lợi ích trước mắt mà người lao động sẽ bỏ lỡ cơ hội được hưởng lương hưu để trang trải cuộc sống, cũng như được hưởng chế độ bảo hiểm y tế để chăm sóc sức khỏe khi về già.
Theo tính toán của các tổ chức quốc tế và cơ quan BHXH, nếu cùng một thời gian đóng BHXH thì tổng lợi ích bằng tiền khi hưởng lương hưu hằng tháng sẽ cao hơn nhiều khi hưởng BHXH một lần. Do đó, cơ quan BHXH khuyến khích người lao động nên bảo lưu thời gian tham gia BHXH thay vì nhận BHXH một lần.
Khi đã chọn hưởng BHXH một lần, người lao động sẽ không còn được hưởng các phúc lợi đi kèm việc hưởng lương hưu
Cụ thể, người lao động chọn hưởng BHXH một lần sẽ bị mất những quyền lợi sau:
Trợ cấp mai táng dành cho gia đình/người lo mai táng trong trường hợp người lao động chết: 10 lần mức lương cơ sở.
Trợ cấp tử tuất dành cho thân nhân người lao động trong trường hợp người lao động chết: Tùy từng trường hợp mà được hưởng trợ cấp tử tuất hàng tháng hoặc một lần.
- Mức trợ cấp tử tuất hàng tháng đối với mỗi thân nhân là từ 50% – 70% mức lương cơ sở. Số thân nhân được hưởng trợ cấp tử tuất hằng tháng không quá 4 người. Trường hợp có từ 2 người chết trở lên thì thân nhân của những người này được hưởng 2 lần mức trợ cấp.
- Mức trợ cấp tử tuất một lần đối với thân nhân của người lao động được tính như BHXH một lần (tính theo số năm người lao động đã đóng BHXH):
+ Đối với những năm trước 2014, mức hưởng là 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho mỗi năm đã đóng BHXH.
+ Đối với những năm từ 2014 trở đi, mức hưởng là 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho mỗi năm đã đóng BHXH.
- Tuy nhiên, mức hưởng BHXH một lần thấp nhất bằng 3 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
- Được Quỹ BHXH đóng bảo hiểm y tế và được chi trả chi phí khám chữa bệnh theo quy định của pháp luật BHYT.