Sáng 14/5, Giám đốc Sở VHTT&DL tỉnh Phú Thọ Nguyễn Đắc Thuỷ cho biết, sau khi nhận được thông tin Công ty đấu giá Thượng Hải Dương Minh phách mại hữu hạn có đăng tải thông tin vào 9 giờ 30 ngày 22/4/2023 sẽ diễn ra phiên đấu giá có đạo sắc phong có khả năng là hiện vật gốc, nguồn gốc của Việt Nam (gồm sắc phong đã có tại xã Dị Nậu, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ), phía tỉnh Phú Thọ đã có văn bản gửi các cấp liên quan trong tỉnh để xác minh thông tin.
Ông Nguyễn Đắc Thuỷ, Giám đốc Sở VHTT&DL tỉnh Phú Thọ.
“Chúng tôi đã có văn bản báo cáo ngay UBND tỉnh Phú Thọ, đề nghị Công an tỉnh, Sở Ngoại vụ thống nhất để xác minh thông tin trang mạng rao bán sắc phong thật hay giả. Nếu là sắc phong thật, chúng tôi đề xuất bằng con đường ngoại giao, thông qua lãnh đạo Đại sứ quán Việt Nam tại Thượng Hải có sự can thiệp, ngăn chặn bán đấu giá tài sản của mình trên mạng. Lực lượng Công an tỉnh phối hợp với Bộ Công an thống nhất hợp phương án hợp nhất quốc tế trong việc xử lý các hiện vật bị đánh cắp” – ông Nguyễn Đắc Thuỷ cho biết.
Giám đốc Sở VHTT&DL tỉnh Phú Thọ cho biết thêm: Đối với sắc phong tại đền Quốc Tế (xã Dị Nậu, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ) bị đánh cắp từ ngày 21/5/2021, kẻ gian cậy phá két sắt, lấy toàn sắc phong của đền, công an huyện đã lập hồ sơ gửi cấp trên để điều tra để tìm ra những kẻ đánh cắp nhưng đến nay chưa tìm được dấu tích.
“Sắc phong được rao bán tại Trung Quốc nếu đúng là tài sản đã bị mất cắp của đình Quốc Tế, những người liên quan sẽ được xử lý theo pháp luật của Việt Nam. Về phía nước bạn cần phải có sự hợp tác quốc tế để xác minh nguồn gốc sắc phong này" , Giám đốc Sở VHTT&DL tỉnh Phú Thọ nói thêm.
Sau khi xác minh thông tin, việc đưa sắc phong về nước là điều đang được dư luận quan tâm. Về vấn đề này, ông Nguyễn Đắc Thuỷ cho rằng phải có sự phối hợp giữa các bên và có ứng xử phù hợp với từng di sản: "Việc có thể đưa sắc phong trở về là câu chuyện cần phải bàn thảo giữa các bên để có phương án cụ thể đối với từng di vật mất cắp. Mua, chuộc lại những vật phẩm như ấn vàng, bình cổ,...là hình thức xử lý khác. Còn đối với sắc phong của các triều đình phong kiến trước đây đối với các di tích để khẳng định những giá trị linh thiêng của từng di tích thì phải ứng xử theo một hình thức khác.
Chúng ta không thể mua như một “món hàng” bởi đó là giấy chứng nhận cho từng di tích, phải có bản thảo khoa học, ứng xử phù hợp với mỗi hiện vật bị mất cắp để có sự xử lý phù hợp, đặc biệt liên quan đến các quốc gia khác nhau” .
Về công tác bảo quản di sản tại địa phương, Giám đốc Sở VHTT&DL tỉnh Phú Thọ cho biết: "Ngay sau khi có sự mất cắp cổ vật trong di tích, chúng tôi đã có ngay văn bản khuyến cáo tất cả các địa phương có di tích, nhất là có sắc phong, các di vật cổ vật, có biện pháp bảo quản để tránh tình trạng kẻ gian lợi dụng những sơ hở của ban quản lý di tích để đánh cắp những cổ vật có giá trị. Mỗi di tích có phương án bảo vệ riêng vì giá trị hiện vật, cổ vật mà di tích đó đang bảo quản, gìn giữ là khác nhau".
Sắc phong ở Tam Nông (Phú Thọ) được rao bán trên trang web của Trung Quốc.
Cũng theo ông Thuỷ, việc để mất cắp cổ vật, trách nhiệm đầu tiên thuộc về Ban quản lý di tích: "Riêng với tại Phú Thọ, trách nhiệm đầu tiên thuộc về Ban quản lý khu di tích, mỗi di tích địa phương đều có Trưởng ban quản lý và các thành viên để chăm lo công tác bảo quản, bảo vệ, trùng tu, phục hồi cũng như quản lý và tổ chức thực hành các nghi lễ, các phong tục tập quán có liên quan đến di tích. Cho nên trách nhiệm quản lý của Ban quản lý và chính quyền địa phương rất lớn. Chúng tôi cho rằng cần phải nâng cao trách nhiệm của các Ban quản lý trong việc bảo quản các di vật, cổ vật và nhất là các tài sản của di tích".
Còn về công tác kiểm kê di sản, Giám đốc Sở VHTT&DL tỉnh Phú Thọ cho biết tỉnh thực hiện 5 năm/lần, hàng năm có cập nhật bổ sung để rà soát, kiểm kê sự tồn tại, xuống cấp của từng di tích, di sản phi vật thể. Từ đó, đánh giá những di tích có nhu cầu tu bổ để có phương án hướng dẫn công tác tu bổ đối với các địa phương.
Trước đó, Cục trưởng Cục Di sản văn hoá (Bộ VHTT&DL) Lê Thị Thu Hiền đã ký Công văn số 309/DSVH-DT gửi Sở VHTT&DL, Sở VHTT các tỉnh, TP gồm: Phú Thọ, Bắc Ninh, Hà Nội, Hà Nam, Hải Dương đề nghị phối hợp, khẩn trương xác minh tính xác thực của các sắc phong hiện đang bị rao bán có nguồn gốc tại các di tích, bảo tàng và địa điểm liên quan ở địa phương.
Cục Di sản Văn hoá đề nghị Sở VHTT các tỉnh thu thập và cung cấp các thông tin pháp lý về sắc phong (bao gồm hình ảnh, kích thước, chất liệu,… và các văn bản pháp lý có liên quan), việc mất cắp sắc phong (đơn trình báo mất cắp, hình ảnh, biên bản và các hồ sơ liên quan đến vụ việc mất cắp sắc phong này), báo cáo UBND tỉnh và Bộ VHTTDL để phối hợp, làm việc với các cơ quan, tổ chức liên quan về giải pháp hồi hương cổ vật về di tích gốc, bảo tàng và các địa điểm liên quan theo nội dung Công ước UNESCO 1970 về các biện pháp ngăn cấm xuất nhập khẩu và chuyển giao trái phép quyền sở hữu tài sản văn hoá mà Việt Nam tham gia.
Cục Di sản văn hoá cũng đề nghị Sở VHTT&DL, Sở VHTT các tỉnh phối hợp chặt chẽ trong quá trình xác minh tính xác thực của các sắc phong; xây dựng hồ sơ chứng minh nguồn gốc sắc phong từ các di tích, bảo tàng và các địa điểm liên quan ở địa phương. Đồng thời, đề nghị các Sở triển khai thực hiện và báo cáo đầy đủ gửi Cục Di sản văn hóa trước ngày 17/4 để có cơ sở triển khai các bước tiếp theo theo quy định.