Buộc phải cắt giảm điện từ NLTT (năng lượng tái tạo) để đảm bảo vận hành an toàn hệ thống điện quốc gia.
Theo đó, trong năm 2021 dự kiến sẽ cắt giảm khoảng 1,7 tỷ kWh điện từ NLTT bao gồm cả điện gió và điện mặt trời - đó là thông tin được đại diện Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho biết tại buổi làm việc với các chuyên gia kinh tế vào chiều 4/5, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, việc đảm bảo vận hành an toàn hệ thống điện trong bối cảnh "bùng nổ" nguồn điện năng lượng tái tạo gặp rất nhiều khó khăn.
Tính đến thời điểm hiện nay, hệ thống điện quốc gia đã có hơn 69.300MW công suất nguồn điện các loại, trong đó có 20.512MWp điện NLTT, bao gồm: 10.317MWp điện mặt trời trang trại, 9.583MWp điện mặt trời áp mái và 612MW điện gió. Đã có thời điểm tỷ trọng NLTT đóng góp tới 60% phụ tải đỉnh của hệ thống điện quốc gia.
Năm 2019 chúng ta có gần 5.000MW của điện mặt trời nối lưới, nhưng sang đến năm 2020 chúng ta lại tiếp tục có thêm gần 5000MW điện mặt trời nối lưới và 7.000-8.000MW điện mặt trời áp mái. (Ảnh minh họa: KT)
Để đảm bảo vận hành an toàn hệ thống điện quốc gia trong bối cảnh nguồn cung NLTT lớn, trong khi nhu cầu tiêu dùng điện thấp, ông Nguyễn Đức Ninh - Giám đốc Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) cho biết, việc huy động nguồn được thực hiện theo thứ tự ưu tiên các nhà máy điện đảm bảo các điều kiện về kỹ thuật (điện áp, ổn định, quán tính, dự phòng điều tần, công suất cao điểm) rồi đến các nguồn NLTT (điện gió, mặt trời, sinh khối, thủy điện nhỏ và vừa, thủy điện lớn đang xả) rồi mới đến các nguồn điện còn lại.
Do vậy, trong 4 tháng đầu năm, Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia đã buộc phải cắt giảm gần 470 triệu kWh điện NLTT (trong đó, đã cắt giảm 447,5 triệu kWh điện mặt trời trang trại, chiếm 13,3% khả năng phát của các nhà máy ĐMT và cắt giảm 19,7 triệu kWh điện gió, chiếm khoảng 4,8% khả năng phát của các NMĐ gió).
Dự kiến trong năm 2021 sẽ cắt giảm khoảng 1,68 tỷ kWh điện NLTT (trong đó, sẽ cắt giảm 1,25 tỷ kWh điện mặt trời trang trại, chiếm khoảng 9% khả năng phát của các nhà máy ĐMT và cắt giảm khoảng 430 triệu kWh điện gió, chiếm khoảng 7% khả năng phát của các NMĐ gió).
Cụ thể về nguyên nhân việc giảm phát NLTT cũng như các nguồn điện khác trong hệ thông điện quốc gia, ông Nguyễn Đức Ninh - Giám đốc Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) cho biết: "Có 2 nguyên nhân chính: Thứ nhất, là do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên phụ tải tăng trưởng rất thấp, thấp hơn so với các kế hoạch.
Ví dụ như trong 2020 phụ tải chỉ tăng trưởng trên 3%, còn những tháng đầu năm cũng dao động từ 5 - 7%, tức là thấp hơn nhiều so với tăng trưởng phụ tải trong quá khứ. Nguyên nhân thứ hai là do sự phát triển rất nhanh và nóng của năng lượng tái tạo.
Rõ ràng năm 2019 chúng ta có gần 5.000MW của điện mặt trời nối lưới, nhưng sang đến năm 2020 chúng ta lại tiếp tục có thêm gần 5000MW điện mặt trời nối lưới và 7.000-8.000MW điện mặt trời áp mái.
Cuối năm nay dự báo sẽ tiếp tục bùng nổ điện gió. Với sự phát triển nhanh như vậy của các nguồn năng lượng tái tạo thì lưới điện đồng bộ đi theo không đáp ứng được nhu cầu".
Bản thân đối với lưới điện truyền tải của hệ thống điện Việt Nam thì cũng là lưới điện lớn nhưng không khỏe. Khi chưa có năng lượng tái tạo thì nhiều nơi, nhiều chỗ cũng đã không đáp ứng được tiêu chí cơ bản của lưới điện truyền tải (n – 1) tức là đảm bảo vận hành an toàn khi có sự cố một đường dây nào đó…
Dự kiến trong thời gian sắp tới thì cũng chưa cải thiện được ngay về lưới do việc làm các đường dây đồng bộ để giải tỏa cho các cụm năng lượng tái tạo cần phải đòi hỏi có thời gian chứ không nhanh được như việc đầu tư vào các nguồn năng lượng tái tạo...
Theo tính toán của Bộ Công Thương và EVN, kế hoạch tăng trưởng điện năm 2021 dao động từ 6,1%-7,2%, cao hơn tăng trưởng điện của năm 2020 (chỉ hơn 2,9%) nhưng vẫn thấp hơn nhiều kế hoạch đặt ra trước đó về kế hoạch tăng trưởng điện/GDP giai đoạn 2021-2025 là khoảng 9-10%/năm.
Cũng theo EVN, việc nhập khẩu điện trong thời gian tới sẽ rất hạn chế. Theo kế hoạch, giai đoạn 2021-2025 sẽ chỉ nhập khẩu điện từ Lào theo chương trình hợp tác đã có và tiếp tục xuất khẩu điện sang Campuchia.