Đó là hai câu hỏi mà có lẽ rất nhiều CĐV Quỷ đỏ đang muốn đặt ra lúc này và đều khó tìm giải đáp. Nhưng nếu đã nhắc đến Alex Ferguson, và nhìn lại cả hành trình David Moyes – Louis Van Gaal – Jose Mourinho, chúng ta có thể nhận ra rằng Man United đã và đang bị phá hoại từ trong hệ thống.
Nếu chúng ta nhìn vào một Rooney không còn là chính mình ở tuổi 30, và nhìn vào cả một Ibra được kỳ vọng lớn nhưng tịt ngòi quá lâu, chúng ta có thể nhận ra rằng sự khắc nghiệt của Premier League là như thế nào.
Ibra ở Ligue 1 là một Ibra khác, dễ thở hơn với mật độ thi đấu không quá dày đặc. Còn ở Premier League, với mật độ ra sân 18 trận sau 13 tuần, rõ ràng Ibra đã bắt đầu cảm thấy quá tải và lộ rõ dấu hiệu của tuổi 35.
Rooney mất phong độ ở tuổi 30 cũng không lạ, bởi đó là hiện tượng chung của các tuyển thủ Anh, Alan Shearer cũng phải giã từ đội tuyển ở lúc sắp tròn 30 tuổi và nhờ đó, anh mới có thêm được 6 năm cống hiến cho Newcastle.
Premier League thật sự quá khắc nghiệt và không dễ thích nghi.
Cường độ và mật độ thi đấu của bóng đá Anh khó lòng khiến cầu thủ kéo dài thời gian thi đấu đỉnh cao và những người như Giggs, Scholes, Lampard hay Gerrard chỉ là trường hợp vô cùng cá biệt.
Trong hoàn cảnh đó, chúng ta mới nhận ra rất rõ ràng rằng Man United đã bị phá hoại một cách có hệ thống ra sao khi gần như không HLV nào sau thời Alex Ferguson có sự chuẩn bị lực lượng kế cận cho các vị trí bắt đầu về già của đội bóng.
Nếu như trước đây Ferguson làm điều đó tốt bao nhiêu thì hôm nay, sự chuẩn bị đường dài cho Man United lại kém cỏi bấy nhiêu.
Quay trở lại với giai đoạn của David Moyes, chúng ta nhận ra rất rõ ràng rằng Ferguson để lại một đội bóng như thế nào. Đó là một Man United với hàng công còn mạnh nhờ sự góp mặt của Rooney và Van Persie nhưng ở hàng thủ và hàng tiền vệ chỉ còn những người không trẻ trung để cống hiến lâu dài với cường độ thi đấu khắc nghiệt của Premier League.
Đó là những Evra, Vidic, Ferdinand, Carrick, Giggs. Và họ cũng chỉ thi đấu được cho Man United thêm đúng 1 mùa bóng 2013/14 mà thôi. Trong hoàn cảnh đó, David Moyes và Woodward đã chuẩn bị gì?
David Moyes đã sai ngay từ khâu chuẩn bị nhân sự cho Man United.
Ngoài Fellaini được coi là để lấp vào chỗ trống Scholes để lại và một Mata đến vào tháng Giêng để nhằm thay thế cho Giggs, không có một bổ sung đáng kể nào cho các vị trí còn lại. Chính điều đó đã khiến cho Man United của mùa giải đầu tiên với Van Gaal trở nên khó khăn hơn rất nhiều.
Van Gaal tới, khi Vidic, Ferdinand, Evra, Giggs đều chia tay Man United và những bổ sung ở các tuyến của ông, như Rojo, Blind, Herrera, Di Maria, Luke Shaw đều hợp lý nhưng để biến họ thành trụ cột của đội bóng ngay lập tức thì không thể.
Nên nhớ, khi Ferguson mua Stam, ông cũng mua luôn cả John O’Shea và khi Stam ra đi, ông bổ sung Laurent Blanc. Điều đó cho phép Man United không bị động về lực lượng, không bộc lộ các lỗ hổng ở những vị trí then chốt và do đó, duy trì sức mạnh cạnh tranh cho Man United.
Tất nhiên, không phải lúc nào Ferguson cũng mua đúng người, như Veron là một điển hình, nhưng phần lớn các chuyển nhượng của ông luôn chuẩn xác, và mang tính kế thừa rất lớn. Điều đó không chỉ đến từ ý thức duy trì sức mạnh cạnh tranh mà còn tới từ ý thức bảo tồn thương hiệu toàn cầu cho Man United.
HLV Van Gaal chuẩn bị nhân sự không tệ nhưng lại áp dụng sai chiến thuật.
Quay trở lại với Van Gaal, ở mùa giải thứ hai của mình, ông có vẻ đã tạo ra một kế hoạch chuyển nhượng tốt, khi mang về Darmian, Martial, Schneiderlin nhưng ông cũng không tránh khỏi sai lầm khi giải tán sớm Di Maria để mua Depay và mang Schweinsteiger đã ở tuổi "băm" về Old Trafford.
Sự chuẩn bị đó của Van Gaal cho thấy ông muốn gắn bó lâu dài với Man United nhưng thất bại đã đến từ chính chiến thuật lỗi thời của ông cùng sự mất lòng tin trầm trọng của các cầu thủ với một HLV luôn đưa ra các quyết định khó hiểu, mà điển hình là việc bán Di Maria.
Mourinho mang lại gì cho Man United khi ông được lựa chọn? Pogba và Bailly là những cầu thủ có khả năng trở thành trụ cột lâu dài của Man United nhưng Ibra thì chỉ là một giải pháp tạm thời.
Trong khi đó, ông lại không tin dùng những cầu thủ trẻ đã có ít nhất một mùa bóng chứng minh khả năng kế tục của mình như Martial, Peirera, Fosu-Mensah… Và cơ bản nhất, ông không tạo ra một bộ khung cố định, một bộ khung có thể chưa cho thành tích tốt ở vài trận đầu nhưng đủ sức tạo sự gắn kết và niềm tin lâu dài.
Mourinho đang rất cần Sir Alex trở lại nhưng không phải để làm HLV.
Bây giờ, ở mỗi trận Man United ra sân ở Old Trafford, Ferguson vẫn ngồi trên khán đài danh dự. Sự xuất hiện của ông khiến những ai yêu Man Unietd nhận ra rõ ràng hơn khác biệt lớn của đội bóng ở thời quá khứ và hiện tại. Tính kế thừa của Man United đã không còn và cả một hệ thống ổn định đã bị phá hoại.
Các HLV kế tục có thể có lỗi, nhưng cơ bản nhất, lỗi vẫn thuộc về những người điều hành, mà cụ thể là Ed Woodward. Sự manh mún trong cách sử dụng con người của họ đã khiến cả một đế chế bị đục mục ruỗng đến tận gốc rễ.
Có lẽ, để cứu vãn, chỉ có cách là sir Alex trở lại, không phải để làm huấn luyện, mà để đảm nhận một vị trí chiến lược hơn, vị trí đủ sức đảm bảo duy trì một đội bóng có tính kế thừa cao và không bao giờ phải phụ thuộc vào bất kỳ một ngôi sao nào.