Một trong những nội dung đáng chú ý được đề cập tại Nghị quyết 34/2021/QH15 về dự toán ngân sách nhà nước năm 2022 là những ưu tiên điều chỉnh lương hưu cho người nghỉ hưu trước năm 1995
Trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội, vừa qua, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung thông tin, dự kiến sẽ điều chỉnh lương hưu từ ngày 1/1/2022 cho các đối tượng nghỉ hưu trước năm 1995, mức điều chỉnh khoảng 7,4%. Đây là nhóm người dễ bị tổn thương, đặc biệt là trước tác động bởi dịch bệnh.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh, thời gian qua, khi Trung ương quyết định dừng cải cách chính sách tiền lương nhưng trong đề xuất của Chính phủ với Quốc hội thì vẫn cho phép điều chỉnh lương hưu; đặc biệt là quan tâm đến đối tượng nghỉ hưu trước năm 1995 và những người có lương hưu thấp.
Thời gian qua, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội thường xuyên phải tổ chức các đánh giá và đã hoàn thiện hồ sơ. Đến giờ, Chính phủ đang lấy phiếu các thành viên Chính phủ, dự kiến trong tháng 12 tới sẽ trình Thủ tướng Chính phủ xem xét vấn đề này.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung thông tin, trước đây dự kiến sẽ điều chỉnh từ ngày 1/7/2022 nhưng hiện nay, trước ảnh hưởng của dịch bệnh, đời sống nhóm người nghỉ hưu rất khó khăn, Bộ đã đề xuất với Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh sớm hơn.
Theo đó, dự kiến sẽ điều chỉnh lương hưu từ ngày 1/1/2022 cho các đối tượng nghỉ hưu trước năm 1995, mức điều chỉnh khoảng 7,4%. Thời gian điều chỉnh sớm hơn 7 tháng so với dự kiến trước đó.
Tổng kinh phí điều chỉnh lương hưu cho các đối tượng nghỉ hưu trước năm 1995, là 12.650 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách nhà nước sẽ bổ sung cho những người nghỉ hưu trước năm 1995 gần 3.650 tỷ đồng.
Riêng đối với những người nghỉ hưu có mức lương thấp hơn 2,5 triệu đồng thì Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đề xuất bổ sung cho những đối tượng này, bảo đảm mặt bằng chung mức lương thấp nhất là 2,5 triệu đồng.
Tại dự thảo Nghị định điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hằng tháng trước đó, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã đề xuất điều chỉnh đối với người hưởng lương hưu trước ngày 1/1/1995 có lương hưu dưới 2,5 triệu đồng/tháng.
Theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, chế độ bảo hiểm xã hội đối với những người làm việc và nghỉ hưu trước năm 1995 không hoàn toàn áp dụng nguyên tắc đóng – hưởng mà còn là sự ghi nhận của Nhà nước đối với quá trình công tác của người lao động, để sau khi nghỉ việc họ được hưởng khoản lương hưu, trợ cấp tương ứng với thời gian công tác.
Trong những năm qua, vấn đề khắc phục mức chênh lệch lương hưu và lương hưu thấp của những người nghỉ hưu trước năm 1995 đã được từng bước giải quyết.
Cụ thể, trong giai đoạn 2003- 2007, Chính phủ đã 6 lần điều chỉnh lương hưu với mức tăng từ 164,8% đến 228,8% tùy thuộc vào mức tiền lương, hệ số lương trước khi nghỉ hưu và thời điểm nghỉ hưu. Trong đó, những người nghỉ hưu trước tháng 9/1985 và trước tháng 4/1993 được điều chỉnh với tỷ lệ cao hơn.
Riêng trong giai đoạn từ năm 2008 đến nay, Chính phủ đã 12 lần điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng. Trong đó, riêng đối với những người nghỉ hưu có mức lương hưu thấp, triển khai Nghị quyết số 99/2015/QH13 của Quốc hội, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 55/2016/NĐ-CP ngày 15/6/2016.
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cho hay, mức lương hưu hằng tháng của người lao động cao hay thấp được tính trên cơ sở mức tiền lương tháng làm căn cứ tính đóng bảo hiểm xã hội và thời gian người lao động đã đóng bảo hiểm xã hội khi còn làm việc.
Do chính sách tiền lương, chính sách cán bộ, chính sách bảo hiểm xã hội ở Việt Nam đã trải qua rất nhiều giai đoạn cải cách, thay đổi nên vẫn tồn tại chênh lệch nhất định trong lương hưu của người nghỉ hưu giữa các thời kỳ.
Vì vậy, tại Nghị quyết số 28 về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội nêu rõ, lương hưu cơ bản được điều chỉnh chủ yếu dựa trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, khả năng của quỹ bảo hiểm xã hội và ngân sách Nhà nước.
Cùng với đó, quan tâm điều chỉnh thỏa đáng đối với nhóm đối tượng có mức lương hưu thấp và nghỉ hưu trước năm 1995 nhằm thu hẹp khoảng cách chênh lệch lương hưu giữa người nghỉ hưu ở các thời kỳ.