Rò rỉ đường ống dẫn khí Nord Stream: Điều gì xảy ra và tác động của nó như thế nào?

Sự cố rò rỉ khí đốt đột ngột và không rõ nguyên nhân được phát hiện trong đường ống dẫn khí Nord Stream 1 và 2 từ Nga đến Đức đã thúc đẩy các nước châu Âu điều tra nguyên nhân trong bối cảnh lo ngại có thể bị phá hoại.

Các lực lượng vũ trang của Đan Mạch ngày 27/0 vừa qua đã công bố video cho thấy các bong bóng trên bề mặt Biển Baltic phía trên các đường ống, và cho biết vụ rò rỉ khí lớn nhất đã gây ra những xáo trộn bề mặt có đường kính hơn một km.

Sự bế tắc về năng lượng đối với cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine đã ngăn chặn đường ống dẫn khí the Nord Stream 1 cũng như ngăn chặn sự khởi đầu của dòng chảy qua Dòng chảy song song Nord Stream 2.

Nguồn cung khí đốt của Nga giảm mạnh đã khiến giá tăng cao ở châu Âu, nơi các quốc gia đang phải vật lộn để tìm nguồn cung cấp năng lượng thay thế được sử dụng để sưởi ấm nhà cửa, tạo ra điện và vận hành các nhà máy. Các rò rỉ này đã làm lu mờ lễ khánh thành đường ống Baltic được chờ đợi từ lâu để đưa khí đốt của Na Uy đến Ba Lan trong nỗ lực củng cố sự độc lập về năng lượng của châu Âu khỏi Moscow.

Phát hiện rò rỉ ở Nord Stream 2?

Người điều hành đường ống dẫn khí Nord Stream 2 đã báo cáo sự sụt giảm áp suất đột ngột vào đêm 26/9, với một phát ngôn viên cho rằng có thể có một lỗ rò rỉ.

Tiếp theo, Cơ quan Năng lượng Đan Mạch tuyên bố rằng, một trong hai đường ống Nord Stream 2 nằm trong vùng biển Đan Mạch đã xảy ra một vụ rò rỉ. Vài giờ sau, Nord Stream AG, nhà điều hành một đường ống dẫn khí đốt dưới biển khác từ Nga đến Đức, cho biết họ đang xem xét việc giảm áp suất ở Nord Stream 1.

Cơ quan Hàng hải Thụy Điển ngày 27/9 cho biết, họ đã cảnh báo về hai vụ rò rỉ trên Nord Stream 1 ở vùng biển Thụy Điển và Đan Mạch.

Anders Puck Nielsen, một nhà nghiên cứu của Trung tâm Hoạt động Hàng hải tại Trường Cao đẳng Quốc phòng Hoàng gia Đan Mạch, cho biết thời điểm rò rỉ là "dễ thấy" trong buổi lễ khánh thành Baltic Pipe, một hệ thống mới sẽ đưa khí đốt của Na Uy đến Ba Lan. Ông nói có lẽ ai đó đã tìm cách "gửi một tín hiệu rằng điều gì đó có thể xảy ra với khí đốt Na Uy".

Rò rỉ ở đâu?

Hai lỗ rò rỉ đã được phát hiện trên đường ống Nord Stream 1, đường ống đã ngừng cung cấp khí đốt cho châu Âu vào tháng trước, cả hai đều ở khu vực phía đông bắc đảo Bornholm của Đan Mạch.

Các nhà chức trách Đan Mạch đã yêu cầu các tàu tránh khỏi Bornholm trong bán kính 5 hải lý sau vụ rò rỉ ở Nord Stream 2, nơi vẫn chưa đi vào hoạt động thương mại. Kế hoạch sử dụng nó để cung cấp khí đốt đã bị Đức loại bỏ vài ngày trước khi Nga đưa quân vào Ukraine vào tháng Hai năm nay.

Cả hai đường ống vẫn chứa khí dưới áp suất, nhưng không vận chuyển nhiên liệu đến châu Âu.

Mỗi tuyến của đường ống bao gồm khoảng 100.000 ống thép tráng bê tông nặng 24 tấn được đặt dưới đáy biển. Các đường ống dẫn có đường kính bên trong không đổi là 1.153m. Các đoạn ống dẫn nằm ở độ sâu khoảng 80-110m.

Điều gì gây ra rò rỉ?

Các nhà phân tích và chuyên gia nói rằng, những vụ rò rỉ như vậy là rất hiếm, và Nord Stream AG đã gọi những vụ rò rỉ trên ba dây của đường ống dẫn khí ngoài khơi là “chưa từng có”.

Các nguyên nhân có thể xảy ra từ trục trặc kỹ thuật đến thiếu bảo trì, thậm chí có thể do phá hoại. Peter Schmidt, nhà địa chấn học của Đại học Uppsala, nói với AFP.

Ukraine cho biết những rò rỉ có thể là kết quả của một "cuộc tấn công khủng bố" do Moscow thực hiện.

Cố vấn Tổng thống của Kyiv, Mikhaylo Podolyak, cho biết trên Twitter: “Vụ 'rò rỉ khí đốt' quy mô lớn từ Nord Stream 1 chẳng qua là một cuộc tấn công khủng bố do Nga lên kế hoạch và một hành động gây hấn với EU.

Điện Kremlin cho biết Nga không loại trừ phá hoại là lý do đằng sau thiệt hại, thêm vào đó là một vấn đề ảnh hưởng đến an ninh năng lượng của "toàn bộ lục địa". Thủ tướng Ba Lan cho rằng vụ rò rỉ là một hành động phá hoại, trong khi nhà lãnh đạo Đan Mạch cho rằng không thể loại trừ điều đó.Ủy ban châu Âu cho biết còn quá sớm để suy đoán.

Trung tâm Nghiên cứu Địa chất Đức GFZ cho biết rằng, một máy đo địa chấn ở Bornholm cho thấy các mức tăng đột biến lúc 00:03 GMT và 17:00 GMT ngày 26/9 khi tổn thất áp suất xảy ra.

Kathryn Porter, một nhà tư vấn năng lượng tại Watt-Logic, một công ty tư vấn năng lượng độc lập có trụ sở tại Vương quốc Anh, cho biết rất hiếm khi xảy ra một loạt vụ rò rỉ như vậy trong cùng một khu vực chung.

“Đối với các đường ống bị hỏng, thông thường có thể do bị ăn mòn, nhưng Nord Stream 2 là một đường ống hoàn toàn mới, nên có thể xem xét một số vấn đề xây dựng, chẳng hạn như hàn bị lỗi…”

Đức cho biết họ đang phối hợp phản ứng với cảnh sát, quan chức địa phương và cơ quan năng lượng. Bjorn Lund, Giám đốc Mạng lưới Địa chấn Quốc gia Thụy Điển cho biết, nhóm đã phát hiện hai vụ nổ ngày 26/9 ở vùng lân cận của đảo Bornholm của Đan Mạch, "rất gần" với vị trí mà các nhà chức trách hàng hải Thụy Điển cho biết đã xảy ra rò rỉ.

Lund nói rằng rất rõ ràng không có một trận động đất. Mạng này đang xem xét dữ liệu để so sánh các vụ nổ gần đây với các vụ nổ mà hải quân Thụy Điển gây ra dưới nước trong các cuộc tập trận gần bờ biển.

Những tác động nào có thể xảy ra?

Các nhà phân tích tại Eurasia Group cho biết mức độ thiệt hại là các đường ống Nord Stream khó có thể mang bất kỳ khí đốt nào đến châu Âu vào mùa đông này ngay cả khi có những nỗ lực chính trị.

Các nhà phân tích Henning Gloystein và Jason Bush viết: “Tùy thuộc vào quy mô thiệt hại, các rò rỉ thậm chí có thể đồng nghĩa với việc đóng cửa vĩnh viễn cả hai tuyến.”

Các nhà phân tích cho biết: “Rò rỉ ở kích thước này là một mối nguy hiểm nghiêm trọng về an toàn và môi trường, đặc biệt là nếu Nga không ngừng bơm khí vào hệ thống.”

Cơ quan Năng lượng Đan Mạch cho biết, khí rò rỉ từ đường ống Nord Stream 2 bị hư hỏng ở Biển Baltic sẽ tiếp tục trong vài ngày và thậm chí là một tuần.

Các tàu có thể không thể nổi nếu đi vào khu vực này và có thể có nguy cơ khí rò rỉ bốc cháy trên mặt nước và trong không khí, nhưng không có rủi ro nào liên quan đến rò rỉ bên ngoài khu vực loại trừ.

Sự cố rò rỉ sẽ chỉ ảnh hưởng đến môi trường ở khu vực đặt ống dẫn khí trong cột nước, và việc thoát khí mê-tan gây hiệu ứng nhà kính sẽ có tác động xấu đến khí hậu.

Các nhà chức trách Đan Mạch yêu cầu mức độ sẵn sàng trong lĩnh vực năng lượng và khí đốt của Đan Mạch phải được nâng lên sau vụ rò rỉ, một bước đòi hỏi các quy trình an toàn cao hơn đối với việc lắp đặt và cơ sở điện.