Tổng thống Nga Vladimir Putin
Rò rỉ hình ảnh nghi là kho vũ khí hạt nhân Nga ở Belarus
New York Times hôm 10/5 cho biết, những tính năng mới cũng như các nâng cấp tại kho đạn dược ở miền Trung Belarus cho thấy có thể Nga đang xây dựng các cơ sở chứa đầu đạn hạt nhân ở đây.
Nếu Nga chuyển vũ khí đến địa điểm này, đây sẽ là lần đầu tiên nước này cất giữ đầu đạn hạt nhân bên ngoài đất nước kể từ khi Liên Xô sụp đổ vào năm 1991.
New York Times đánh giá, Nga đã có đầu đạn hạt nhân trên lãnh thổ của mình - gần Ukraine và các nước NATO. Tuy nhiên bằng việc đặt một số đầu đạn ở Belarus, Điện Kremlin dường như đang cố gắng khẳng định khả năng răn đe hạt nhân.
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đề cập đến một địa điểm như vậy vào đầu năm ngoái, nói rằng Nga sẽ sớm hoàn thành việc xây dựng "kho lưu trữ vũ khí hạt nhân chiến thuật đặc biệt" ở Belarus.
New York Times đã phân tích hình ảnh vệ tinh, đồng thời trao đổi với các chuyên gia kiểm soát vũ khí và vũ khí hạt nhân để theo dõi công trình này của Nga. Công trình này được cho là bắt đầu xây dựng vào tháng 3/2023.
Địa điểm mới nằm cách biên giới Ukraine khoảng 193km về phía Bắc, tại một kho quân sự cạnh thị trấn Asipovichy. Một số công trình được xây dựng gần đây có những đặc điểm chỉ có ở các cơ sở lưu trữ hạt nhân ở Nga. Ví dụ, khu vực được bảo vệ nghiêm ngặt với 3 lớp hàng rào, cùng với hệ thống an ninh của toàn bộ căn cứ. Ngoài ra, địa điểm còn có một khu chất hàng có mái che, nối với một hầm ngầm được giấu kín từ thời Liên Xô.
Ảnh vệ tinh về khu vực được cho là cơ sở hạt nhân của Nga ở Belarus. Ảnh: Maxar
Nhà phân tích Hans Kristensen thuộc Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ, cho biết, các hoạt động phát triển hạt nhân ở Belarus "nhằm mục đích gây khó chịu cho các quốc gia thành viên NATO nhưng sẽ không mang lại cho Nga một lợi thế quân sự mới, đáng kể trong khu vực".
Đầu đạn hạt nhân thường được cất gần các căn cứ quân sự có khả năng phóng hạt nhân. Địa điểm bị nghi là kho chứa hạt nhân này nằm cùng thị trấn với tên lửa Iskander của Belarus. Loại tên lửa này có thể dùng để phóng đầu đạn hạt nhân hoặc đầu đạn thông thường. Nga đã giao Iskander cho Belarus vào năm 2022.
Khu vực được cho là chứa vũ khí hạt nhân của Nga. Ảnh: The New York Times
Việc xây dựng đang bước vào giai đoạn mới
Vào năm 2023, tại căn cứ Asipovichy, một hàng rào mới đã được dựng lên để củng cố an ninh cho khu vực, đồng thời, một điểm bốc hàng cho xe tải đã có thêm mái che nhằm tránh bị giám sát. New York Times đánh giá, những cải tạo này phù hợp với cấu trúc thường thấy tại các điểm lưu trữ hạt nhân khác của Liên Xô cũ.
Điểm bốc hàng tại nơi lưu trữ hạt nhân cũ của Liên Xô ở Hungary. Ảnh NYT
New York Times cũng chỉ ra, trong những tuần gần đây, việc xây dựng các tòa nhà mới đang được tiến hành. Nhà phân tích Hans Kristensen cho biết: "Chưa chắc chắn các chi tiết cụ thể nhưng rõ ràng việc xây dựng đang bước vào giai đoạn mới."
Ảnh vệ tinh cho thấy 2 khu nhà mới, có thể sẽ có tòa nhà hoặc khu vực để xe được xây trên nền móng này. Ảnh: Maxar
Nga và Belarus tập trận hạt nhân chiến thuật
Hôm 9/5, hãng tin TASS (Nga) cho hay, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko tuyên bố Nga và Belarus sẽ tiến hành tập trận hạt nhân chiến thuật.
“Vũ khí hạt nhân là vũ khí đáng sợ. Nhưng nó cũng chỉ là vũ khí. Vì vậy, để sử dụng những vũ khí đó, chúng ta phải được huấn luyện và biết cách sử dụng chúng. Căng thẳng đang leo thang. Chúng ta nên làm gì trong tình huống này? Chúng ta cần cẩn trọng nhưng sẵn sàng hành động khi cần thiết, bao gồm cả việc sử dụng những vũ khí sát thương,” Tổng thống Lukashenko tuyên bố.
Theo Tổng thống Belarus, Minsk và Moscow đã công bố công khai về các cuộc tập trận trong bối cảnh căng thẳng leo thang ở Ukraine.
"Chúng tôi nói với họ (phương Tây): "Hãy bình tĩnh, vì chúng tôi có mọi thứ cần thiết"", ông Lukashenko nói. “Chúng tôi không có ý định tấn công bất kỳ ai, nhưng mọi người nên hiểu rằng chúng tôi rất giỏi trong việc này”.