Đây là nhận định trên tạp chí National Interest (Mỹ) của cố vấn chính trị Hạ viện Philippines, Richard Javad Heydarian.
Ông Heydarian viết: Giới chuyên gia quốc tế cho rằng Bắc Kinh khá bất ngờ trước việc Chính phủ Việt Nam công bố đoạn phim cho thấy các tàu Trung Quốc đã dùng những biện pháp vũ lực, đe dọa chống lại lực lượng thực thi pháp luật trên biển của Việt Nam.
Sau đó, truyền thông Việt Nam và quốc tế liên tục trưng ra những bằng chứng cho thấy Bắc Kinh đang ngụy biện cho những hành động ức hiếp hung hăng của mình ở khu vực quanh nơi hạ đặt giàn khoan trái phép.
Ông Heydarian nhận định: Thừa biết “đường chín đoạn” của mình còn nhiều điểm yếu, Trung Quốc luôn sử dụng chiến lược “mập mờ” trong ngôn ngữ giải thích về quan điểm chủ quyền cũng như những vấn đề liên quan đến luật pháp, chứng cứ lịch sử về các đảo ở Biển Đông mỗi khi có những hành động gây hấn với các nước quanh Biển Đông, cụ thể là lần gây hấn hơn một tháng qua đối với Việt Nam.
Chuyên gia Heydarian cho rằng, đứng trước sự “cứng đầu” của Trung Quốc, các quốc gia Đông Nam Á đã xích lại gần nhau hơn nhằm tiến tới mối quan hệ đối tác chiến lược - cùng chống Trung Quốc.
Trung Quốc càng hung hăng tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông thì càng khiến các vấn đề liên quan đến tranh chấp chủ quyền ở khu vực này được quốc tế hóa nhanh hơn, đẩy vấn đề đi chệch quỹ đạo do chính Trung Quốc đặt ra là luôn muốn khép mọi cuộc đối thoại về tranh chấp ở Biển Đông theo hướng song phương.
Giáo sư Lowell Bautista, giảng viên Đại học Wollongong (Australia), nhận định, nếu Trung Quốc không tuân thủ luật pháp quốc tế thì nước này không chỉ gây nguy hiểm và phá vỡ lề thói luật pháp, mà còn đe dọa đến hòa bình, an ninh và sự ổn định trong các mối quan hệ quốc tế. Chiến lược này đang khiến Trung Quốc phải trả giá đắt về danh dự trên trường quốc tế.
Báo Le Soir của Bỉ vừa đăng bình luận với tiêu đề "Trung Quốc phô diễn sức mạnh làm đảo lộn cán cân khu vực" viết: Việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương-981 trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam trên Biển Đông hồi đầu tháng 5 đã làm dấy lên làn sóng người Việt trong nước và ngoài nước phản đối chính quyền Trung Quốc.
Để bảo vệ giàn khoan, tàu Trung Quốc đã tấn công tàu Việt Nam, phun vòi rồng vào họ. Hành động gia tăng bạo lực này của Trung Quốc đối với Việt Nam giống những gì họ đã làm đối với Philippines trước đây. Hành động này của Trung Quốc đã khiến Philippines đệ đơn lên Tòa án quốc tế ở La Haye nhằm đòi Trung Quốc phải tôn trọng chủ quyền của nước này.
