Tăng trưởng tích cực nhất thế giới
Guyana, quốc gia ở Nam Mỹ với dân số khoảng 800.000 người, được dự đoán sẽ tăng trưởng 38% vào cuối năm nay. Dự báo về Tổng sản phẩm nội địa (GDP) của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) lưu ý đây là tốc độ tăng trưởng “cực kỳ nhanh”.
Và IMF không chỉ là tổ chức tài chính duy nhất lạc quan về triển vọng của Guyana. Ông Andrew Trahan, người đứng đầu bộ phận rủi ro của công ty nghiên cứu BMI, cũng đánh giá quốc gia này sẽ chứng kiến sự tăng trưởng bùng nổ trong năm nay.
Sông Demerara ở Guyana. Ảnh: Getty Images
Ông kỳ vọng GDP thực tế ở Guyana sẽ tăng khoảng 115% trong 5 năm tới. Theo ông, mức độ tăng trưởng chính xác phụ thuộc vào việc hoạt động sản xuất dầu bổ sung được triển khai nhanh ra sao.
BMI nhận thấy sản lượng dầu ở Guyana sẽ tăng từ khoảng 390.000 thùng/ngày trong năm nay lên hơn 1 triệu thùng/ngày vào năm 2027 khi các mỏ ngoài khơi mới tại Lô Stabroek của nước này đi vào vận hành.
Theo tập đoàn ExxonMobil, Lô Stabroek là một hồ chứa dầu ngoài khơi rộng 2,67 triệu héc-ta ngoài khơi bờ biển Đại Tây Dương, ước tính chứa 11 tỷ thùng dầu.
Theo thời gian, giá dầu sẽ biến động và cuối cùng dừng chân lại ở mức thấp. Và bà Valerie Marcel tại Viện nghiên cứu chính sách Chatham House ở Anh cho rằng đó là lý do tại sao việc đa dạng hóa nền kinh tế của Guyana là cực kỳ quan trọng.
Ông Andrew Trahan tin rằng: “Sự tăng trưởng mạnh mẽ của Guyana đã, đang và sẽ tiếp tục được thúc đẩy bởi sự mở rộng nhanh chóng sản lượng dầu sau hàng loạt phát hiện mới vào những năm gần đây”. Ông đồng thời cho biết sản lượng dầu cao hơn sẽ thúc đẩy xuất khẩu ròng của Guyana.
Theo IMF, Guyana ghi nhận mức tăng trưởng GDP là 62,3% vào năm 2022, cao nhất thế giới.
Bên cạnh việc tăng cường sản xuất dầu nhờ mỏ dầu thứ ba sắp đi vào hoạt động, tăng trưởng trong lĩnh vực phi dầu mỏ của Guyana cũng được thúc đẩy nhờ đầu tư vào giao thông vận tải, nhà ở và huy động vốn nhân lực. Báo cáo của IMF nhấn mạnh rằng các lĩnh vực nông nghiệp, khai thác mỏ và khai thác đá của Guyana cũng đang hoạt động tốt.
Ông Trahan dự báo nước này sẽ lại là nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới vào năm 2023 và kỳ vọng sẽ giữ được danh hiệu này trong ít nhất hai năm tới.
Ông nói: “Chúng tôi nhận thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ này sẽ tiếp tục trong những năm tới khi sản lượng dầu tiếp tục tăng, với GDP thực tế tăng khoảng 115% trong khoảng thời gian từ năm 2022 đến năm 2028”.
Xuất khẩu năng lượng mạnh mẽ hơn của Guyana sẽ thúc đẩy quỹ đạo tăng trưởng của đất nước này, cũng như những lợi ích lan tỏa của đầu tư mạnh mẽ, cơ hội việc làm mới và tăng doanh thu của chính phủ.
Những rủi ro tiềm ẩn
Các nhà quan sát lưu ý triển vọng tăng trưởng của Guyana không phải là không có rủi ro.
Guyana đã phát triển nhanh chóng từ một trong những quốc gia nghèo nhất vùng Caribe trở thành một nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng vượt trội. Bà Marcel tại Chatham House cho rằng quỹ đạo tăng trưởng tích cực sẽ tiếp tục, nhưng điều đó sẽ phụ thuộc vào sự ổn định chính trị và giá dầu cao.
Bà Marcel cảnh báo, giống như bất cứ quốc gia phụ thuộc vào doanh thu từ dầu mỏ nào, Guyana đang đối mặt với rủi ro, đặc biệt là tham nhũng và “căn bệnh Hà Lan”. “Căn bệnh Hà Lan” là một thuật ngữ kinh tế đề cập đến những tác động tiêu cực phát sinh từ sự phát triển nhanh chóng do các nguồn tài nguyên mới được tìm thấy, gây tổn hại một cách nghịch lý cho nền kinh tế rộng lớn hơn.
Tương tự như vậy, BMI cũng nhận thấy những rủi ro chính trị đáng chú ý.
Ông Trahan nói: “Guyana là một quốc gia có lịch sử chia rẽ sâu sắc giữa người Guyana gốc Ấn và người gốc Phi, cũng như phải đấu tranh với nạn tham nhũng và tội phạm có tổ chức”. Theo ông, dòng lợi nhuận từ dầu mỏ có thể làm trầm trọng thêm sự chia rẽ này.