Quốc gia đầu tiên sở hữu trực thăng Mi-38T
Không quân Myanmar vừa chính thức tiếp nhận bộ ba máy bay trực thăng vận tải hạng trung Mi-38T mới của Nga, đánh dấu một bước tiến lớn trong nỗ lực hiện đại hóa và tăng cường năng lực hậu cần.
Với việc tiếp nhận này, Myanmar trở thành nhà khai thác nước ngoài đầu tiên trên thế giới đưa vào sử dụng dòng máy bay trực thăng Mi-38T, một sản phẩm của Nhà máy Trực thăng Kazan thuộc Nga.
Gói hàng nhận về bao gồm ba chiếc Mi-38, trong đó có hai chiếc thuộc biến thể vận tải Mi-38T và một chiếc được cấu hình VIP (biến thể "Salon") dành cho quan chức cấp cao.
Việc bàn giao này hoàn thành hợp đồng được cho là đã ký vào đầu năm 2020. Vào thời điểm đó, nhà xuất khẩu vũ khí nhà nước Nga Rosoboronexport lần đầu tiên tiết lộ đã đạt được thỏa thuận xuất khẩu Mi-38T đầu tiên với một khách hàng giấu tên, sau đó được xác nhận là một quốc gia Đông Nam Á.
Các tài liệu bị rò rỉ vào năm 2022 đã phác thảo chi tiết về mặt tài chính. Theo đó, đề nghị thương mại của Rosoboronexport vào tháng 11 năm 2019 đưa ra mức giá 18,8 - 18,9 triệu euro (khoảng 21,7 triệu USD) cho mỗi chiếc vận tải và 21,9 triệu euro (khoảng 25,3 triệu USD) cho biến thể VIP.
Tổng giá trị ba khung máy bay ước tính khoảng 59,68 triệu euro. Tuy nhiên, nếu tính cả chi phí bổ sung cho thiết bị tùy chọn, đào tạo phi hành đoàn, mô-đun, thùng nhiên liệu và bộ bảo trì, tổng giá trị hợp đồng ước tính có thể lên đến khoảng 80 triệu euro (92,4 triệu USD).
Có một sự chậm trễ đáng kể kéo dài 5 năm giữa thỏa thuận năm 2020 và việc bàn giao gần đây. Các nguồn tin cho biết điều này xuất phát từ các yếu tố kỹ thuật, khi Nga phải đối mặt với các vấn đề phát triển kéo dài liên quan đến động cơ Klimov TV7-117V của Mi-38.
Các máy bay này được cho là đã được vận chuyển đến Myanmar vào tháng 9/2025. Các video lan truyền cùng tháng cho thấy ít nhất một chiếc Mi-38T đang hoạt động thử nghiệm bên trong không phận nước này, theo Frontier India.
Năng lực của "tân binh" Mi-38T
Mi-38 được Nga định vị là máy bay trực thăng vận tải hạng trung thế hệ tiếp theo, thiết kế để thay thế cho các dòng Mi-8 và Mi-17 huyền thoại nhưng đã cũ trong cả lĩnh vực quân sự và dân sự. Dòng máy bay này bắt đầu được phát triển từ những năm cuối của Liên Xô nhưng bị trì hoãn do sự tan rã của siêu cường này. Biến thể quân sự Mi-38T thực hiện chuyến bay đầu tiên vào tháng 7 năm 2017.
Tuy nhiên, việc sản xuất Mi-38 vẫn còn rất hạn chế. Tính đến nay, chỉ có tổng cộng 12 chiếc sản xuất hàng loạt được chế tạo ở Nga từ năm 2019 (ngoài 4 nguyên mẫu). Ngay cả Lực lượng Vũ trang Nga vẫn phụ thuộc nặng nề vào Mi-8, và các đơn hàng Mi-38 trong nước (bao gồm cả phiên bản VIP cho Bộ Quốc phòng và phiên bản cứu hộ Mi-38PS cho Bộ Tình trạng khẩn cấp) cũng liên tục bị lùi lịch.
Mi-38T dài 20 mét, được vận hành bởi phi hành đoàn 2 người và trang bị hai động cơ trục tuabin Klimov TV7-117V, mỗi chiếc có công suất khoảng 2.800 mã lực.
Các thông số kỹ thuật của Mi-38T được các nguồn công bố rất ấn tượng. Máy bay có trọng lượng cất cánh tối đa là 15.600 kg và đạt tốc độ tối đa khoảng 290-300 km/h.
Nó có khả năng đạt trần bay 6.300 mét và có sức chứa lên đến 30 hoặc 40 hành khách. Về khả năng vận tải, Mi-38T có thể mang từ 4.500 đến 6.000 kg tải trọng trong khoang, hoặc nâng tới 5.000 - 7.000 kg bằng cáp treo bên ngoài. Tầm bay của trực thăng vào khoảng 500 km khi mang tải 3.200 kg, hoặc 880-889 km, và có thể mở rộng lên 1.300 km với các thùng nhiên liệu phụ.
Máy bay có buồng lái kỹ thuật số hiện đại, bộ thiết bị điện tử hàng không có khả năng bay đêm, cánh quạt bằng vật liệu composite. Đặc biệt, Mi-38T được chế tạo để hoạt động trong các điều kiện nhiệt độ khắc nghiệt (từ -50°C đến +50°C), khiến nó phù hợp cho các nhiệm vụ ở Bắc Cực, sa mạc hoặc môi trường nhiệt đới.
Việc bổ sung đồng thời cả Mi-38T và Y-8F-200W được kỳ vọng sẽ tăng cường đáng kể năng lực hậu cần cho quân đội Myanmar.
Mi-38T đại diện cho một bước thay đổi rõ rệt so với phi đội Mi-17V-5 (MTOW 13.000 kg, tốc độ 250 km/h, tải 4.000 kg, 36 quân) hiện có của Myanmar về giới hạn nâng, thể tích cabin và tốc độ. Ngay cả khi so sánh với các đối thủ phương Tây như Airbus H225M (MTOW 11.000 kg, 28-31 quân, cáp treo 4.750 kg), Mi-38T với MTOW 15.600 kg và sức chứa 40 người rõ ràng cung cấp khoảng không vượt trội cho các nhiệm vụ tấn công đường không, sơ tán y tế và hậu cần bằng cáp treo.
Trong khi đó, chiếc Y-8F-200W (biến thể xuất khẩu của Shaanxi, phát sinh từ Antonov An-12 của Liên Xô) có khả năng chở khoảng 20 tấn hàng hóa hoặc 90 lính trang bị đầy đủ.
Bộ đôi này bổ sung cho nhau một cách hiệu quả. Máy bay Y-8 đảm nhận vận tải hạng nặng cấp chiến trường, di chuyển (đạn dược, máy phát điện, các đơn vị quy mô đại đội) giữa các trung tâm hậu cần và các đường băng đã chuẩn bị; trong khi đó, Mi-38T thực hiện các chuyến "con thoi chặng cuối" cấp chiến thuật, vận chuyển binh lính và hàng hóa trực tiếp vào các vị trí xa xôi, khu vực hạ cánh ngắn, gồ ghề, khắc nghiệt hoặc ở độ cao lớn.
Cửa dốc tải hàng phía sau và cabin rộng của Mi-38T cho phép đưa vào các pallet và phương tiện hạng nhẹ, trong khi khả năng nâng bằng cáp treo cho phép vận chuyển pháo, máy phát điện hoặc bồn chứa nhiên liệu đến các tiền đồn. Khả năng bay đêm của nó cũng hỗ trợ sơ tán thương vong và các nhiệm vụ đặc biệt.
Việc mua sắm này nằm trong một quỹ đạo dài hơn, phản ánh sự tăng cường quan hệ quốc phòng sâu rộng giữa Myanmar và Nga. Hợp tác hai bên tập trung vào hàng không chiến đấu, trực thăng, đào tạo và hệ sinh thái duy trì.
Trước đó, Myanmar đã nhận máy bay huấn luyện Yak-130 và trực thăng Mi-35 từ Nga. Hiện tại, xương sống của Không quân Myanmar được hình thành bởi các biến thể MiG-29 cũ, Su-30SM của Nga và JF-17 của Trung Quốc.