Cấp phép trái thẩm quyền
Thời gian vừa qua, người dân ở cạnh công trình xây dựng nhà ở riêng lẻ tại lô B3 phố Sơn Tây, phường Điện Biên, quận Ba Đình đã phản ánh, việc cấp GPXD cho nhà ở riêng lẻ trên tại khu đông đúc dân cư thuộc quy hoạch Khu trung tâm hành chính Ba Đình có đến 4 tầng hầm với tổng diện tích hầm gần bằng tổng diện tích tầng sàn sử dụng (5 tầng nổi) là bất thường, là "lách luật" để chạy theo nhu cầu của chủ đầu tư.
Việc cấp phép cho một công trình riêng lẻ có tới 4 tầng đã khiến người dân đặt ra nhiều nghi ngại. Theo đó, cần phải làm rõ việc thẩm định mục đích, công năng sử dụng của 4 tầng hầm là gì?
Liên quan đến phản ánh trên, trong nội dung văn bản trả lời phản ánh công dân phường Điện Biên của Phòng Quản lý đô thị - UBND quận Ba Đình ngày 23/7/2020 khẳng định, việc cấp GPXD số 447/GPXD-UBND ngày 24/9/2019 và GPXD số 617/GPXD- UBND ngày 18/12/2019 điều chỉnh GPXD số 447/GPXD-UBND ngày 24/9/2019 cho ông Lê Công và bà Vương Thị Lan Anh đúng quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, qua trao đổi với giới luật sư và đối chiếu quy định pháp luật hiện hành, các dẫn chứng của UBND quận Ba Đình về việc cấp GPXD cho công trình 5 tầng nổi, 4 tầng hầm nêu tại văn bản trả lời công dân là không phù hợp.
Đơn cử, việc cấp GPXD cho công trình có 4 tầng hầm thuộc cấp công trình mà thẩm quyền của Sở Xây dựng cấp phép.
Theo đó, tại Thông tư số 03/2016/TT-BXD của Bộ Xây dựng "Quy định về phân cấp công trình xây dựng và hướng dẫn áp dụng trong quản lý hoạt động đầu tư xây dựng" tại Phụ lục 2 "Phân cấp công trình xây dựng theo quy mô kết cấu" có hướng dẫn tại điểm 2.1.1. "Nhà, kết cấu dạng nhà" đối với nhà ở riêng lẻ thuộc công trình cấp III độ sâu ngầm nhỏ hơn 6m và số tầng hầm 1 tầng.
Đối với công trình cấp II thì mới được cấp phép từ 2 đến 4 tầng hầm, độ sâu ngầm từ 6 đến 18m. Công trình cấp I được cấp phép ≥ 5 tầng, độ sâu ngầm > 18m.
Pháp luật hiện hành quy định, công trình có từ 2-4 tầng hầm là công trình cấp I, thẩm quyền cấp GPXD là Sở Xây dựng.
Tiếp đó, đối chiếu với Quyết định số 12/2018/QĐ-UBND của UBND TP Hà Nội sửa đổi, bổ sung một số điều của quy định chi tiết một số nội dung về cấp GPXD trên địa bàn TP Hà Nội Ban hành kèm theo Quyết định số 20/2016/QĐ-UBND và Quyết định số 20/2016/QĐ-UBND thì tại Điều 3 thể hiện, thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng của các cơ quan thuộc TP. Sở Xây dựng cấp phép các công trình cấp I, cấp II.
Như vậy, theo các quy định pháp luật hiện hành trên, các công trình nhà ở riêng lẻ thuộc cấp III chỉ được cấp phép 1 tầng hầm. Thẩm quyền của UBND quận (huyện) không được cấp phép từ 2 tầng hầm trở lên vì từ 2 đến 4 tầng ngầm thuộc công trình cấp II, thẩm quyền cấp phép thuộc về Sở Xây dựng.
Dựa vào tiêu chuẩn đã hết hiệu lực
Bên cạnh việc cấp GPXD trái thẩm quyền, tại văn bản trả lời người dân, UBND quận Ba Đình việc dẫn: Căn cứ Mục 6.2.7 Tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam 323:2004 "Nhà ở cao tầng-Tiêu chuẩn thiết kế" được ban hành kèm theo Quyết định số 26/2004/QĐ-BXD ngày 02/11/2004 của Bộ Xây dựng: "Tầng hầm có thể được sử dụng làm tầng kỹ thuật, chỗ để xe, bố trí tủ điện và máy bơm nước cho toà nhà". Tại mục 6.2.7.2 nêu "Chiều cao tầng hầm không nên nhỏ hơn 2,2m. Đối với các không gian sử dụng cho hoạt động công cộng như hội họp, sinh hoạt cộng đồng, chiều cao thiết kế được lấy theo yêu cầu sử dụng".
Tuy nhiên, hiện nay Tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam 323:2004 đã bị hủy bỏ theo Quyết định số 212/QĐ-BXD ngày 25/2/2013 của Bộ Xây dựng về việc hủy bỏ Tiêu chuẩn ngành Xây dựng (đợt 1). Do vậy việc, UBND quận Ba Đình căn cứ Tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam 323:2004 để cấp phép và trả lời người dân là không phù hợp quy định của pháp luật.
UBND quận Ba Đình căn cứ vào tiêu chuẩn đã hết hiệu lực để cấp GPXD cho công trình riêng lẻ có 4 tầng hầm.
Văn bản số 4174/2017 năm 2017 của UBND TP Hà Nội được ban hành theo hình thức công văn "hướng dẫn xác định quy mô tầng hầm phục vụ đỗ xe đối với các dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn TP Hà nội" là văn bản dưới luật.
Văn bản này chỉ mang tính chất hướng dẫn và áp dụng đối với các dự án khuyến khích bổ sung diện tích tầng hầm, nhằm đáp ứng được nhu cầu tối thiểu của chủ đầu tư về chỗ đỗ xe với chỉ tiêu tính toán 20m2 đỗ xe/100m2 sàn sử dụng, theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng.
Tiếp đó, thông tư số 12/2018/TT-BXD năm 2018 ban hành tiêu chuẩn quốc gia về "Gara ôtô" mã số QCVN 13:2018/BXD.
Thông tư này ban hành có hiệu lực kể từ ngày 15/3/2019, và thay thế nội dung quy định trong quy chuẩn quốc gia về "Công trình ngầm đô thị, mã số QCVN 08:2009, phần 2. Gara ôtô ban hành kèm theo thông tư 28/2009/TT-BXD".
Như vậy, việc UBND quận Ba Đình áp dụng quy chuẩn 08:2009/BXD, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về công trình ngầm đô thị (Phần 2 - Gara ôtô) áp dụng để cấp phép cho công trình nhà ở riêng lẻ viện dẫn đã bị hủy bỏ, và không còn hiệu lực để áp dụng.
Điều chỉnh GPXD tăng mật độ, nâng tầng hầm
Theo thông tin phản ánh, gia đình ông Lê Công mua lại khu đất có ký hiệu lô B3 rộng hơn 317m2 ở phường Điện Biên, quận Ba Đình từ năm 2018. Đến cuối tháng 9/2019 thì được Chủ tịch UBND quận Ba Đình ký quyết định cấp phép xây dựng công trình trên khu đất này.
Theo Giấy phép xây dựng số 447 do Chủ tịch UBND quận Ba Đình Tạ Nam Chiến ký ngày 24/9/2019, công trình được xây trên diện tích 267,7m2, 1 hầm rộng hơn 267m2, 5 tầng nổi chưa bao gồm tầng lửng và tum thang; tổng chiều cao là 19,35m tính từ cốt hè phố Trần Phú lên đến sàn mái công trình; tổng diện tích sàn xây dựng là 1.420m2.
Đến tháng 12/2019, UBND quận Ba Đình có quyết định điều chỉnh Giấy phép xây dựng công trình cho gia đình ông Lê Công theo hướng tăng thêm hệ số sử dụng đất. Cụ thể, Chủ tịch UBND quận Ba Đình cấp phép xây dựng bổ sung thêm 3 tầng hầm cho công trình, nâng tổng số lên thành 4 tầng hầm, mỗi tầng rộng 267,7m2. Tổng diện tích sàn xây dựng nâng từ 1.420m2 lên hơn 2.223 m2; chiều cao các tầng hầm là 3,3m.