Các tỷ phú Trung Quốc có thực sự giàu như chúng ta vẫn nghĩ?

Bảng xếp hạng người giàu có nhất liên tục biến động

Ngôi vị người giàu nhất Trung Quốc nhanh chóng đổi chủ trong những năm ngoái. Năm 2017, tỷ phú bất động sản Hui Ka Yan, người sáng lập ra tập đoàn China Evergrande Group đứng ở ngôi vị này.

Một năm sau đó, Jack Ma, ông chủ của Alibaba nhanh chóng vươn lên và soán ngôi nhờ vào sự phát triển vũ bão của nền tảng thương mại và dịch vụ tài chính do ông sáng lập và sở hữu.

Cũng chỉ một năm sau, Jack Ma mất ngôi. Người giàu nhất Trung Quốc năm 2020 là Zhong Shanshan – người có biệt danh "sói đơn độc", chủ tịch của công ty nước đóng chai Nongfu Spring Co. Theo thống kê, Zhong Shanshan còn giàu hơn cả huyền thoại đầu tư Warren Buffett.

Theo Bloomberg, sự đổi ngôi này phản ánh những thay đổi cấu trúc của nền kinh tế Trung Quốc.

Các công ty bất động sản đã có thời gian phát triển rực rỡ cho tới năm 2017 khi Bắc Kinh khởi động chiến dịch siết chặt các doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy, nhằm vào những người có tài sản tăng mạnh như ông Hui - người điều hành tập đoàn bất động sản có dư nợ lớn nhất thế giới.

Thực tế này mở đường cho sự trỗi dậy của các ông trùm công nghệ tại đất nước tỷ dân. Jack Ma với Alibaba hay Pony Ma với Tencent thay nhau ngôi vị giàu nhất Trung Quốc.

Tuy nhiên, gió cũng đang đổi chiều trong vài tháng qua. Giới chức nước này đã tiến hành một cuộc điều tra chống độc quyền đối với Alibaba, đồng thời đình chỉ vụ IPO trên sàn Thượng Hải và Hong Kong (Trung Quốc) dự kiến có giá trị lên tới 35 tỷ USD của Ant Group.

Giờ đây khi Trung Quốc tập trung vào các ông lớn thực phẩm, nơi mà từ các nhà sản xuất rượu đến những người chăn nuôi lợn đều được hưởng doanh thu kỷ lục nhờ vào thị trường tiêu dùng rộng lớn, thì ông Zhong lại phất lên nhanh chóng.

Các tỷ phú Trung Quốc giàu đến mức nào?

Sự biến động trên bảng xếp hạng tỷ phú khiến nhiều người đặt câu hỏi về mức độ giàu có thực sự của các doanh nhân Trung Quốc. Tờ Bloomberg đặt vấn đề, ông Zhong sẽ có bao nhiêu tiền nếu quyết định bán tài sản của mình ngay bây giờ. Liệu khối tài sản của ông có hơn Warren Buffett hay không?

Theo chỉ số Bloomberg Billionaire Index, ông trùm nước đóng chai đang có giá trị tài sản ròng là 91,5 tỷ USD, cao hơn con số 88,9 tỷ USD của nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett.

Phần lớn tài sản của ông Zhong, khoảng 74 tỷ USD, đến từ 84% cổ phần trong Nongfu Spring. Khối tài sản này đã tăng 88 lần khi lợi nhuận của Nongfu Spring tăng 180% kể từ khi IPO tại Hong Kong (Trung Quốc) vào tháng 9 năm ngoái.

Ông Zhong có thể nhận được bao nhiêu tiền nếu bán sổ cổ phần này. Thực tế, cổ phiếu của Nongfu không hẳn là tài sản đảm bảo tốt cho các khoản vay ký quỹ. Theo tập đoàn chứng khoán Philip Securities Group, tỷ lệ vay trên giá trị cổ phiếu của Nongfu chỉ vào khoảng 50%.

Tờ Bloomberg so sánh, nhà tài phiệt Li Ka-shing, người đang đứng dưới "sói đơn độc" trên bảng xếp hạng những người giàu nhất Trung Quốc, có thể nhận được khoản vay ký quỹ vào khoảng 80% cho cổ phiếu của mình ở CK Hutchison Holdings Ltd. Thậm chí, khối tài sản của Jack Ma còn ổn định hơn rất nhiều. Cổ phiếu Alibaba cũng có tỷ lệ vay ký quỹ đến 80%.

Các ngân hàng quyết định quy mô của các khoản vay ký quỹ dựa trên tính thanh khoản của cổ phiếu. Tỷ lệ cho vay trên giá trị của một cổ phiếu tự động cao hơn nếu nó là một phần của chỉ số chính.

Chẳng hạn như, cổ phiếu CK Hutchison và cổ phiếu Alibaba đều có tác động lớn đến chỉ số Hang Seng. Mặt khác, với các ngân hàng, các cổ phiếu kém thanh khoản đương nhiên có giá trị thấp hơn.

Chính vì thế, sự giàu có chủ yếu dựa trên việc nắm giữ cổ phiếu của các tỷ phú Trung Quốc có thể gây một số hiểu nhầm.

Thậm chí, một số người còn cho rằng, giá trị của Nongfu đang bị đẩy lên quá cao vì công ty này có quá ít nguồn cung trên thị trường.

Theo dữ liệu tổng hợp của Bloomberg, hai phần ba số cổ phiếu đang lưu hành của Nongfu không được giao dịch vì chúng được nắm giữ bởi những người trong công ty.

Tương tự, ông trùm bất động sản Hui Ka Yan, hiện đang xếp thứ 13 trong danh sách những người giàu nhất Trung Quốc, có thể không thực sự có 25,9 tỷ USD bởi 100 USD giá trị cổ phiếu Evergrande hiện chỉ vay được 20 USD khi vay ký quỹ. Trong khi đó, phần lớn tài sản của ông Hui đến từ 77% cổ phần trong Evergrande.