Danh ca Mỹ Linh: Kẻ đặt dấu chấm hết!

Nền nhạc nhẹ Việt Nam đương đại có nhiều danh ca nổi tiếng nhưng một trong những tên tuổi nổi bật và có độ phủ sóng lớn nhất trong 30 năm trở lại đây phải kể đến Mỹ Linh.

Từ lâu, Mỹ Linh đã được khán giả phong tặng danh hiệu Diva nhạc Việt, cùng với Thanh Lam, Hồng Nhung và Hà Trần.

Tuy nhiên, bản thân Mỹ Linh lại khá e dè và khiêm tốn khi nhắc đến danh hiệu Diva: "Tôi chưa bao giờ nghĩ mình là Diva. Nó chỉ là danh hiệu cho vui thôi. Tôi muốn được gọi là ca sĩ Mỹ Linh hơn".

Bởi vậy, nếu có một mỹ từ đúng đắn và chuẩn mực hơn để gọi về Mỹ Linh, thì chỉ có thể là: Danh ca Mỹ Linh.

Giọng hát đẹp lộng lẫy, 30 năm mới xuất hiện một lần

Nhắc đến Mỹ Linh, người ta thường nhớ tới một nữ ca sĩ có kĩ thuật thanh nhạc điêu luyện, thực hiện được những lối hát khó và cao cấp. Tuy nhiên, phần cốt lõi để làm nên thương hiệu và dấu ấn riêng của Mỹ Linh trong lòng công chúng là chất giọng mang âm sắc đẹp hiếm thấy của cô.

Mỹ Linh sở hữu chất giọng nữ trung (mezzo soprano) trong sáng, thuần khiết và đầy đặn. Chất giọng này hội tụ và phát huy được những lợi thế, tinh hoa của một nữ trung chuẩn mực (gồm cả bè mezzo và bè soprano).

Mỹ Linh thường xuyên vươn tới quãng cao tầm C5 tới E5 vô cùng nội lực, thoải mái và sáng rực rỡ như ánh đèn pha lê trong passagio của mình. Vì thế, đa số mọi người lầm tưởng cô là nữ cao (soprano).

Tuy nhiên, Mỹ Linh với bản năng của nữ trung, vẫn có thể xuống quãng trầm đến D3, E3 và hát thoải mái trên G3, A3. Quãng trung tầm G4 tới B4 của cô cũng rất đẹp, dày, vang, dù nó sáng hơn một số nữ trung khác như Hồng Nhung, Thanh Lam, Thu Phương…

Âm sắc giọng Mỹ Linh thuộc loại ít thấy, pha trộn giữa kim và thủy. Tính kim giúp giọng cô có độ sáng chói, hơi đanh, vang và xuyên thấu, phóng ra xa.Âm sắc kim là đặc trưng của những giọng nữ cao như Thu Minh, Hà Trần, Khánh Linh, Thùy Chi…

Bởi vậy, giọng Mỹ Linh hoàn toàn nồi bật trên sân khấu và thể hiện được sắc thái tươi tắn trong nhạc phẩm.

Trong khi đó, tính thủy lại giúp cô trở nên mượt mà, êm ái và có độ mướt tựa như một dòng suối. Mỗi khi ca sĩ hát, giọng hát cứ xuôi đi như những gợn sóng nhỏ trên làn nước trong vắt. Độ mướt này hoàn toàn tự nhiên, chứ không cần dùng đến các kĩ thuật làm mềm, nhẹ giọng.

Âm sắc thuần thủy rất ít khi xuất hiện, điển hình như Lara Fabian. Còn âm sắc pha trộn giữa kim và thủy như Mỹ Linh lại tương đồng với Celine Dion.

Do đó, có thể xem Mỹ Linh là một Celine Dion phiên bản Việt Nam. Cả hai đều có chung lợi thế là hát được những ca khúc ballad ngọt ngào, mềm mại, nhỏ nhẹ, nhưng vẫn tải được các đoạn nhạc nội lực, đòi hỏi sự khỏe khoắn, bùng cháy và xuyên thấu.

Vì tính thủy khá hiếm, lại kết hợp với tính kim thuần khiết, nên giọng Mỹ Linh được đánh giá là rất đẹp, mà theo đánh giá của giới chuyên môn, chất giọng này phải 30 năm mới xuất hiện một lần.

Bởi vậy, nhắc đến Mỹ Linh, khán giả thường mường tượng ra một giọng hát thanh khiết, nữ tính, tỏa nắng rực rỡ như thắp sáng được mọi đêm tối và ngát hương ngọc lan thơm phức. Đó là một giọng hát rất dương tính và tràn đầy năng lượng tích cực.

Thứ gia vị thượng hạng của "kẻ đặt dấu chấm hết"

Nhờ chất giọng đẹp và ngát hương thơm đó, Mỹ Linh tự thân đã không cần đến nhiều kĩ thuật. Chỉ cần cô cất giọng lên cũng đủ khiến mọi trái tim tan chảy về độ đẹp tự nhiên trong nó, đúng như lời nhạc sĩ Bảo Chấn từng chia sẻ với nhà báo Chu Minh Vũ:

"Nói về chất giọng, trong Mỹ Linh tồn tại hai khuynh hướng. Cái ít người nhìn thấy ở Linh là một giọng hát có học, vốn liếng thanh nhạc rất cao không thua gì cỡ Thanh Lam đâu.

Nhưng trong giọng hát thì cô ấy thường chọn một cách rất cảm xúc. Thủa ban đầu, Linh không trưng trổ kỹ thuật song chính là nhờ cái vốn liếng kỹ thuật ấy để phô diễn cái chất nồng nàn trong con người và gây cảm xúc cho người nghe một cách rõ ràng".

Nói theo Bảo Chấn, Mỹ Linh hát rất kĩ thuật và chau chuốt. Nhưng nếu rời bỏ toàn bộ kĩ thuật phức tạp đó, cô vẫn là một giọng ca tuyệt phẩm nhờ âm sắc đẹp và cách thổi hồn cảm xúc của mình.

Giọng Mỹ Linh ở thời hoàng kim (giai đoạn 1996 – 2002) là chất giọng đúng nghĩa thanh xuân, căng tràn sức sống.

Với chất giọng này, bài hát dẫu hay hoặc dở, nhưng hễ vào tay cô, nếu không thành hit lớn thì cũng khiến người nghe phải xao xuyến. Nó giống như một loại gia vị thượng hạng, thêm nếm vào bất cứ món ăn nào cũng khiến chúng ngon hơn.

Nhạc sĩ Huy Tuấn đã phải thừa nhận điều này khi nói về Mỹ Linh: "Bài hit đầu tiên của tôi với Mỹ Linh là Trưa vắng. Khi lần đầu tiên tôi mang giai điệu ra hát với Mỹ Linh thì cô nói luôn: "Tại sao một bài chán như vậy mà anh lại đưa cho em?".

Tôi khá sốc, về sau tìm hiểu, hóa ra do mình hát quá chán. Câu chuyện đấy cứ tiếp diễn cho đến những bài mới nhất vừa rồi. Mỹ Linh thường xuyên là người thẩm định khó tính nhất.

Nhiều bài cũng do cô ấy hát nữa thì thành hay, chứ vào các ca sĩ khác chưa chắc đã thành công đến mức độ đấy" - trích theo Tiền Phong.

Rõ ràng, từ khi Mỹ Linh thu ca khúc Trưa vắng đến nay, chưa từng có ai chạm tới được giọng hát của cô, dù đã có hàng trăm người cover trong các cuộc thi lớn nhỏ, và ai cũng ra vẻ màu mè, trưng trổ các phong cách, kĩ thuật khác nhau.

Đơn giản vì họ không thể có được chất giọng đẹp như Mỹ Linh, nên không thể hát một cách tròn trịa, chắc chắn, giản dị như cô. Chỉ có Mỹ Linh ới có thể thả quãng trung lồng lộng mà vẫn tươi sáng, mềm mại, trôi chảy như thế.

Chất giọng này như đo ni đóng giày cho Trưa vắng, tạo nên âm hưởng và cảm xúc in đậm vào kí ức khán giả, vô cùng trong sáng, trẻ trung và đắm say.

Không ai có thể mixed lên những note C5, C#5 sáng lộng lẫy và đẹp như đổ kim cương ra sàn, giống cách mà Mỹ Linh hát đoạn điệp khúc của Trưa vắng.

Không chỉ Trưa vắng, đa số những ca khúc Pop vào tay Mỹ Linh trong giai đoạn 1996 – 2002 đều như đóng đinh cho giọng hát của cô, khiến ít ai vượt qua được. Nhạc sĩ Bảo Chấn đã dùng từ "kẻ đặt dấu chấm hết" để nói về khả năng này của Mỹ Linh:

"Mỹ Linh với giọng hát của mình giống như một kẻ có võ công rất thâm hậu nhưng lại ra chiêu rất bình thường, nhưng lại có công lực rất cao…

Với những bài xã hội, hoặc rất xì tin chẳng hạn như "Trái tim không ngủ yên", Mỹ Linh như kẻ đặt dấu chấm hết. Không ai có thể hát vượt qua nổi hoặc chấp nhận chỉ là cái bóng của Linh mà thôi".

Nhờ biết cách phát huy độ đẹp tự nhiên trong giọng hát của mình và thả hồn cảm xúc vào đó, Mỹ Linh đã khiến bao thế hệ khán giả phải say đắm. Trong 4 diva, cô được đánh giá là hát dễ nghe, dễ thấm và có chất đại chúng nhất.

Nói cách khác, giọng hát của Mỹ Linh đẹp, nhưng vẫn bình dân và phù hợp với tai nghe của đại đa số khán giả. Giọng hát này đậm màu Pop và Ballad, nhưng cũng không kém phần sôi nổi, tươi tắn.

Ở thời kì đầu, Mỹ Linh hát rất tự nhiên, tròn trịa, chau chuốt nhưng vẫn đi theo hướng bình dị. Cảm xúc đến một cách chân thật nên cũng dạt dào, đúng như lời nhạc sĩ Huy Tuấn nói:

"Tôi nghĩ là nghệ sỹ phải trung thực với cảm xúc và tư duy thẩm mỹ của mình. Mỹ Linh đã làm điều đó như một sự tôn trọng đối với người nghe" - theo Tiền Phong.

Nhờ đó, giọng hát Mỹ Linh có được sức hút mãnh liệt, cuộn tràn cảm xúc và đầy ắp sinh khí, mà nói theo nhạc sĩ Dương Thụ là: "Còn một nhân vật nữa mà tôi gần gũi và rất quý, đó là Mỹ Linh, một ca sĩ lên sân khấu có ma lực nhất.

Đôi khi Linh hát vo không cần nhạc đệm cũng có thể làm khán giả say mê. Hát mãnh liệt và đầy cảm xúc. Mặc dù học khoa thanh nhạc nhưng Linh không mất đi chất giọng tự nhiên" -trích Vnexpess.

Thật đáng tiếc khi chất giọng đẹp tự nhiên của Mỹ Linh chỉ tồn tại trong vài năm rồi bắt đầu biến đổi từ 2004 – 2005.

Tuy nhiên, việc giữ giọng đẹp bẩm sinh là vô cùng khó khăn. Ngay cả đến những diva thế giới như Whitney Houston, Mariah Carey cũng chỉ giữ được giọng trong vài năm đầu sự nghiệp. Bởi vậy, Mỹ Linh vẫn có quyền tự hào về giọng hát trời phú thời hoàng kim của mình.

(Còn nữa)