SOHA NEWS
Viking là tộc người sống ở khu vực Bắc Âu, thuộc Đan Mạch, Thụy Điển, Na Uy và Iceland ngày nay. Khi nhắc tới Viking, chúng ta thường nghĩ đến hình ảnh những chiến binh hay những tên hải tặc hung bạo.
Nếu vó ngựa Mông Cổ từng khiến các đồng cỏ ở phương Đông không thể mọc nổi thì trước đó khoảng 300 năm, những người Viking cũng khiến các vùng biển phía Tây phải "dậy sóng".
Độc giả có thể theo dõi phần 1 tại đây. Dưới đây là phần 2 bài của Heather Pringle, phóng viên National Geographic.
Cuộc chinh phạt đầu tiên
Vào khoảng năm 750, những chiến binh Viking đã kéo 2 con thuyền lên một mũi cát trên đảo Saaremaa, ngay ngoài khơi Estonia. Cách xa ngôi nhà của họ trong những khu rừng gần Uppsala, Thụy Điển, những người đàn ông này là những người sống sót trong một cuộc đột kích đẫm máu.
Bên trong con tàu của họ là 40 xác chết thối rữa của những người đàn ông Viking, trong đó một người có thể là vua. Tất cả đều còn rất trẻ - những người đàn ông cao lớn, cơ bắp, đóng đai - và chiến đấu rất man rợ. Một số đã bị đâm và bị tấn công đến chết, những người khác bị chặt đầu. Một người đàn ông đã chết sau khi bị một thanh kiếm đâm xuyên đỉnh đầu.
Người dân Wolin (Ba Lan) đang chơi trò tập trận giả, tái hiện lại trận chiến giữa người Viking và người Slav.
Trên mũi cát, những người sống sót bắt đầu nhiệm vụ ghê rợn - lắp ráp các bộ phận cơ thể bị cắt đứt và sắp xếp những người chết lên thân tàu lớn nhất. Sau đó, họ bao phủ các cơ thể bằng vải và đào một khu mộ để chôn cất tạm thời, và đặt những cái khiên bằng sắt lên những người đồng đội đã bị giết.
Vào năm 2008, một nhóm công nhân đã phát hiện ra những chiếc xương người và những thanh kiếm bị ăn mòn, chính quyền địa phương đã gọi cho những nhà khảo cổ học.
Hôm nay, ngồi trong văn phòng của mình, Price cảm thấy ngạc nhiên với phát hiện này. "Đây là lần đầu tiên các nhà khảo cổ khai quật được một cuộc đột kích của người Viking", ông nói.
Đáng chú ý hơn: Các chiến binh Viking yên nghỉ ở Salme, Estonia, đã qua đời gần 50 năm trước khi những tên hải tặc Scandinavia tấn công tu viện Lindisfarne ở Anh vào năm 793, từ lâu đã được cho là cuộc tấn công đầu tiên của người Viking.
Các chiến binh Viking chiến đấu vì sự giàu có và danh tiếng với những thanh kiếm như thế này, được phát hiện tại Gnezdovo, Nga.
Ngày nay, con thuyền được chôn cất ở Salme đã tạo ra những tranh cãi giữa các chuyên gia Viking. "Điều khiến tôi kinh ngạc là những thanh kiếm", Price nói.
Hầu hết các nhà nghiên cứu từ lâu đã khẳng định rằng các nhóm đột kích Viking ban đầu chỉ gồm một vài chiến binh ưu tú được trang bị kiếm và các thiết bị chiến tranh tốn kém khác, còn lại là vài chục nông dân nghèo được trang bị những cây giáo hoặc cây cung rẻ tiền.
Nhưng rõ ràng đây không phải là sự thật. Trong ngôi mộ ở Salme có nhiều thanh kiếm hơn cả nam giới, cho thấy ít nhất một số cuộc tấn công ban đầu bao gồm nhiều chiến binh có địa vị cao.
Chiến lợi phẩm
Vào một buổi sáng tháng Giêng trong một khu công nghiệp yên tĩnh phía nam Edinburgh, Scotland, các nhà nghiên cứu đi qua những cánh cửa bị khóa dẫn đến một phòng thí nghiệm bảo tồn nhỏ. Trong hơn một năm, các nhà khoa học ở đây đã giải mã những món đồ xa xỉ mà một nhà lãnh đạo Viking đã tích lũy được từ việc đột kích và cướp bóc các vùng đất nước ngoài.
Được chôn từ khoảng 1.100 năm trước ở phía tây nam Scotland, đống Galloway là một bộ sưu tập những thứ kỳ lạ và đẹp đẽ, từ một thỏi vàng đến những mảnh vải lụa tơ tằm từ thế giới Byzantine hay Hồi giáo đến một cây thánh giá tráng men.
Olwyn Owen, một nhà khảo cổ độc lập chuyên về thời đại Viking, nói rằng cô chưa bao giờ thấy bất cứ điều gì giống như nó. "Đó là một khám phá đáng kinh ngạc," cô nói, "thật đáng kinh ngạc".
Hôm nay, một nhân viên bảo quản đã trưng ra một số món đồ từ kho lưu trữ. Trên mặt bàn, có một chiếc ghim vàng mảnh mai có hình dáng giống như một con chim. Nó giống như thứ mà các giám mục và các tu sĩ thường sử dụng để đọc các văn bản thiêng liêng.
Gần đó là một mặt dây chuyền bằng vàng, có thể được thiết kế để giữ một di tích nhỏ của một vị thánh. Và ở cuối bàn, Owen nhìn chằm chằm vào 9 chiếc trâm bạc, một số có hình những tua xoáy và các sinh vật thần thoại, những khuôn mặt người kỳ lạ.
Tất cả trừ một cái, theo Owen, được thiết kế cho những người Anglo-Saxon. "Nói cách khác", cô kết luận, "một số tu viện hoặc khu định cư Anglo-Saxon đã có một ngày tồi tệ".
Một số chiến binh Viking đánh giá cao những kho báu mà họ đã cướp được vì vẻ đẹp của chúng. Những chiếc trâm cài Anglo-Saxon (trên cùng) và chiếc ghim hình con chim vàng này (ở trên) được phát hiện trong một kho chứa được chôn bởi một người Viking giàu có ở Scotland.
Thủ lĩnh Viking, người nắm giữ những kho báu này, có một niềm say mê với những thứ đẹp đẽ. Thay vì nấu chảy những thứ cướp bóc được thành vàng thỏi, vị lãnh chúa Viking này lại dành một phần trong bộ sưu tập cá nhân của mình cho những thứ đồ nghệ thuật ngoại lai kỳ lạ.
Theo nhà khảo cổ Steve Ashby thuộc trường Đại học York, những người Viking có niềm say mê với những thứ đồ trang sức từ các nền văn hóa nước ngoài, và một số người thuộc giới tinh hoa rất hứng thú sở hữu và sử dụng những biểu tượng quyền lực này.
"Những người đàn ông đứng đầu là những người sành điệu", Ashby nói. "Đó là một xã hội mà tiêu dùng đóng vai trò quan trọng".
Giống Johnny Depp hơn là Vin Diesel, những nhà lãnh đạo Viking kẻ mắt, mặc những bộ quần áo sặc sỡ và đeo những đồ trang sức nặng nề - vòng cổ, băng tay và nhẫn. Tuy nhiên, những trang phục này có một mục đích rõ ràng: Mỗi một đồ vật kể một câu chuyện về một cuộc phiêu lưu ở nước ngoài, là phần thưởng cho sự can đảm.
Ngập chìm trong các chiến lợi phẩm, một chiến binh Viking là một tấm áp phích sống cho một cuộc đột kích. "Các nhà lãnh đạo Viking không thể che giấu những gì họ chiếm được nếu muốn duy trì quyền lực", Ashby nói.
Chiến thuật đột kích
Vào thời điểm bắt đầu của thời đại Viking, những kẻ tấn công này nhắm vào các tu viện ven biển - có vẻ đã được tính toán từ trước. Các thương nhân Scandinavia đã đi dọc bờ biển của Anh và châu Âu, và họ nhanh chóng phát hiện ra các chợ thường được họp bên cạnh các tu viện.
Vượt qua các quầy hàng hóa, một số người đã phát hiện ra những chiếc chén bằng bạc và bàn ghế bằng vàng được trang hoàng trong các tu viện. "Tôi không nghĩ rằng cần phải quá thông minh để nghĩ rằng có ai đó cuối cùng cũng nói, 'Tại sao chúng ta không đánh cắp những thứ đó?'", Price nói.
Các cuộc đột kích đầu tiên đã được lên kế hoạch vào những tháng mùa hè, và họ thường hành động chỉ với một vài chiến thuyền và có lẽ khoảng một trăm chiến binh. Trên tay những vũ khí bằng sắt, những tên hải tặc nhanh chóng tấn công và tàn sát, rồi căng buồm trốn thoát trước khi quân đội địa phương có thể phản công.
Mô phỏng lại một cuộc đột kích của người Viking. Nguồn: National Geographic
Tại Pháp, chỉ riêng trong thế kỷ thứ 9, những tên hải tặc Viking đã tấn công hơn 120 khu định cư, tàn sát các tu sĩ và cư dân địa phương, cướp bóc các báu vật trong tu viện và bắt những người sống sót làm nô lệ. "Nếu bạn sống ở tây bắc nước Pháp vào cuối thế kỷ thứ 9", Price nói, "bạn sẽ cảm thấy đã đến ngày tận thế".
Khi những dòng kim loại quý chảy ngược trở lại Scandinavia, những người đàn ông trẻ tuổi đổ xô tới đại sảnh của các nhà lãnh đạo Viking, khao khát thể hiện sự trung thành của họ. Những cuộc đột kích quy mô nhỏ với chỉ 2 - 3 chiếc thuyền dần dần phát triển thành một hạm đội gồm 30 chiến thuyền, và thậm chí còn nhiều hơn nữa.
Những tên hải tặc Viking thường tấn công các tu viện tràn đầy kho báu như đồ trang sức bằng vàng này, được khai quật tại Scotland.
Theo biên niên sử Anglo-Saxon, vào năm 865, hàng trăm chiến thuyền của người Viking đã tiến đến dọc bờ biển phía đông nước Anh, mang theo một đội quân vĩ đại. Tiến sâu vào nội địa dọc theo các con sông và các con đường của nước Anh, những kẻ xâm lược này đã bắt đầu đập tan các vương quốc Anglo-Saxon, và chiếm đoạt một vùng đất rộng lớn.
Một văn bản cổ tiếng Ireland sớm ghi lại sự kiện một người phụ nữ được gọi là Inghen Ruaidh - hay có biệt danh khác là Cô gái Đỏ (do màu tóc của cô) - dẫn đầu một đội tàu Viking đến Ireland vào thế kỷ 10.
Nhà sinh vật học Anna Kjellström của trường đại học Stockholm gần đây đã phân tích lại bộ xương của một chiến binh Viking được tìm thấy trong một trung tâm thương mại cổ ở Birka, Thụy Điển.
Ngôi mộ được trang bị một kho vũ khí chết người, và trong nhiều thế kỷ các nhà khảo cổ cho rằng chiến binh ưu tú này là một người đàn ông. Nhưng khi nghiên cứu các xương chậu và xương hàm, Kjellström phát hiện ra rằng chiến binh này thực ra là một người phụ nữ.
Trong thế giới của người Viking, chiến tranh không chỉ dành cho nam giới. Thanh kiếm này được chôn cất cùng với một người phụ nữ.
*Còn tiếp...
Nguồn: National Geographic
Tác giả: Heather Pringle
Ảnh: Robert Clark và David Guttenfelder