Các bạn trẻ Việt và "cuộc chiến ngầm" trong giới du lịch bụi

Cuộc chiến du lịch giá rẻ

Nếu như cách đây không lâu, người ta thường có quan niệm rằng phải có nhiều tiền mới có thể đi du lịch, rằng du lịch chỉ dành cho những người giàu, thì trong vài năm trở lại đây, việc đi du lịch nhất là du lịch bụi đã nở rộ, trở thành một trào lưu mà phủ sóng đến đông đảo các tầng lớp khác trong xã hội, đặc biệt là những bạn trẻ đam mê xê dịch. 

Ai đã đi rồi cũng biết rằng du lịch bụi không tốn nhiều tiền như người ta tưởng. Có nhiều cách để tiết kiệm chi phí trên đường, ngay cả với một túi tiền eo hẹp.

Nhưng từ đó, cũng nổi lên một cuộc chiến ngầm trong giới du lịch bụi là ai đi được càng ít tiền thì càng tốt. Những bài viết với cái tít thật kêu như: đi 7 nước châu Âu với 40 triệu, hoặc xuyên Mỹ với 300 USD thường gây bão với bao nhiêu tranh cãi trong cộng đồng. 

Dụng ý ban đầu của những bài viết về du lịch giá rẻ vốn là để khuyến khích những người chưa đi can đảm lên đường mà không quá lo ngại về chuyện tài chính. 

Nhưng từ mục tiêu tốt đẹp ấy, người ta chuyển sang thi nhau xem ai đi được rẻ hơn, ít chi phí hơn, thậm chí sử dụng nhiều mưu mẹo mánh khóe khác nhau để tiết kiệm được càng nhiều càng tốt.

Có rất nhiều cách để người muốn đi có thể tiết kiệm chi phí trên hành trình khám phá thế giới xung quanh. 

Ví dụ như người yêu thích du lịch bụi có thể tham gia các diễn đàn nơi bạn có thể ở nhờ nhà người dân bản xứ (Couchsurfing.com, hospitalityclub.org), hay làm việc từ thiện để đổi lấy chỗ ăn ở miễn phí (helpx.net, wwoof.net). 

Ai cũng muốn giảm thiểu chi phí du lịch. Nhưng điều đó không có nghĩa là bạn có thể vi phạm luật pháp luật lệ địa phương, hoặc đi ngược lại với cách hành xử, văn hóa và phong tục bản địa chỉ để tiết kiệm vài đồng trên đường du lịch.

Cái gì làm quá lên cũng gây ra biến tướng, tiêu cực. Không nên dùng chi phí để làm nấc thang so sánh hơn thua trong các chuyến đi du lịch. Nói rộng ra, đừng so sánh những chuyến đi của mình với người khác. 

Hãy xem bạn học được điều gì hay, biết thêm được điều gì mới, gặp gỡ những ai thú vị và có những trải nghiệm gì trên hành trình. Chính những điều ta trải nghiệm trong các chuyến đi mới là cái nên kể, và là điều đọng lại lâu dài, chứ không phải là con số về mực tiền mà ta đã tiết kiệm được.

"Đi nhiều chắc sướng lắm?"

Đây là câu nói tôi rất thường nhận được: "Chị được đi hoài thế, sướng quá". Thực ra đi du lịch có nhiều kiểu. Có kiểu du lịch thưởng ngoạn hưởng thụ. Có kiểu du lịch hành xác trải nghiệm. Có kiểu du lịch để học hỏi. 

Đi du lịch, nhất là dạng du lịch nhằm hướng tới những trải nghiệm giúp mình lớn lên, thì không hề sung sướng. Sẽ làm những điều nằm ngoài vùng an toàn của bản thân, sẽ có những sự việc hay trải nghiệm giúp thử thách và kéo giãn khả năng của bạn, để bạn biết đâu là giới hạn của chính mình.

Trong quyển sách Tuổi Trẻ Đáng Giá Bao Nhiêu, tôi có viết: "Có những lúc ngủ bờ ngủ bụi mới làm tăng sức chịu đựng của bản thân, mới biết rằng có khổ sở mấy thì ta cũng chịu đựng được, miễn là làm điều mình thích. 

Có những lúc cân nhắc chi phí mới biết hoạch định tài chính cho mình trong chặng đường dài, mới nhớ lại được rằng, ý nghĩa cuộc đời nằm ở những trải nghiệm đáng giá, chứ không phải ở góp nhặt vật chất. 

Có trải qua những ngày tháng mông lung vô định, rồi mới học cách giữ cho tâm mình bình an và vững chãi trước những vòng xoáy biến đổi bất định của cuộc đời. Nên những chuyến hành trình giúp ta tự tin hơn, giúp ta sẵn lòng đương đầu với những khó khăn khác trong đời. Trải nghiệm giúp ta hiểu rõ hơn mình là ai, giúp dựng xây tính cách, con người mà ta mong muốn trở thành sau này".

Người đi nhiều thì giỏi lắm, biết nhiều lắm

Người ngoài hay nhìn dân du lịch bụi với ánh mắt ngưỡng mộ. Kìa anh ấy đã đi được 50 – 60 quốc gia. Kìa cô ấy đã có một hành trình vòng quanh thế giới. 

Ở lâu trong giới đi bụi, tôi cũng đã có nhiều cơ hội gặp gỡ giao lưu với nhiều anh em bạn bè vừa giỏi giang vừa tử tế. Nhưng những điều đó chỉ là một mặt của vấn đề. Có một thực tế mà dân trong cộng đồng phượt ai cũng biết, là trong làng du lịch bụi cũng như bao nơi khác, có không ít điều tiêu cực. 

Lúc thì là cái tôi quá cao nên dẫn đến cách hành xử không đẹp. Lúc thì có chuyện "gạ tình" giữa "xế" và "ôm" trong các chuyến đi phượt đông người. Lúc thì có tin người này người nọ dùng danh nghĩa phượt để trục lợi cho bản thân. Lúc thì là mâu thuẫn giữa những nhân vật khác nhau trong cộng đồng vì cạnh tranh danh tiếng, lợi ích…

Du lịch bụi giúp người ta mở rộng tầm nhìn, suy nghĩ phóng khoáng, cái nhìn bớt cục bộ địa phương, hướng về trải nghiệm hơn và tích lũy vật chất. 

Tuy vậy, không có gì là tuyệt đối. Không phải ai đi nhiều hoặc hay đi thì cũng sẽ tài giỏi hơn, tốt bụng hơn, hiểu biết hơn những người khác. Để được vậy là một quá trình ý thức, nỗ lực, quan sát, học hỏi và tích lũy từ từng chuyến đi một. 

Do vậy, chỉ đi không thôi là không đủ, mà người ta phải vừa đi, vừa đọc sách nâng cao hiểu biết, vừa học tập từ môi trường xung quanh, tích cực bổ sung kiến thức để không ngừng rèn luyện chính mình và phát huy hết mọi tiềm năng của bản thân.

Du lịch bụi là đam mê, mục đích cuộc đời

Tôi hay nhận được những tâm sự chia sẻ từ nhiều người trẻ rằng du lịch bụi là đam mê bất tận của họ. Dường như họ sống chỉ để đi, đi là mục đích tối thượng và là tất cả ý nghĩa cuộc đời có thể có. 

Nhiều người không thể ở yên một chỗ, cứ hướng lòng mình tới những chuyến đi xa. Nhiều người khác đi không ngừng nghỉ, dùng đó như một lối thoát, để trốn tránh khỏi những vấn đề hiện tại. Nên bản thân chuyến đi không giúp giải quyết toàn bộ vấn đề trong cuộc sống. 

Đi là một cách rất tốt để học hỏi, để tiếp thu. Nhưng để sống hạnh phúc thì ta phải cho đi, phải tạo ra giá trị và làm những điều hữu ích khiến ta cảm thấy cuộc sống của mình ý nghĩa.

Đã có một thời tôi đi rất nhiều. Cứ hai ba tháng là lại "khăn gói quả mướp" lang thang trên đường. Thái Lan đã đi lại cũng hai mươi lần. Malaysia cũng gần chục lần gì đó. Nhưng không phải chuyến nào tôi cũng có được trải nghiệm đáng giá. 

Không phải lúc nào tôi cũng có những kỷ niệm khác thường hay gặp những người khiến tôi có thể học hỏi được. Và điều quan trọng là, sau những lúc trên đường, tôi vẫn không tránh khỏi những lúc mông lung, bế tắc trong cuộc sống. 

Kỹ năng giao tiếp của tôi vẫn cần cải thiện, kiến thức chuyên môn của tôi vẫn sơ sài, tôi vẫn tự ti về bản thân. Và tôi vẫn thấy mình lạc lối.

Rồi tôi khám phá ra rằng du lịch không nên là đam mê, mà chỉ là sở thích. Khái niệm đam mê thường được định nghĩa bởi các tổ chức giáo dục là điểm giao nhau giữa điều bạn yêu thích, điều bạn làm giỏi, và điều đem lại giá trị cho xã hội. 

Du lịch như vậy không phải là đam mê, vì khi đi ta thường không đem đến nhiều giá trị mà nhận lại nhiều hơn. Từ phát hiện đó, tôi hướng tới tìm kiếm đam mê đích thực của đời mình, tìm hiểu bản thân mình nhiều hơn để trả lời câu hỏi mình sinh ra để làm gì, sứ mệnh của mình là gì. 

Từ việc khám phá đam mê, tôi đã nỗ lực mài giũa kỹ năng, rèn luyện chính mình, và dần dần quay lại cống hiến và đóng góp sức mình vào cộng đồng, xã hội. Nhờ thế, tôi thấy mình đã sống một cuộc đời mãn nguyện hơn trước.