10 tổ hợp Oreshnik đã đến Belarus
Ngày 22/12, Tổng thống Belarus Aleksandr Lukashenko xác nhận nước này đã tiếp nhận tới 10 tổ hợp tên lửa đạn đạo siêu vượt âm Oreshnik.
Động thái này diễn ra sau các thông tin xác nhận hồi đầu năm rằng dòng tên lửa mới của Nga sẽ được ưu tiên chuyển giao cho Minsk. Trong năm 2024, ông Lukashenko từng đề cập đến con số "mười tổ hợp vào thời điểm hiện tại", ngầm ý rằng Belarus có thể sở hữu một kho vũ khí lớn hơn trong tương lai.
Việc trang bị Oreshnik được xem là bước ngoặt thay đổi cục diện về phạm vi tác chiến của Lực lượng Vũ trang Belarus, cung cấp phương tiện hữu hiệu để đối phó với năng lực quân sự to lớn và đang phát triển nhanh chóng của các thành viên NATO ngay sát biên giới.
Oreshnik có khả năng triển khai cả đầu đạn hạt nhân lẫn phi hạt nhân, vừa đóng vai trò răn đe chiến lược (tấn công các thành phố lớn trên khắp châu Âu), vừa là vũ khí chiến thuật để đánh vào các lực lượng bộ binh thù địch. Việc mua sắm này bổ sung hoàn hảo cho các hệ thống tên lửa đạn đạo tầm ngắn Iskander-M do Nga sản xuất, vốn một phần trong số đó cũng đã được trang bị khả năng mang đầu đạn hạt nhân.
Trước đó, vào ngày 17/12, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố Oreshnik sẽ chính thức đi vào trực chiến vào cuối năm 2025. Điều này cho thấy các hệ thống được chuyển đến Belarus có thể đã sẵn sàng hoạt động hoặc sẽ sớm được đưa vào vận hành trong tương lai rất gần.
Loại tên lửa này đã được khai hỏa lần đầu tiên trong thực chiến vào ngày 21/11 nhắm vào các mục tiêu tại Ukraine; cũng tại thời điểm đó, sự tồn tại của chương trình Oreshnik mới được công bố với thế giới (dù việc đưa vào sản xuất hàng loạt đã được xác nhận từ tháng 6).
Tên lửa ước tính có tầm bắn 4.000 km, mang theo nhiều đầu đạn phân hướng độc lập (MIRV) được gắn trên các phương tiện bay siêu vượt âm. Các đầu đạn này có khả năng cơ động và tiếp cận mục tiêu từ những hướng không ngờ tới. Kết hợp với tốc độ cực lớn, Oreshnik hạn chế nghiêm trọng khả năng đánh chặn của các hệ thống phòng không truyền thống, chẳng hạn như hệ thống Arrow 3 mà Đức mới mua gần đây.
Belarus tăng cường cảnh giác
Belarus đang cảm nhận những mối đe dọa an ninh ngày càng nghiêm trọng từ bên kia biên giới. Ngày 22/5, Quân đội Đức đã ra mắt Lữ đoàn Thiết giáp số 45 mới đồn trú tại Vilnius, Lithuania. Đơn vị này được kỳ vọng sẽ cung cấp năng lực tác chiến cơ giới tinh nhuệ, triển khai tiền phương ngay trên lãnh thổ Liên Xô cũ, chỉ cách thủ đô Minsk của Belarus 150 km. Lữ đoàn này được ưu tiên trang bị những khí tài hiện đại nhất của Quân đội Đức, bao gồm những chiếc xe tăng Leopard 2A8 đầu tiên.
Ở nước láng giềng Ba Lan, quá trình hiện đại hóa lực lượng lục quân cũng diễn ra thần tốc thông qua các thương vụ quy mô rất lớn với Hàn Quốc, bao gồm hàng trăm xe tăng K2, pháo tự hành K9 và hệ thống pháo phản lực Chunmoo.
Năng lực của Không quân Ba Lan cũng đang trải qua cuộc cách mạng với việc mua sắm tiêm kích F-35A (được tối ưu hóa cho các đòn tấn công xuyên phá) và tiêm kích hạng nhẹ F/A-50, song song với việc nâng cấp đội bay F-16 hiện có lên chuẩn F-16V.
Lực lượng Vũ trang Belarus đã đầu tư mạnh mẽ vào việc mua sắm trang thiết bị mới từ cuối năm 2020, bao gồm trực thăng tấn công Mi-35, tiêm kích Su-30SM và hệ thống phòng không S-400, mặc dù quy mô khiêm tốn hơn nhiều so với các quốc gia láng giềng. Oreshnik mang lại phương tiện để tái lập thế cân bằng với các lực lượng NATO ở biên giới nhờ năng lực tấn công tầm xa vượt trội.
Đáng chú ý, Belarus chính là nơi sản xuất các xe phóng cơ động cho hệ thống Oreshnik, nhờ vào bề dày lịch sử của ngành công nghiệp quốc phòng nước này trong việc chế tạo xe phóng cho nhiều chương trình tên lửa của Nga từ thời Liên Xô đến nay. Kế hoạch cung cấp tên lửa Oreshnik đã được xác nhận vào ngày 6/12/2024, và đây sẽ là vụ chuyển giao tên lửa đạn đạo tầm trung duy nhất giữa các quốc gia kể từ đầu thế kỷ 21.
"Chúng tôi đã có sẵn các địa điểm để triển khai loại vũ khí này. Với một điều kiện: các mục tiêu sẽ do giới lãnh đạo chính trị - quân sự của Belarus xác định, và các chuyên gia Nga sẽ thực hiện công tác bảo trì vũ khí", Tổng thống Lukashenko tuyên bố vào thời điểm đó.