Theo báo cáo của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) năm 2022, ống hút chỉ chiếm khoảng 3,7% trong tổng số 380 triệu tấn rác nhựa toàn cầu nhưng lại gây tác động môi trường đáng kể. Tại đại dương, nhựa – đặc biệt là lưới đánh cá – chiếm tới 46% lượng rác thải trôi nổi.
Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) cảnh báo, ống hút và các mảnh nhựa nhỏ là mối đe dọa lớn đối với sinh vật biển, khiến khoảng 100.000 cá thể động vật biển có vú chết mỗi năm do nuốt phải hoặc mắc kẹt.
Không chỉ nhựa, một số giải pháp thay thế như ống hút giấy cũng bộc lộ hạn chế. Nghiên cứu năm 2020 của Brazil cho thấy ống hút giấy có tác động môi trường lớn hơn nhựa ở khâu sản xuất, do phụ thuộc vào nguồn tài nguyên rừng. Chúng cũng khó tái chế, dễ phân hủy trong chất lỏng và phát thải nhiều khí nhà kính khi phân rã trong bãi rác.
Sản phẩm uống hút rau củ quả.
Khi nông sản Việt trở thành giải pháp xanh
Trong bối cảnh đó, ông Lê Văn Tám – Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Sông Hồng (xã Thiên Lộc, Hà Nội) – đã lựa chọn một hướng đi khác: phát triển ống hút làm từ rau củ mang tên ECOS.
Đây là bước chuyển mình từ tư duy nông nghiệp truyền thống sang kinh tế xanh, tận dụng nguyên liệu tự nhiên để tạo ra sản phẩm bền vững, an toàn và thân thiện với môi trường.
Nguyên liệu làm ống hút được làm từ cà rốt, khoai lang, củ cải, hoa đậu biếc, củ dền… kết hợp với bột gạo nghiền mịn. Nguyên liệu hoàn toàn không chứa dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, chất kích thích tăng trưởng hay kim loại nặng. Sản phẩm đạt chứng nhận FDA (Mỹ) về an toàn thực phẩm.
Ống hút rau củ có thể dùng cho cả nước lạnh và nước ấm, giữ cấu trúc đủ lâu cho nhu cầu sử dụng tại nhà hàng, quán cà phê. Đặc biệt, chúng có thể ăn trực tiếp hoặc chế biến thành món xào, luộc, nhúng lẩu hay chiên giòn như snack – điều mà không sản phẩm thay thế nhựa nào trước đây làm được.
Sau khi sử dụng, ống hút phân hủy hoàn toàn trong thời gian ngắn, không để lại rác tồn lưu – một lợi thế lớn trong bối cảnh Việt Nam thúc đẩy giảm rác thải nhựa dùng một lần.
Nhờ sự sáng tạo và định hướng phát triển bền vững, ống hút ECOS đã được sử dụng tại nhiều chuỗi cà phê, khách sạn, nhà hàng trong nước và đã bước đầu xuất khẩu sang Đức, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore…
Người Đức ngạc nhiên trước ống hút… có thể ăn được
Tại Đức, sản phẩm ống hút rau củ Việt Nam gây ấn tượng mạnh tại các triển lãm môi trường.
Bà Chris Hems-Glang, Giám đốc sáng tạo nghệ thuật và môi trường, đã sử dụng ống hút rau củ Việt Nam để sáng tạo các tác phẩm nghệ thuật. Trên VTV, bà chia sẻ rằng bà "rất thích sản phẩm này" và đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam trong việc tìm kiếm giải pháp thay thế nhựa một lần.
Nhiều người dân Đức khi tham quan các tác phẩm từ ống hút rau củ đều ngạc nhiên và thích thú khi biết rằng ống hút được làm từ rau củ và… có thể ăn được.
Để tạo ra mỗi chiếc ống hút, rau củ được trồng theo tiêu chuẩn hữu cơ, tuân thủ thời gian cách ly nghiêm ngặt trước thu hoạch. Quy trình sản xuất khép kín, không sử dụng hóa chất, giúp đảm bảo an toàn và chất lượng.
Sản phẩm ống hút rau củ không chỉ là sáng kiến giảm rác thải nhựa mà còn là lời đáp cho bài toán kinh tế xanh, góp phần ứng phó với biến đổi khí hậu hiện nay.