Thương Tín chìm trong tuyệt vọng, rồi cố bơi ngược dòng

Nghệ sĩ Thương Tín qua đời lúc 18h50 ngày 8/12, hưởng thọ 69 tuổi. Những năm tháng cuối đời, tài tử sống cô đơn, liên tục gặp biến cố. Thương Tín đi qua quãng đời có đủ hào quang và giông bão, cuối cùng ra đi trong nghèo khó, bệnh tật.

Người viết khá thân thiết với con trai của Thương Tín, có một số kỷ niệm đặc biệt với nam diễn viên Biệt động Sài Gòn.

Đóng phim vì con gái

Trong giới nghệ sĩ, có lẽ ít ai có hoàn cảnh thăng trầm như Thương Tín - một diễn viên đầy cá tính. Chính những cá tính ấy đã đẩy đưa cuộc đời anh, có lúc tưởng chừng như đã chìm trong tuyệt vọng. Nhưng từ sự yêu thương của công chúng, anh có lúc trồi lên để bơi ngược dòng.

Nhớ Thương Tín, tôi từng gọi điện thoại cho anh. Anh trả lời “Mình đang ở Phan Rang, tuần sau mới về thành phố”. Cuối năm 2021, Thương Tín âm thầm trở lại với điện ảnh. Sự trở lại này không vì để lấy lại hình ảnh của một Thương Tín của thời hoàng kim, mà ít ai biết, anh đóng phim trở lại là vì nghĩ đến tương lai của đứa con gái chưa đầy một tuổi, cũng để trả món nợ ân tình với đạo diễn Lê Hồng Sơn và với công chúng vẫn luôn yêu thương anh.

Đầu tháng 11/2021, ngồi uống cà phê với đạo diễn Lê Hồng Sơn ở gần sân bay Tân Sơn Nhất (TPHCM), anh Sơn tiết lộ Thương Tín vừa hoàn tất xong vai diễn chính trong bộ phim Tình người xứ hoa do anh đạo diễn. Tôi hỏi “Xứ Hoa là bên Tàu hay Hoa Kỳ?”. Anh Sơn bật cười: “Xứ Hoa là Đà Lạt đó!". Anh Sơn cho biết thêm, trong bộ phim này Thương Tín vào vai đại gia nhiều tiền, có nhiều đàn em dưới trướng. Hắn chuyên ép nông dân trồng hoa phải bán đất với giá rẻ mạt để hắn xây dựng một trung tâm ăn chơi. Ở bộ phim này, ngoài tham gia diễn xuất, Thương Tín còn đảm nhận vai trò phó đạo diễn.

Chúng tôi đang nói chuyện thì Thương Tín chạy xe máy đến. Nhìn anh trong bộ quân phục rằn ri áo hoa rừng, tóc chải hai mái, sắc diện hồng hào, thật lòng tôi thấy mừng cho anh. Chí ít anh cũng đã phong độ lại như xưa, khác hẳn với đầu năm, khi nhạc sĩ Thế Hiển tổ chức mừng sinh nhật thứ 58 cho người bạn thân Thương Tín tại nhà hàng Nhánh Lan Rừng (tối 29/1/2013). Lúc đó, trông anh khá xuống sắc, mệt mỏi.

Trở lại cuộc gặp ở quán cà phê, bên bạn bè nói cười rôm rả, Thương Tín lại có vẻ đăm chiêu, anh tâm sự: “Nhiều năm rồi, giờ mình mới trở lại điện ảnh. Hồi đó, tính thôi luôn, vì không cảm thấy hứng thú với cuộc chơi này nữa. Nay thì đã có động lực. Con gái út của mình mới 7 tháng tuổi. Nên thôi, mình nghĩ là phải bớt chơi lại, ráng làm tích lũy dành dụm cho con. Từng này tuổi rồi, lỡ mai có chết đi cũng có chút gì để lại cho con chứ".

Người viết khá thân thiết với con trai của Thương Tín là ca sĩ Thanh Tùng (Tùng là học trò của Thế Hiển, và xưng hô “chú, cháu” với người viết). Nhớ dạo rùm beng chuyện Thương Tín bị bắt vì tội đánh bạc (2007), đêm đó Thanh Tùng đã uống rất say ở một phòng trà và khóc nức nở trong phòng vệ sinh. Người viết đã vào đó, chia sẻ với Tùng chỉ bằng cái ôm chầm, xiết chặt vai Tùng trong im lặng.

Có dịp ngồi bên nhau, Thương Tín không hề biện hộ cho những biến cố tiêu cực xảy ra trong cuộc đời mình, nhưng có lẽ chúng ta nên có cái nhìn vị tha hơn bởi giới nghệ sĩ luôn nhạy cảm với những hoàn cảnh, môi trường xung quanh. Nghệ sĩ cũng là “con mồi”, là đích nhắm của những người thích tạo scandal. Hỏi anh về những bài viết nói anh thường vào chùa nghệ sĩ, ngồi một mình chiêm nghiệm, sám hối, Thương Tín bật cười: “Tào lao, họ có gặp tôi bao giờ đâu! Chỉ toàn thêu dệt".

Khán giả biết và ái mộ Thương Tín qua những vai chính (hoặc phản diện) hết sức ấn tượng trong gần 200 bộ phim, đó là thiếu tá Lưu Kỳ Vọng trong Ván bài lật ngửa , là tướng cướp Bạch Hải Đường trong Săn bắt cướp , là Sáu Tâm trong Biệt động Sài Gòn , Tám Thương trong Chiến trường chia nửa vầng trăng , là Quang trong Ám ảnh. Nhưng ít ai biết anh vốn xuất thân từ cải lương.

Mê cải lương từ hồi còn mặc quần cộc, chân đất. 13 tuổi, Thương Tín trốn nhà, rời bỏ miền quê gió cát để theo một gánh cải lương lưu diễn đó đây. Hồi đó, cậu bé Bùi Văn Tín chỉ được phân công kéo màn hoặc đóng vai quân sĩ. Biết được niềm đam mê của con, đồng thời sợ thằng bé hư hỏng vì “đi bụi” nên ông bố đã lôi cổ thằng con về, cho vào học Trường quốc gia Âm nhạc và Kịch nghệ Sài Gòn (tiền thân của Nhạc viện TPHCM) đàng hoàng.

Ra trường, Thương Tín đầu quân về Đoàn kịch nói Cửu Long Giang rồi đoàn kịch Kim Cương. Được đóng cặp với kỳ nữ Kim Cương là một chuyện chưa bao giờ Thương Tín dám mơ đến. Có lẽ tên tuổi của một Thương Tín - diễn viên điện ảnh quá lẫy lừng đã khiến người ta quên đi một Thương Tín - diễn viên kịch nói, dù anh đã có mặt trong hơn 100 vở kịch.

Thương Tín có đào hoa?

Thương Tín sở hữu một khuôn mặt rất nam tính, “chuẩn men” với một nốt ruồi nằm chếch dưới khóe miệng phía bên phải, hình như đó là logo tạo cho Thương Tín số đào hoa. Qua rất nhiều cuộc tình, Thương Tín nghiệm ra: “Phụ nữ đến với mình là do nợ nần nhau từ kiếp trước. Ai đến với mình lâu là vì mình nợ họ nhiều, ai đến với mình ít là bởi mình nợ họ ít. Kiếp trước nợ, kiếp này phải trả cho xong. Khi yêu ai, mình đều yêu thật lòng. Và mỗi lần yêu, chỉ yêu một người. Mình không nói dối được, nên không thể nào yêu cùng lúc 5, 7 cô. Mình cũng ít khi tìm đến phụ nữ, thường phụ nữ tự tìm đến. Đơn giản, bởi mình không có thời gian. Có những thời điểm, mình tham gia 12 bộ phim nhựa chỉ trong một năm. Thời gian đâu mà tán gái".

Những cuộc tình của Thương Tín đa phần nhuốm màu sắc lãng mạn, cả hạnh phúc muộn mằn anh từng có. Nhưng trên hết, Thương Tín là một người đàn ông có trách nhiệm. Trước đây, Thương Tín từng xuất hiện trên các phương tiện truyền thông để nhận trách nhiệm về những sơ sẩy trong cuộc sống (điều mà không phải người nào cũng có can đảm như anh). Còn bây giờ, anh tự thấy có trách nhiệm với những người thân, nhất là với thiên thần bé nhỏ của mình. Trách nhiệm ấy đã kéo anh trở lại với điện ảnh.

Riêng với công chúng mộ điệu, Thương Tín luôn trân quý những tình cảm thiêng liêng. Anh từng nói: “Khán giả yêu thương mình lắm. Yêu thương rất nhiều. Những lúc tuyệt vọng, mình nương theo sự yêu thương này mà đứng dậy bước đi".