Sáng ngày 17.9.2016 (giờ địa phương), Hội nghị Cấp cao lần thứ 17 Phong trào Không liên kết đã khai mạc tại đảo Margarita, Venezuela.
Tham dự Hội nghị có 22 Tổng thống và Thủ tướng, 11 Phó Tổng thống và Phó Thủ tướng, Trưởng đoàn của các nước thành viên, các nước, tổ chức quan sát viên và khách mời.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham gia Hội nghị.
Với chủ đề "Hòa bình, Chủ quyền và Đoàn kết vì Phát triển", Hội nghị Cấp cao 17 tập trung thảo luận các biện pháp nhằm tăng cường sự đoàn kết, phát huy vai trò của Phong trào trong việc thúc đẩy lợi ích của các nước thành viên trên những vấn đề quan trọng như hoà bình, an ninh, giải trừ quân bị, cải tổ hệ thống quốc tế, hợp tác cùng phát triển, thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững, ứng phó biến đổi khí hậu.
Phát biểu khai mạc, Tổng thống Venezuela Nicolas Moduro đề cao vai trò của Phong trào Không liên kết trong 55 năm qua trong đấu tranh vì độc lập dân tộc, quyền tự quyết, chủ quyền, hoà bình và phát triển. Tổng thống Moduro kêu gọi thành lập Ban Thư ký làm cơ quan điều phối của Phong trào Không liên kết và Nhóm 77, lập Ngân hàng của các nước phương Nam, bảo đảm chủ quyền về lương thực, liên kết các phong trào xã hội của các nước đang phát triển.
Tại Hội nghị, các nước ASEAN nhất trí yêu cầu Hội nghị ghi nhận những phát triển mới ở khu vực Đông Nam Á, trong đó có việc thành lập Cộng đồng ASEAN, bày tỏ quan ngại về những diễn biến gần đây ở Biển Đông, đặc biệt là các hoạt động tôn tạo các đảo đá, quân sự hoá, làm suy giảm lòng tin, gia tăng căng thẳng, ảnh hưởng đến hoà bình, an ninh và ổn định ở khu vực.
Các nước ASEAN đề nghị Hội nghị tiếp tục ủng hộ giải quyết các tranh chấp bằng các biện pháp hoà bình phù hợp với luật pháp quốc tế, Công ước Liên hợp quốc về Luật biển 1982, tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý, bảo đảm thực hiện DOC, sớm tiến tới COC.
Chiều ngày 17.9/.016, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh đã phát biểu tại phiên thảo luận đầu tiên của Hội nghị Cấp cao 17 Phong trào Không liên kết, tổ chức tại đảo Margarita, Venezuela.
Với thông điệp "Củng cố đoàn kết trên cơ sở các mục tiêu và nguyên tắc chung vì hoà bình, chủ quyền và phát triển bền vững", Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh cho rằng qua 55 năm phát triển Phong trào Không liên kết đã có nhiều đóng góp cho cuộc đấu tranh vì hoà bình, độc lập dân tộc, chống chiến tranh và cùng phát triển.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, Phong trào chỉ mạnh mẽ nhất khi tất cả các nước thành viên đoàn kết, thống nhất, cùng chung tiếng nói và cùng hành động trên cơ sở các nguyên tắc và mục tiêu chung.
Phó Thủ tướng cho rằng tình hình quốc tế và khu vực có nhiều diễn biến phức tạp, trong đó có nhiều thách thức lớn hiện nay về hòa bình, an ninh, khủng bố quốc tế, biến đổi khí hậu, suy thoái môi trường v.v… trên thế giới mà không một nước nào có thể tự xử lý được.
Bên cạnh đó vẫn còn tồn tại sự thiếu tôn trọng luật pháp quốc tế, sự can thiệp, gây sức ép và áp đặt các giá trị, quan điểm và lợi ích vị kỷ của các nước lớn, sự bất công trong quan hệ thương mại, tài chính, nguy cơ tụt hậu, chủ nghĩa đơn phương…
Từ đó, Phó Thủ tướng đề nghị Phong trào tập trung củng cố lại đoàn kết, đề cao các nguyên tắc sáng lập, trong đó có giải quyết hoà bình các tranh chấp phù hợp với luật pháp quốc tế, thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững và Thoả thuận Paris về biến đổi khí hậu với nguyên tắc "trách nhiệm chung nhưng có sự khác biệt", thúc đẩy hợp tác Nam-Nam, ba bên, liên khu vực, tiểu vùng, bảo đảm các cơ chế quản trị toàn cầu phải dân chủ, công bằng hơn, có sự tham gia thực chất của các nước Không liên kết.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh đề cao những nỗ lực xây dựng cộng đồng của ASEAN, đặc biệt trong thúc đẩy hòa bình, an ninh, ổn định, phát triển và xử lý các thách thức phức tạp ở khu vực, trong đó có Biển Đông.
Phó Thủ tướng kêu gọi các bên thực hiện kiềm chế, giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982, tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý, thực hiện DOC, sớm hoàn tất COC.