Trung Quốc tuyên bố gần như toàn bộ diện tích Biển Đông thuộc chủ quyền của mình, bao trùm lên chủ quyền của nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á như Việt Nam và Philippines.
Philippines đã kiện các yêu sách chủ quyền phi lý của Trung Quốc ra tòa án trọng tài thường trực The Hague, nhưng Trung Quốc từ chối tham dự phiên tòa cũng như công nhận phán quyết của tòa.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết, Bắc Kinh và Manila năm 1995 đã nhất trí giải quyết tranh chấp trên Biển Đông theo "cách thức hòa bình và hữu nghị thông qua tham vấn dựa trên cơ sở bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau".
Trung Quốc và Philippines từng tổ chức nhiều vòng đối thoại về cách quản lý phù hợp những tranh chấp trên biển nhưng chưa đàm phán để giải quyết tranh chấp thực tế ở Biển Đông, vẫn theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc.
"Trung Quốc đã nhiều lần đề nghị Philippines cùng thiết lập cơ chế tham vấn thường xuyên Trung Quốc - Philippines về vấn đề trên biển nhưng chưa nhận được câu trả lời nào từ phía Philippines", Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định.
Dù vậy, phía Philippines từ chối bình luận về tuyên bố của Trung Quốc về việc "đàm phán song phương trên cơ sở bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau" quanh vấn đề Biển Đông.
Trung Quốc từ chối tham gia vụ kiện và muốn giải quyết song phương. Manila kỳ vọng tòa án trọng tài thường trực The Hague sẽ có phán quyết trong tháng 6 theo hướng có lợi cho mình.
Một cựu ngoại trưởng Philippines và một chuyên gia an ninh Mỹ hôm qua nhận định tân tổng thống mới đắc cử Rodrigo Duterte không nên đối thoại song phương vô điều kiện với Trung Quốc về tranh chấp ở Biển Đông.
Duterte trước đó nói ông không muốn có chiến tranh với Trung Quốc và có thể sẽ tổ chức đối thoại.
Ngày 7.6, Trung Quốc tuyên bố rằng Mỹ nên "đóng vai trò xây dựng trong việc bảo vệ hòa bình ở Biển Đông", còn Ngoại trưởng Mỹ John Kerry kêu gọi đàm phán và một giải pháp hòa bình nhằm giải quyết tình hình căng thẳng trong khu vực.