Có mặt tại Mỹ để tham dự Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc, ông Yasay đã đưa ra tuyên bố trong một diễn đàn của Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược (CSIS).
Amy Searight, Giám đốc và Cố vấn cấp cao về Chương trình Đông Nam Á của CSIS đã hỏi ông Yasay về các bước đi tiếp theo mà Philippines sẽ tiến hành sau chuyến công du "phá băng" của cựu Tổng thống Fidel Ramos trong vai trò đặc phái viên.
Ông Yasay đã trả lời: "Tại thời điểm này, chúng tôi vẫn chưa sẵn sàng ngồi lại cùng Trung Quốc trên cơ chế tiếp xúc song phương để giải quyết tranh chấp trên biển Đông".
Theo lời giải thích của Ngoại trưởng Philippines, hiện Manila và Bắc Kinh vẫn tồn tại những quan điểm khác biệt về bối cảnh của các cuộc đối thoại.
"Đầu tiên, chúng tôi không thể tiến hành các cuộc gặp song phương với Trung Quốc khi mà nước này nói rằng, họ chỉ đàm phán bên ngoài cơ cấu phán quyết của Tòa trọng tài Thường trực. Philippines thì lại khẳng định, nếu có đối thoại, chúng tôi cũng chỉ đối thoại trong khuôn khổ phán quyết".
Phán quyết được nhắc đến ở đây là phán quyết Tòa trọng tài Thường trực (PCA) đưa ra ngày 12/7, bác bỏ (cái gọi là) "chủ quyền lịch sử" mà Bắc Kinh tuyên bố ở biển Đông. Trung Quốc không công nhận phán quyết này.
Nhắc lại lập trường của chính quyền cựu Tổng thống Benigno Aquino III, ông Yasay nhấn mạnh: Tranh chấp trên biển chỉ là một "phần nhỏ" trong mối quan hệ của Philippines và Trung Quốc.
Giới chức Philippines đã nói rất rõ rằng con đường tốt nhất là làm việc cùng tất cả các bên hữu quan, "gồm có Trung Quốc và những quốc gia láng giềng của chúng tôi về việc theo đuổi các lợi ích khác như thương mại, đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng, giao lưu văn hóa và tiếp xúc giữa con người".
Ông Yasay cho rằng "làm việc với Trung Quốc trên các lĩnh vực khác sẽ có tác dụng mở cửa, mở ra các cuộc thảo luận vô điều kiện, dựa trên quan điểm giải quyết tranh chấp một cách hòa bình".
Liên quan tới sứ mệnh của ông Ramos, Ngoại trưởng Philippines nhấn mạnh: "Đây là công việc và đặc quyền của Tổng thống Ramos. Chuyện này chẳng liên quan gì tới việc tiếp xúc với Trung Quốc trên cơ chế đàm phán song phương".
Theo Rappler (Philippines), phát ngôn của ông Yasay ám chỉ tới mối quan hệ lâu năm giữa Philippines và Mỹ, hiện đang có dấu hiệu chuyển hướng dưới thời Tổng thống Duterte.
Ông Yasay nhấn mạnh: "Manila tăng cường quan hệ với Bắc Kinh không đồng nghĩa với việc nước này xa lánh các nước khác".
"Đây chính là quan điểm của ông Duterte khi ông ấy tuyên bố rằng, chúng tôi phải theo đuổi một chính sách ngoại giao độc lập".