"Kỷ nguyên mới" ở Aleppo: Chiến sự Syria tái bùng phát?
Lực lượng đối lập Syria đã tiến vào Aleppo chỉ 3 ngày sau khi bất ngờ phát động 1 cuộc tấn công qua nhiều làng mạc ở phía Đông thành phố. Đây là lần đầu tiên các phiến quân đặt chân vào thành phố lớn thứ hai Syria kể từ khi lực lượng chính phủ giành lại quyền kiểm soát Aleppo hồi 2016.
CNN nhận định rằng, động thái của phe đối lập Syria có thể sẽ một lần nữa khơi dậy cuộc xung đột vốn đã "ngủ yên" suốt nhiều năm.
Bắt đầu từ ngày 27/11, cuộc tấn công là lần đầu tiên xung đột lớn bùng phát giữa phe đối lập Syria và chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad trong nhiều năm. Đến tối 29/11, lực lượng đối lập Syria tuyên bố "một kỷ nguyên mới" ở Aleppo.
Phạm vi tiến quân của phe đối lập đang là đề tài gây tranh cãi.
Theo CNN, phe đối lập Syria đã tiếp cận trung tâm thành phố Aleppo. Trong video được hãng thông tấn Mỹ xác minh, nhiều chiến binh mặc trang phục rằn ri vẫy cờ của phe đối lập tại một quảng trường trung tâm.
Quân đội Syria cho biết, họ đang đối mặt với một "cuộc tấn công lớn" và phải "củng cố tất cả các vị trí dọc theo nhiều mặt trận chiến đấu khác nhau", nhưng nhiều cư dân thành phố cho rằng lực lượng chính phủ đã rút lui khỏi một số khu vực ở phía Tây Aleppo.
Ngày 29/11, Bộ chỉ huy Hoạt động Quân sự - liên minh vũ trang đối lập mới hình thành khẳng định họ đã chiếm được quyền kiểm soát Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quân sự của chính phủ Syria ở ngoại ô thành phố Aleppo sau "những cuộc đụng độ ác liệt" với lực lượng chính phủ.
Trong khi đó, 2 video đăng trên các kênh Telegram ủng hộ chính phủ Syria cho thấy hình ảnh các quảng trường phía Tây Bắc Aleppo trông rất vắng vẻ, người ta khẳng định rằng không có phiến quân nào hiện diện ở khu vực này.
Tình hình biến động, căng thẳng leo thang
Tình hình ở Aleppo hiện còn nhiều biến động khi phe đối lập có vẻ vẫn tiếp tục cuộc tiến công của mình.
Tham dự vào cuộc tấn công trong tuần này là hàng nghìn chiến binh của phe đối lập, bao gồm cả phiến quân từ Hay'at Tahrir al-Sham (HTS), vốn có tên Mặt trận Al-Nursa khi còn gắn với Al Qaeda - nhóm Hồi giáo mà chính quyền ông Trump đã chỉ định là tổ chức khủng bố năm 2018.
Tổ chức tình nguyện White Helmets cho biết, hôm 28/11, ít nhất 15 thường đã thiệt mạng và 36 người khác bị thương trong các vụ không kích và ném bom vào những khu vực do phe đối lập kiểm soát ở Aleppo và vùng nông thôn Idlib. Truyền thông Iran tiết lộ, Tướng Iran Kiourmars Pourhashemi cũng bị thiệt mạng trong các cuộc tấn công tại thành phố này.
Karam Shaar, người đứng đầu một công ty tư vấn về Syria cho rằng, sự hiện diện của các công nghệ mới, bao gồm cả máy bay không người lái trong kho vũ khí của phe đối lập có ý nghĩa quan trọng trong cuộc tiến công.
"Quá trình kiểm soát Aleppo đang diễn ra với tốc độ đáng kinh ngạc vì ai cũng hoảng loạn và mọi người đều đang rời đi", ông Shaar nói, "Chiến dịch được thực hiện nhằm kiểm soát Aleppo và gây áp lực buộc chế độ [chính phủ Syria] đàm phán".
Trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Syria để thảo luận về tình hình leo thang, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cáo buộc Mỹ và Israel đã "tái kích hoạt" các nhóm nổi dậy và nhấn mạnh lập trưởng ủng hộ của Iran đối với chính phủ, cũng như quân đội Syria.
Chính phủ Syria đã đáp trả bằng các cuộc không kích vào thành phố 4 triệu dân Idlib, một trong những thành trì còn lại của phe nổi dậy khiến ít nhất 4 người thiệt mạng, 6 người bị thương.
Quân đội chính phủ Syria thực hiện các cuộc không kích. Source: Channel4
Theo hãng thông tấn nhà nước Nga TASS, lực lượng không quân Nga ngày 29/11 đã thực hiện một chiến dịch không kích nhằm vào phe đối lập Syria ở Aleppo và Idlib và tiêu diệt ít nhất 200 phiến quân của HTS.
Trước đó, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov đã lên tiếng kêu gọi chính quyền Syria "nhanh chóng khôi phục trật tự trong khu vực này".
Cơn bão hoàn hảo
Cuộc tấn công diễn ra trong bối cảnh đặc biệt.
Các đồng minh của ông Assad đang phải chịu nhiều áp lực. Nga đã đổ nhiều nguồn lực vào chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine trong khi Iran cùng các lực lượng dân quân liên minh gặp phải những tổn thất nặng nề trong một chiến dịch quân sự của Israel ở cả Lebanon và Syria.
Đây còn là giai đoạn chuyển giao quyền lực ở Mỹ. Chỉ trong thời gian ngắn, ông Donald Trump sẽ bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai của mình tại Nhà Trắng. Ông Trump chính là người đã áp đặt chính sách gây áp lực tối đa lên Iran và phát động cuộc không kích nhằm vào các tài sản quân sự của chính quyền Syria.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters
Dareen Khalifa, cố vấn cấp cao tại tổ chức giải quyết xung đột International Crisis Group (ICG), đánh giá rằng những động thái chính trị toàn cầu đã đóng vai trò lớn trong quyết định phát động cuộc tấn công của phe nổi dậy.
"Cơn bão hoàn hảo" là khái niệm để chỉ 1 tình huống vô cùng tồi tệ khi nhiều điều tồi tệ xảy đến cùng một lúc.
"Ở một khía cạnh nào đó, đó là một cơn bão hoàn hảo. Nếu không phải bây giờ thì khi nào?", Khalifa nói, "Họ đã suy tính nhiều về chuyện này và cố xem có bất kỳ cơ hội nào, thăm dò xung quanh, cũng như tìm cách nắm được các điểm yếu của chế độ [ông Assad]".
Nội chiến Syria bắt đầu trong khuôn khổ của Mùa xuân Ả Rập năm 2011 khi lực lượng nổi dậy được hình thành với tên gọi Quân đội Tự do Syria (FSA). Xung đột đã trở nên tồi tệ hơn khi các tác nhân khu vực và cường quốc thế giới - Ả Rập Saudi, Iran, Mỹ, Nga - can dự. Nhóm khủng bố ISIS cũng đã có thể tạo dựng được chỗ đứng tại Syria trước khi bị tấn công mạnh mẽ.
Theo Liên Hợp Quốc, hơn 300,000 thường dân đã thiệt mạng và hàng triệu người đã phải di tản khắp khu vực trong hơn một thập kỷ chiến tranh.
Kể từ thỏa thuận ngừng bắn năm 2020, xung đột đã phần lớn lắng dịu, với các cuộc giao tranh cấp thấp giữa phe nổi dậy và chế độ của ông Assad.