Quy định pháp luật về nhập lậu thuốc lá
Nghị định 98/2020/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 15/10/2020 quy định người có hành vi buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và giao nhận thuốc lá điếu nhập lậu có số lượng từ dưới 50 bao, sẽ bị phạt tiền đến 3 triệu đồng. Như vậy, theo quy định này, chế tài xử phạt không chỉ áp dụng với những đối tượng buôn bán, vận chuyển mà ngay cả người tiêu dùng cũng sẽ có thể bị phạt 3 triệu đồng, dù chỉ tàng trữ 1 bao thuốc lá nhập lậu.
Mức phạt tiền cao theo quy định tại nghị định đã cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ trong công tác chống nạn thuốc lá nhập lậu. Trước đây, quy định tại điều 25, Nghị định 124/2015/NĐ-CP (đã hết hiệu lực ngày 15/10/2020), với số lượng dưới 10 bao, người buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và giao nhận thuốc lá điếu nhập lậu chỉ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 - 1.000.000 đồng.
Nhiều hội thảo, hội nghị chuyên đề đã được tổ chức nhằm đẩy mạnh công tác đấu tranh chống buôn lậu với mặt hàng thuốc lá dù chỉ 1 bao.
Trong năm 2020 và 2021, nhiều hội thảo, hội nghị chuyên đề đã được tổ chức tại các tỉnh thành nhằm tuyên truyền về quy định mới này tới hàng trăm cửa hàng. Bên cạnh đó, lực lượng Quản lý Thị trường tiếp tục đẩy mạnh việc kiểm tra, xử lý các vụ việc về buôn bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép thuốc lá điếu, cigar, thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng. Riêng trong năm 2021, tổng số vụ kiểm tra lên đến hơn 2.500 vụ, số vụ xử lý trên 1.900 vụ, 14 vụ đã bị chuyển sang xử lý hình sự. Đáng chú ý, số lượng bao thuốc và các loại tương đương bị xử lý lên tới hơn 332.600 bao. Số lượng thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng bị xử lý cán mốc 76.500 sản phẩm các loại. Trên 8,8 tỷ đồng là tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính. Các tỉnh thành có số trường hợp bị xử lý cao nhất là TP.HCM, Long An, Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang.
Hàng nghìn bao thuốc lá nhập lậu không có hóa đơn, giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ được các đối tượng buôn lậu đưa vào tiêu thụ tại thị trường nội địa bằng nhiều hình thức tinh vi.
Thực trạng nhập lậu thuốc lá
Mặc dù vậy, tình trạng nhập lậu thuốc lá tràn lan vẫn diễn biến khá phức tạp và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, đặc biệt trong các tháng cuối năm và dịp Tết Nguyên Đán. Riêng tại An Giang, chỉ trong 5 ngày Tết Nhâm Dần, Tổ liên ngành chống buôn lậu đã phát hiện và bắt giữ trên 10 vụ vận chuyển, thu giữ 3.000 bao thuốc lá nhập lậu. Hay tại Bà Rịa Vũng Tàu, vào tháng 1/2022, Tổ công tác đã thu giữ được gần 9.000 bao thuốc lá nhập lậu thuộc các nhãn hiệu nổi tiếng khi kiểm tra một cửa hàng tạp hóa.
Với mức phạt tăng cao đồng thời áp dụng mở rộng tới cả người mua, Nghị định 98/2020/NĐ-CP được kì vọng sẽ góp phần đáng kể trong việc siết chặt vấn nạn thuốc lá nhập lậu tràn lan trên toàn quốc. Người sử dụng thuốc lá cũng cần nâng cao ý thức trong việc tuân thủ nghị định , thận trọng lựa chọn địa điểm mua thuốc lá uy tín nhằm tránh tình trạng bị xử phạt, khi lực lượng chức năng sẽ tăng cường hơn nữa việc kiểm tra và xử lý các trường hợp vi phạm theo quy định của nghị định.
Điều 8, Nghị định 98/2020/NĐ-CP đã quy định rõ các mức xử phạt như sau:
- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với việc buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và giao nhận thuốc lá điếu nhập lậu có số lượng dưới 50 bao (1 bao = 20 điếu, đối với thuốc lá xì gà và các dạng thuốc lá thành phẩm khác nhập lậu được quy đổi 20g = 1 bao).
- Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với việc buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và giao nhận thuốc lá điếu nhập lậu có số lượng từ 50 đến dưới 100 bao.
- Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với việc buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và giao nhận thuốc lá điếu nhập lậu có số lượng từ 100 đến dưới 300 bao.
- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với việc buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và giao nhận thuốc lá điếu nhập lậu có số lượng từ 300 đến dưới 500 bao.
- Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với việc buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và giao nhận thuốc lá điếu nhập lậu có số lượng từ 500 đến dưới 1.000 bao.
- Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng đối với việc buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và giao nhận thuốc lá điếu nhập lậu có số lượng từ 1.000 đến dưới 1.200 bao.
- Phạt tiền từ 70.000.000 đồng đến 90.000.000 đồng đối với việc buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và giao nhận thuốc lá điếu nhập lậu có số lượng từ 1.200 đến dưới 1.500 bao.
Phạt tiền từ 90.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng (trong trường hợp không bị truy cứu trách nhiệm hình sự) đối với các hành vi buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và giao nhận thuốc lá điếu nhập lậu có số lượng từ 1.500 bao trở lên.