Phát hiện virus corona mới lây nhiễm sang người

Trang tin NPR ngày 5-11 cho biết hồi đầu năm 2017, một nhóm nhân viên y tế bao gồm bác sĩ, y tá và tình nguyện viên trở về bang Florida - Mỹ sau khi tham gia công tác tình nguyện tại một phòng khám ở Haiti. Ngay sau khi trở về, nhóm 20 nhân viên y tế này cảm thấy không khoẻ.

Nhà virus học tại Trường ĐH Florida John Lednicky nói: "Họ bị sốt nhẹ chứ không bệnh nặng".

Thời điểm đó, virus Zika đang lây lan ở Haiti. Các quan chức y tế Mỹ lo ngại nhóm nhân viên y tế trên có thể đã nhiễm virus Zika và mang mầm bệnh về bang Florida. Họ lấy mẫu nước tiểu từ mỗi nhân viên y tế và yêu cầu ông Lednicky xác định có sự hiện diện của virus Zika hay không.

Ông Lednicky đã tiến hành xét nghiệm bằng phương pháp PCR. Kết quả, tất cả họ đều âm tính với virus Zika. Mặc dù vậy, ông Lednicky nghi ngờ trong các mẫu nước tiểu chứa một loại virus khác nên lấy mẫu nước tiểu của 6 người trong nhóm để cho vào tế bào khỉ, mục đích là phát hiện chúng có sao chép và phát triển đến mức có thể phát hiện ra hay không.

"Đây là những gì chúng tôi làm trong phòng thí nghiệm. Chúng tôi quăng một mẻ lưới rộng, cố gắng cô lập virus. Đôi khi, bất ngờ xảy ra" - ông Lednicky nói.

Và điều bất ngờ đã xảy đến. Ông Lednicky tìm thấy một loại virus corona mới được nhiều nhà khoa học tin rằng đó có thể là một mầm bệnh mới lây lan sang người - một loại virus corona thứ tám.

Virus corona mới có khả năng bắt nguồn từ loài chó, dường như gây bệnh viêm phổi ở trẻ em. Hồi tháng 5, các nhà khoa học tại Trường ĐH Duke (Mỹ) tuyên bố họ đã phát hiện một loại virus corona gần giống như virus Haiti trên trẻ em ở một bệnh viện Malaysia.

Các nhà nghiên cứu tìm thấy virus trong đường hô hấp của 3% trong số 301 bệnh nhân được xét nghiệm vào hai năm 2017 và 2018. Trình tự gien của virus đến từ Malaysia này cho thấy nó có khả năng bắt nguồn từ loài chó, theo nhà virus học Anastasia Vlasova.

Ông Lednicky và các đồng nghiệp cũng phát hiện trình tự gien của virus ở Haiti giống virus ở Malaysia tới 99,4%. Phát hiện này được công bố trên tạp chí Clinical Infectious Diseases vào cuối tuần trước.

Những phát hiện vừa nêu có vẻ đáng báo động song các nhà nghiên cứu không có bằng chứng virus corona mới này có thể lây lan giữa người với người hoặc bùng phát trên khắp thế giới.

Một câu hỏi lớn được đặt ra là tại sao "virus chó" tại Malaysia có thể gây bệnh cho nhóm nhân viên y tế ở Haiti. Virus có thể phát tán nhưng cách thức mà nó phát tán vẫn còn là một bí ẩn.

Ông Lednicky cho rằng virus corona mới có thể lây lan rộng rãi nhưng không ai chú ý đến nó. Nhà virus học này nghi ngờ nó hiện diện ở khắp mọi nơi, lây lan cho những người tiếp xúc với chó hoặc con người phát triển một khả năng miễn dịch với nó bằng cách tiếp xúc với virus tương tự.

Một số nhà khoa học cho rằng các bác sĩ và các nhà nghiên cứu nên tích cực tìm kiếm virus này ở các bệnh nhân. "Tôi nghĩ đó là điều quan trọng vì nhiều lý do. Thứ nhất, loại virus này có liên kết với một số trường hợp viêm phổi ở trẻ em. Thứ hai, chúng ta không biết nó có thể truyền từ người sang người hay không" - nhà virus học Linda Saif tại Trường ĐH bang Ohio (Mỹ) chia sẻ.

Bà Saif nói thêm trên thực tế, các nhà khoa học phát hiện ra virus gần như giống hệt nhau ở cả Haiti lẫn Malaysia, đồng thời xác định nó không lây lan giữa người với người.

Giải thích việc virus tại Malaysia có thể gây bệnh cho nhóm nhân viên y tế ở Haiti, bà Saif đưa ra hai giả thuyết: hoặc là một loại virus gần như giống hệt nhau trên loài chó lây lan sang người ở hai nước trong cùng một năm; hoặc là virus đang tồn tại trên người - ở mức thấp - tại nhiều nơi trên thế giới mà chưa bị phát hiện.

Trong khi đó, nhà dịch tễ học Jonna Mazet, Trường ĐH California (Mỹ), bình luận việc phát hiện ra "virus chó" thực sự là tin tốt vì các nhà khoa học có thời gian để nghiên cứu, tạo công cụ chẩn đoán và hiểu rõ những gì nó có thể gây ra để ngăn chặn kịp thời.