Con người không ngừng tìm hiểu thêm về các hành tinh khác trong hệ Mặt trời của chúng ta, đặc biệt là sao Hỏa, nhờ lượng lớn thiết bị thăm dò đang hoạt động ở Hành tinh Đỏ.
Nhưng ngay cả các sứ mệnh thăm dò đã 'nghỉ hưu' cũng có thể cung cấp dữ liệu trong nhiều năm sau khi chúng kết thúc, như trường hợp của một nghiên cứu gần đây sử dụng dữ liệu từ tàu đổ bộ InSight. Nhiệm vụ của InSight chính thức kết thúc vào tháng 12 năm 2022.
Vào thời điểm đó, tấm pin mặt trời của tàu đổ bộ bị phủ quá nhiều bụi, khiến nó không thể cung cấp đủ năng lượng để duy trì hoạt động của InSight. Nhưng việc phân tích dữ liệu do tàu đổ bộ InSight thu thập gần đây đã tiết lộ một số điều bất ngờ về sao Hỏa, bao gồm cả việc hành tinh này đang quay nhanh hơn mỗi năm.
Ăng ten RISE trên tàu đổ bộ InSight, vốn đã ngừng hoạt động vào tháng 12/2022. Ảnh: DigitalTrends
Các nhà nghiên cứu đã sử dụng một công cụ trên InSight có tên RISE, vốn có khả năng phản xạ sóng vô tuyến được gửi từ Trái Đất bởi Mạng không gian sâu của NASA. Bằng cách đo tần số của tín hiệu phản xạ này thay đổi như thế nào theo từng lượng nhỏ, các nhà nghiên cứu có thể đo chính xác tốc độ quay của hành tinh Đỏ.
"Những gì chúng tôi đang tìm kiếm là những độ lệch chỉ vài chục cm trong suốt một năm trên sao Hỏa," nhà điều tra chính của RISE, Sebastien Le Maistre thuộc Đài thiên văn Hoàng gia Bỉ, cho biết trong một tuyên bố.
"Phải mất một thời gian rất dài và rất nhiều dữ liệu để tích lũy trước khi chúng tôi thậm chí có thể nhìn thấy những độ lệch này."
Họ phát hiện ra rằng sao Hỏa đang quay nhanh hơn một chút mỗi năm, tương ứng với việc giảm độ dài của một ngày trên sao Hỏa xuống một phần nghìn giây mỗi năm. Phải mất rất nhiều phép đo cẩn thận để có thể thấy sự khác biệt nhỏ này, vốn được thực hiện trong khoảng thời gian 900 ngày trên sao Hỏa.
Hiệu ứng này là nhỏ và các nhà khoa học vẫn đang thảo luận về nguyên nhân có thể là gì. Một giả thuyết cho rằng các chỏm băng được tìm thấy ở các cực của sao Hỏa có thể đang tan chảy hoặc lớn lên, điều này sẽ làm thay đổi sự phân bố khối lượng trên hành tinh.
Một phát hiện khác từ dữ liệu là lõi của sao Hỏa, vốn cấu thành từ chất lỏng, đang chuyển động xung quanh. Điều này cho phép các nhà khoa học có được các phép đo kích thước chính xác hơn.
Theo đó, phép đo mới nhất cho thấy bán kính của lõi nằm trong khoảng từ 1.112 đến 1.150 dặm. Các nhà khoa học sẽ tiếp tục làm việc với dữ liệu từ RISE, tìm hiểu thêm về bên trong sao Hỏa, hy vọng trong nhiều năm tới.
Tham khảo Digital Trends
