Ảnh minh họa: CNN
Người ngoài hành tinh có thể đang quan sát Trái Đất
Khi nền văn minh nhân loại bắt đầu phát triển trên Trái Đất cách đây 5.000 năm, 1.715 hệ sao trong phạm vi 326 năm ánh sáng từ Trái Đất có thể nhìn thấy hành tinh của chúng ta vào thời điểm đó. Trong 5.000 năm mới, sẽ có thêm 319 hệ sao có thể nhìn thấy Trái Đất.
Nếu tồn tại sự sống trên những ngoại hành tinh quay quanh những ngôi sao này, họ có thể quan sát thấy Trái Đất khi hành tinh của chúng ta đi qua trước Mặt Trời.
Việc quan sát sự đi qua của một hành tinh trước ngôi sao chủ của nó được gọi là quá cảnh thiên thể và là một trong những phương pháp chính mà các nhà thiên văn học sử dụng để phát hiện các ngoại hành tinh qua việc sử dụng những kính thiên văn đặt trong không gian và trên mặt đất.
Đây cũng là cách mà các sinh vật trên những hành tinh khác, nếu chúng tồn tại, có thể quan sát được Trái Đất.
Một số hành tinh quay quanh ngôi sao của nó có tiềm năng tồn tại sự sống. Khi các hành tinh quay quanh những ngôi sao của nó ở vị trí phù hợp, những hành tinh này có thể tồn tại nước ở thể lỏng trên bề mặt. Khoảng cách đó được các nhà thiên văn học gọi là khu vực có thể sinh sống được.
Trong hàng trăm năm qua, Trái Đất đã gửi đi tín hiệu tiết lộ về dạng sống thông minh trên hành tinh của chúng ta dưới hình thức sóng radio do con người tạo ra. Sự tồn tại của 75 ngôi sao trong phạm vi 100 năm ánh sáng từ Trái Đất đồng nghĩa với việc chúng ở khoảng cách đủ gần để nhận được những tín hiệu này.
Lisa Kaltenegger, nhà nghiên cứu thiên văn học và là giám đốc Viện Carl Sagan thuộc Đại học Cornell đã đưa ra ý tưởng về việc Trái Đất trông như thế nào khi nhìn từ các hành tinh khác.
Nghiên cứu trước đó của bà công bố hồi tháng 10 "đã khám phá về những sinh vật đang quan sát chúng ta hiện nay như một hành tinh quá cảnh - cũng giống như cách thức chúng ta nghiên cứu về các thế giới khác", nhà khoa học này cho hay.
Trong nghiên cứu gần đây nhất công bố ngày 23/6 trên tạp chí Nature, bà Kaltenegger cùng nhà vật lý thiên văn Jackie Faherty, một nhà khoa học cấp cao tại Bảo tàng Lịch sử tự nhiên Mỹ muốn khám phá ý tưởng về những điểm quan sát Trái Đất thay đổi qua thời gian từ những ngôi sao gần đó.
Hành trình tìm kiếm sự sống bên ngoài Trái Đất
Các vì sao không tĩnh tại. Chúng di chuyển, cũng giống như Mặt Trời của chúng ta quay quanh trung tâm thiên hà. Điều này khiến cho bà Kaltenegger đặt câu hỏi liệu điều này "ảnh hưởng như thế nào đến những sinh vật có thể quan sát cho chúng ta như những "người ngoài hành tinh".
Các nhà nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu từ cơ sở dữ liệu Gaia của Cơ quan Vũ trụ châu Âu, một tài liệu về các thiên thể gần chúng ta nằm trong khoảng cách 300 năm ánh sáng so với Mặt Trời. Đội ngũ này muốn biết khi các ngôi sao đi qua Khu vực Quá cảnh Trái Đất - nơi Trái Đất có thể được phát hiện nhờ quá cảnh thiên thể, chúng sẽ ở khu vực này bao lâu và khi nào thì rời đi.
"Gaia đã cung cấp cho chúng tôi bản đồ chính xác của Dải Ngân hà, giúp chúng tôi biết vị trí của những ngôi sao và những nơi mà chúng sẽ đi", Faherty nhận định trong một thông báo.
Các nhà khoa học đã xác định được 2.034 hệ sao đi qua khu vực này trong 10.000 năm qua.
Trong những hệ sao ở đúng khoảng cách và trong vị trí thuận lợi để quan sát Trái Đất, tính cả trong quá khứ, hiện tại và tương lai, các nhà khoa học đã tìm ra 7 hệ sao chứa các ngoại hành tinh. Nếu sự sống tồn tại trên các ngoại hành tinh này và các sinh vật đó có khả năng phát hiện ra các hành tinh khác theo cách mà các nhà thiên văn học đang làm trên Trái Đất hiện nay, họ có thể phát hiện ra sự sống trên Trái Đất.
Khi một hành tinh đi qua ngay trước ngôi sao của nó, bầu khí quyển trên hành tinh chính là đèn nền. Bầu khí quyển của Trái Đất sẽ tiết lộ nó có các dấu hiệu hóa học của sự sống.
Các nhà nghiên cứu xác định ra hệ sao Ross 128, hệ sao gần thứ hai chứa một hành tinh có kích cỡ giống Trái Đất quay quanh một sao lùn cách đây 11 năm ánh sáng, có lẽ sẽ thấy Trái Đất đi qua Mặt Trời trong 2.158 năm.
Thế giới này có thể đã quan sát được Trái Đất bắt đầu từ cách đây 3.000 năm nhưng đã ra khỏi khu vực quan sát cách đây 900 năm.
"Liệu có bất kỳ ai trên hành tinh đó kết luận rằng đã có sự sống thông minh trên Trái Đất cách đây 900 năm hay không?", bà Kaltenegger đặt câu hỏi.
Trong tương lai, hệ sao Trappist-1 chứa 7 hành tinh có kích cỡ bằng với Trái Đất trong đó có 4 hành tinh có khả năng có sự sống, sẽ nằm trong Khu vực Quá cảnh Trái Đất trong 1.642 năm nữa. Những hành tinh này có thể nhìn thấy Trái Đất trong 2.371 năm.
Cách đây 100 năm, chúng ta đã tạo ra sóng radio. Cũng giống như các phương tiện, ánh sáng cần thời gian để di chuyển. Vì thế sóng radio do con người tạo ra mới chỉ đang trong hành trình di chuyển trong quãng đường 100 năm ánh sáng từ Trái Đất
"Có khoảng 75 ngôi sao đã và đang quan sát được Trái Đất quá cảnh Mặt Trời, trong đó có những ngôi sao nhận được tín hiệu sóng radio từ chúng ta", bà Kaltenegger cho hay.
Khi được hỏi tại sao chúng ta vẫn chưa nhận được tín hiệu phản hồi, bà Kaltenegger cho rằng có nhiều lý do về việc này. Một trăm năm chỉ là một thời gian ngắn ngủi so với quy mô thời gian trong thiên văn học và chúng ta ngày càng ít phụ thuộc vào sóng radio khi phát triển các công nghệ khác.
"Có thể họ đã gửi đi những thông điệp bằng những công nghệ tương lai và hiện chúng ta chưa thể tìm ra", bà Kaltenegger giải thích.
Nhà khoa học này cũng cho rằng: "Bất kỳ nền văn minh nào với mức độ công nghệ như chúng ta đều có thể đã phát hiện ra chúng ta”.
Khi Kính thiên văn Vũ trụ James Webb của NASA đi vào hoạt động vào tháng 10 tới, nó sẽ được sử dụng để quan sát bầu khí quyển của các ngoại hành tinh và các nhà thiên văn học có thể sử dụng dữ liệu đó để xác định đặc điểm của những ngoại hành tinh này./.