Bằng chứng khảo cổ học cho thấy người Neanderthal đã bắt đầu đánh dấu hang động từ 75.000 năm trước, nhưng những dấu hiệu này thường không mang tính tượng hình.
Cho đến một vài năm trước, bức tranh hang động mang tính tượng hình lâu đời nhất được biết đến là một tác phẩm nghệ thuật đá 21.000 năm tuổi ở Lascaux, Pháp, mô tả một người đầu chim đang tấn công một con bò rừng bizon .
Nhưng vào năm 2019, các nhà khảo cổ học đã khai quật được hàng trăm ví dụ về nghệ thuật đá trong các hang động ở vùng karst Maros-Pangkep . Nghệ thuật đá bao gồm một tấm rộng (4,5 m) mô tả những hình giống người đang giao chiến với lợn mụn cóc ( Sus celebensis ) và anoas ( Bubalus ) — loài trâu lùn bản địa của Sulawesi.
"Kể chuyện là một phần cực kỳ quan trọng trong quá trình tiến hóa của loài người. Nhưng việc tìm thấy bằng chứng về điều này trong nghệ thuật, đặc biệt là nghệ thuật hang động thời kỳ đầu, là cực kỳ hiếm", Adam Brumm , đồng tác giả của nghiên cứu mới này và là nhà khảo cổ học tại Đại học Griffith ở Úc, cho biết.
Xác định niên đại bằng công nghệ mới
Các nhà khảo cổ học trước đó đã xác định niên đại của tác phẩm nghệ thuật trên đá và phát hiện chúng có niên đại ít nhất là 43.900 năm, trong khi hình ảnh lâu đời nhất mà họ tìm thấy trong khu vực là hình ảnh một con lợn mụn cóc có niên đại 45.500 năm .
Bây giờ, sử dụng một kỹ thuật xác định niên đại nhạy hơn, các nhà khảo cổ học phát hiện ra rằng nghệ thuật đá này có niên đại ít nhất là 4.000 năm so với suy nghĩ trước đây, tức là khoảng 48.000 năm tuổi.
Đáng kinh ngạc hơn, các nhà khảo cổ học đã tìm thấy một hình ảnh tương tự về hình người và lợn mụn cóc tại một hang động khác ở Leang Karampuang có niên đại ít nhất là 51.200 năm tuổi, khiến nó trở thành nghệ thuật tường thuật lâu đời nhất được biết đến.
Trước đây, bằng chứng sớm nhất về người thú là tác phẩm điêu khắc ' Người sư tử ' 40.000 năm tuổi được khai quật trong một hang động ở Đức. Derek Hodgson, nhà khảo cổ học và cố vấn khoa học của INSCRIBE, một dự án có trụ sở tại châu Âu điều tra sự phát triển của chữ viết, cho biết: "Những hình ảnh mô tả từ Indonesia này đã đẩy lùi niên đại gần 20.000 năm trước, đây thực sự là một bước đột phá".
Để xác định niên đại chính xác hơn của tác phẩm nghệ thuật kể chuyện, các nhà nghiên cứu đã sử dụng một kỹ thuật gọi là chụp ảnh chuỗi urani bằng phương pháp cắt bỏ bằng tia laser.
Trong nghiên cứu mới này, Brumm và nhóm của ông đã sử dụng các mẫu canxit thậm chí còn nhỏ hơn — chỉ dài 0,002 inch giúp các nhà khảo cổ học có được độ phân giải cao hơn về phân bố tuổi của canxit trên các bức tường hang động. Kỹ thuật này cũng giảm thiểu gây hại cho tác phẩm nghệ thuật.
"Có thể là con người, những con người thời kỳ đầu này, đi lên những hang động cao này chỉ để tạo ra nghệ thuật", đồng tác giả nghiên cứu Maxime Aubert, một nhà khảo cổ học và địa hóa học tại Đại học Griffith, cho biết.