Như tin đã đưa, vào khoảng 19h30 ngày 15/8/2003, tại thôn Me, xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên, Bắc Giang đã xảy ra vụ án mạng giết người. Nạn nhân là chị Nguyễn Thị Hoan. Hung thủ lúc đó được xác định là Nguyễn Thanh Chấn. Người này vì muốn quan hệ tình dục với nạn nhân nhưng không được đồng thuận đã dùng chai bia đập vào đầu, dùng dao bấm đâm nhiều nhát vào nạn nhân. Sau đó, ông Chấn cài chốt cửa nhà chị Hoan, tắt hết điện rồi đi xin nước về tắm giặt bình thường.
Điều đáng chú ý là tại các phiên tòa sơ thẩm, phúc thẩm, ông Chấn đều kêu oan. Lời kêu oan đó đã không được xem xét thấu đáo. Ông Chấn bị xử mức án tù chung thân.
Sau quá trình kêu oan không mệt mỏi của người thân trong gia đình ông Chấn, cuối cùng đã tìm ra hung thủ thực sự của vụ án là Lý Nguyễn Chung (cùng ở thôn Me, xã Nghĩa Trung).
Chiều 6/11, Hội đồng thẩm phán đã thảo luận và thống nhất, chấp nhận kháng nghị tái thẩm của viện KSND tối cao. Theo đó, huỷ bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Bắc Giang và bản án phúc thẩm của TAND tối cao tại Hà Nội đối với vụ án Nguyễn Thanh Chấn phạm tội giết người để điều tra xét xử lại theo quy định của Bộ Luật tố tụng hình sự.
Trong niềm vui chung của người dân thôn Me khi đón công dân của mình là ông Nguyễn Thanh Chấn trở về sau 10 năm ngồi tù, ông Nguyễn Đức Đệ, nguyên trưởng thôn Me cũng không giấu nổi sự xúc động.
Trong quần thể làng xã ấy, cả Nguyễn Thị Hoan và Nguyễn Thanh Chấn đều có mối quan hệ họ hàng với ông Đệ. Nhưng trên cương vị là người đứng đầu thôn, ông Đệ không bênh ai. “Lực lượng chức năng phá được án cũng là giúp gia đình tôi và giữ bình yên thôn xóm. Một án mạng xảy ra nếu không phá được thì dư âm để lại rất lâu. Trong vụ án này, ngay từ khi mới xảy ra, tôi đã tin Chấn. Tôi không bênh vực ai, tôi bênh lẽ phải”, ông Đệ nói.
Là một trong những người đầu tiên có mặt tại hiện trường, ông Đệ kể lại: Khoảng 22h, ngày xảy ra án mạng, mẹ của Hoan là bà Hoàng Thị Hội chạy sang nhà gọi tôi đến hiện trường xem sao vì bà nghi con mình bị ngã. Tôi lên tới nơi thì thấy Hoan chết rồi, khắp nhà đầy vết máu. Tôi có nói với bà Hội là Hoan không phải bị ngã mà là đây là một vụ án mạng, hung thủ đã bỏ trốn. Sau đó, tôi cho giữ nguyên hiện trường và báo công an tới làm việc.
Ông Đệ không khẳng định ai là hung thủ thực sự của vụ án mạng, nhưng căn cứ vào những chứng cứ ông tiếp cận được và cả lời khai của các nhân chứng, ông nói: “Chấn bị oan. Các kết luận chỉ dựa trên lời khai, không có bằng chứng thuyết phục. Giết người hoặc phải có mâu thuẫn, thù hằn, hoặc là có mục đích cướp của giết người. Nhưng ở đây lại không phải cướp của giết người, hai gia đình cũng không có mâu thuẫn. Hơn nữa, Chấn lại là người rất hiền lành”.
Những chứng cứ được ông Đệ nhắc tới là rất nhiều dấu chân trên nền nhà, cánh cửa phía sau nhà, các công tắc đều có vết máu, hai bên cũng giằng co lâu, những mảnh chai bia vỡ… những nơi đó đều để lại dấu vân chân, vân tay. Nhưng kết luận lại dựa trên việc “so sánh và đối chứng với kết quả xác định dấu chân của Nguyễn Thanh Chấn thuộc diện nghi vấn, về kích thước cơ học của hai dấu bàn chân bên phải và bên trái gần đúng kích thước những dấu vết để lại tại hiện trường của vụ án mạng đêm 15/8/2003”.
Điều này, trước đó trả lời trên báo chí, luật sư Nguyễn Đức Biền là người bào chữa cho ông Chấn trong quá trình xét xử vụ án đã nói: “Riêng dấu chân của Chấn ở hiện trường mà cơ quan điều tra thu được khi ướm dấu bàn chân của Chấn lên đó thì gần vừa. Nếu là vân chân, vân tay thì kết luận này còn có cơ sở, nhưng vết bàn chân tương tự nhau khi úp vào sẽ có kích thước khá giống nhau”. Theo luật sư Biền thì đây là một tình tiết đặt ra dấu hỏi quan trọng nhất trong vụ án này.
Bên cạnh đó bà Viển, ông Thực… cũng đưa ra những chứng cứ ngoại phạm để chứng minh ông Chấn không phải hung thủ của vụ án.
Ông Đệ nhớ lại: “Lúc đó cũng có giấy mời rồi giấy gọi sau là giấy triệu tập ông Nguyễn Thanh Chấn lên cơ quan điều tra. Tôi có hỏi Chấn: “Cái Hoan có phải do cháu giết thì cháu thừa nhận đi”, nhưng Chấn bảo: “Cháu không giết nhưng căng thẳng lắm ông à”.
Và ông Đệ luôn tin, trong vụ án này, Nguyễn Thanh Chấn bị oan. Và niềm tin đó của ông, ngày hôm nay đã được trả lời khi hung thủ thực sự của vụ án là Lý Nguyễn Chung đã ra đầu thú, sự việc dần được làm sáng tỏ.
Cũng không phải bây giờ mà từ lâu ông Đệ luôn mong muốn: Xử phải đúng người, đúng tội, không bỏ sót tội phạm để ngăn chặn tội phạm đồng thời xây lòng tin lớn trong nhân dân.
