Trong những tình tiết mới nhất của Người phán xử, khi Phan Quân yêu cầu viện trợ từ Phan Hải để đói phó với Thế Chột, dù tình thế khi đó rất cấp bách nhưng Phan Hải lại không năng nổ xuất binh mà ngược lại, có dấu hiệu "giở chứng", quay ra trả treo, xấc láo với bố và không thèm đi, ở lại chơi với bồ trong quán bar. Đã vậy, Phan Hải còn ra lệnh giết chết Lê Thành, khi biết đó là em "rơi" của mình.
Tuy nhiên, những hành động đó của Phan Hải không phải bộc phát hay xuất phát từ bản tính nông cạn, mà là hậu quả tích tụ của những sự kiện xảy đến từ trước đến nay. Nếu đọc hết những điều bên dưới, có khi bạn lại thấy Phan Hải thật đáng thương.
Cố gắng thoát khỏi chiếc bóng, nhưng vẫn chỉ là chiếc bóng
Trong giai đoạn đầu của bộ phim, sau khi ông trùm Phan Quân bị ám sát lần thứ nhất, ông đã gọi Phan Hải đến để chỉ dạy. Phan Hải tuy tắt máy, cắt liên lạc nhưng vừa biết bố bị thương, anh đã chạy đến ngay lập tức thay vì truy lùng hung thủ như bản tính nóng nảy. Ấy nhưng mà khi đến nơi, thứ anh nhận được chính là một bài học đạo đức đay nghiến.
Cuối cùng, Phan Hải phải thú thật: "Con muốn ra khỏi Phan Thị làm ăn độc lập, sống cuộc sống đàng hoàng. Con là thằng Hải chứ không phải là thằng Hải con ông Quân". Mong muốn hết sức ngây ngô và chân thật. Tuy côn đồ nhưng Phan Hải vẫn ao ước một cuộc sống giản dị, không bị lao lý rình rập, không lo toan bị dòm ngó và sống bên cạnh người mình yêu (lúc đó là Vân Điệp).
Phải thừa nhận, Phan Hải rất sai khi ngã lòng yêu Vân Điệp dù đã có vợ, nhưng cuộc sống trong ngôi nhà lúc nào cũng căng thẳng cùng thái độ thiếu sức sống của Diễm My đã phần nào kích động bản tính trẻ con nhanh chán và hoang dã trong anh. Sống dưới cái bóng của ông bố lừng lẫy, Phan Hải không có cơ may để thể hiện mình, và thế là lòng tự ái và cảm giác thiệt thòi cứ ngày chiếm hữu.
Bị "ra rìa" trong chính vấn đề mình gây ra
Vụ án "goá phụ Mai" là một bài toán khó đối với Phan Hải khi mà có dùng bạo lực cũng chả có ích gì. Điều này khiến ông trùm phải nhờ đến một đứa con khác là Lê Thành. Trong lúc chủ nợ tranh nhau siết nợ Phan Hải, biến anh thành kẻ phá sản trong thời gian ngắn thì trong mắt Phan Hải, bố mình chẳng những không động viên con mà thong dong đi giỗ con nít, vào bệnh viện cùng một tên tư vấn tâm lý ẻo lả.
Cậu em trai ngoài giá thú tự dưng xuất hiện
Đã vậy, khi đã xử lý xong xuôi, ông cũng chẳng báo gì với con trai. Kết quả, do phải đứng mũi chịu sào quá lâu, Phan Hải quyết định thực hiện theo cách của mình mà biết chẳng biết là tiền đã đòi được. Cuối cùng, phán quyết của anh khiến cho Hùng Cá Rô sa vào bẫy của cảnh sát, khiến Phan Thị mất một tay tướng giỏi.
Mọi người đều trách Phan Hải nóng nảy, bất trị, khiến Phan Thị lao đao. Nhưng, chuyện có thể đã khác đi nếu ông trùm Phan Quân cho Phan Hải biết mình đã giải quyết xong mọi chuyện. Chưa kể, việc bố mình "bắt tay" với một kẻ ngoài luồng còn khiến anh nóng giận đến thế nào!
Biết sai nhưng chẳng biết làm sao để thoát ra!
Sai lầm này nối tiếp sai lầm khác. Hùng Cá Rô trong khi đang bị tạm giam lại đột nhiên trở về. Không chỉ Phan Hải, mà đến Lương Bổng cũng phải nghi ngờ anh ta là đặc vụ của cảnh sát cài vào. Chẳng ai biết ông trùm đã thu xếp, "đi đêm" với phía lãnh đạo tham nhũng để cứu Hùng ra ngoài. Là khán giả, ai cũng đoán được là Phan Hải sẽ định làm gì. Duy chỉ có ông là không biết con trai mình nghĩ gì.
Phan Hải lệnh cho đàn em "quây" Hùng Cá Rô để xử, giết nhầm hơn bỏ sót. Sai lầm này là sai lầm rất lớn vì nó có thể biến một cánh tay đắc lực và kiên trung chuyển phe và trả thù. May là Hùng Cá Rô võ nghệ cao cường đã không chết.
Tuy vậy, sai lầm này khiến Phan Hải phải tự vấn bản thân rất nhiều. Anh tự trách vì sao là bố con ruột mà anh và Phan Quân lại xa cách với nhau như vậy. Ngay từ nhỏ, ông trùm đã tìm cách cho con cái tự lập mà không nhúng tay giúp đỡ. Nhưng cách dạy con đó liệu có đúng khi những đứa trẻ ở độ tuổi còn nhạy cảm lại thiếu đi hơi ấm dịu dàng của cha mẹ.
Sự ngông cuồng của Phan Hải một phần chính là từ cuộc sống gia đình
Cảm thấy mình quá đỗi vô dụng trong mắt bố nên khi phát hiện Phan Quân cộng tác cùng người khác trong vụ goá phụ Mai, Phan Hải đã muốn giết luôn Lê Thành bởi vì nghĩ rằng người em thất lạc kia chính là kẻ đã đem lại bao nhiêu rắc rối cho cuộc sống của mình. Rằng chính Lê Thành sẽ là người cướp đi luôn cả tình yêu thương ít ỏi mà anh có được từ người cha "thần tượng".
Tạm kết
Phan Hải thực ra chính là một ca "parents issues" (những đứa trẻ gặp vấn đề với bố mẹ) điển hình trong những bộ phim Mỹ. Tính cách trẻ con của anh một phần có thể nhìn nhận là hậu quả của cách nuôi dạy và uốn nắn của bậc sinh thành. Ông trùm tuy là một người bản lĩnh ở thương trường và thế giới ngầm nhưng chính cái bản lĩnh ấy lại biến ông thành kẻ gia trường, đưa ra những quyết định tàn nhẫn với con cái.
Biết đâu, nếu như trong quá khứ, hai người cùng chia sẻ và lắng nghe nhau nhiều hơn, thì khoảng cách giữa hai bố con đã không lớn đến vậy, và chúng ta đã không có một Phan Hải vừa đáng ghét, vừa đáng thương như bây giờ. Ngẫm qua có vẻ một kẻ tưng tửng như Phan Hải đứng bên ngoài các rắc rối của gia đình, công ty, thậm chí đôi khi còn đổ thêm dầu vào lửa. Nhưng nếu nghĩ kĩ lại, chính bản thân anh cũng có cuộc chiến của riêng mình.
Chiến đấu với cái bóng của người cha tài giỏi, chiến đấu với sự bất trị của bản thân để đổi lại sự trân trọng, chiến đấu với kẻ đang lăm le giành lấy vị trí độc tôn của anh trong gia đình. Ở Phan Hải có những nỗi đau mà có lẽ chính anh còn chưa kịp nhìn thấy thì nó đã biến thành sai lầm. Nếu như những vấn đề trong các mối quan hệ của Phan Hải không có tiến triển theo chiều hướng tốt trong những tập sau, có lẽ anh sẽ càng ngày càng lún sâu hơn trong những chiếc bóng, và bị nuốt chửng.