Theo CNN, hôm 28/1, trong cuộc họp báo chính thức đầu tiên tại Nhà Trắng với tư cách là thư ký báo chí của Tổng thống Donald Trump, bà Karoline Leavitt tuyên bố rằng chính quyền Tổng thống Donald Trump đã ngăn chặn được "một sự lãng phí vô lý tiền thuế của người dân".
Bà cho biết, ông Trump đã ngăn chặn một kế hoạch viện trợ 50 triệu USD mua bao cao su cho Gaza.
Bình luận của bà Leavitt đã trở thành tiêu đề trên toàn thế giới. Và bản thân Tổng thống Donald Trump sau đó còn đưa ra tuyên bố kịch tính hơn.
Trong lễ ký đạo luật Laken Riley hôm 29/1, Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu, chính quyền của ông đã "xác định và ngăn chặn việc gửi 50 triệu USD đến Gaza để mua bao cao su cho Hamas".
Ông Trump nghi ngờ Hamas dùng bao cao su để chế tạo bom - như những quả bóng bay chứa chất nổ.
Tuy nhiên, CNN chỉ ra rằng các bằng chứng hiện có cho thấy tuyên bố của Tổng thống Trump và phát ngôn viên Nhà Trắng gần như không chính xác.
Sự thật việc Mỹ chi 50 triệu USD bao cao su cho Gaza
Khi được CNN liên hệ bình luận, bà Leavitt không đưa ra bằng chứng cho tuyên bố đã từng có một kế hoạch liên bang chi 50 triệu USD cho việc mua bao cao su ở Gaza.
Theo CNN, trong ba năm trước dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden, Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) không chi tiền cho việc mua bao cao su ở toàn bộ Trung Đông.
Thư ký báo chí Karoline Leavitt tổ chức cuộc họp báo đầu tiên tại Phòng họp báo Brady tại Nhà Trắng. Ảnh: Getty
Một báo cáo chi tiết của liên bang được công bố vào tháng 9/2024 cho biết, USAID không cung cấp hoặc tài trợ bất kỳ đơn hàng bao cao su nào ở Trung Đông trong các năm tài chính 2021, 2022 và 2023.
Báo cáo cho biết, chương trình kế hoạch hóa gia đình duy nhất ở Trung Đông do USAID cung cấp hoặc tài trợ trong giai đoạn ba năm đó đã được chuyển đến quốc gia Jordan vào năm tài chính 2023. Đây là "một đơn đặt hàng nhỏ gồm thuốc tiêm và thuốc tránh thai chỉ chứa progestin" có tổng giá trị khoảng 46.000 USD.
Theo báo cáo của liên bang, tổng chi tiêu cho viện trợ bao cao su của USAID trên toàn thế giới thấp hơn nhiều so với 50 triệu USD: Trong năm tài chính 2023, USAID đã cung cấp hoặc tài trợ tổng cộng khoảng 7,1 triệu USD bao cao su dành cho nam giới và khoảng 1,1 triệu USD bao cao su dành cho nữ giới, chủ yếu cho các quốc gia ở Châu Phi.
Trong khi đó, trong thông cáo báo chí ngày 29/1, Quân đoàn Y tế Quốc tế (IMC) cho biết họ đã nhận được khoảng 68 triệu USD từ USAID cho các hoạt động ở Gaza kể từ ngày 7/10/2023, ngày Hamas tấn công lớn vào Israel.
"Không có khoản tài trợ nào của chính phủ Mỹ được sử dụng để mua sắm hoặc phân phối bao cao su, cũng như cung cấp các dịch vụ kế hoạch hóa gia đình", IMC nêu rõ.
IMC cho biết họ đã dùng các nguồn lực này để vận hành hai bệnh viện dã chiến lớn tại trung tâm Gaza, một ở Deir Al Balah và một ở Al Zawaida, cung cấp tổng công suất kết hợp hơn 250 giường, bao gồm 20 giường ở phòng cấp cứu và 170 giường ở khoa phẫu thuật. Các cơ sở này đã cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế 24/24 cho khoảng 33.000 dân thường mỗi tháng.
Các chuyên gia y tế bối rối
Các chuyên gia về viện trợ của Mỹ cho Gaza và viện trợ y tế toàn cầu đã bối rối trước tuyên bố rằng Mỹ đã có kế hoạch chi 50 triệu USD cho bao cao su ở Gaza.
Steve Fake, người phát ngôn của Anera, một tổ chức viện trợ phi lợi nhuận đã hợp tác với USAID trong sáng kiến y tế trị giá 50 triệu USD kéo dài 5 năm tại Gaza, cho biết: "Chúng tôi đã nghe ngóng các bên và không ai biết chắc điều này ám chỉ điều gì" .
Ông Fake nói thêm rằng chương trình Anera "chắc chắn không mua bao cao su".
"Toàn bộ chương trình của chúng tôi có giá 50 triệu USD và chiếm một phần đáng kể trong tổng số viện trợ của Mỹ dành cho Gaza," ông này cho hay.
Giám đốc Trung tâm Chính sách và Chính trị Y tế Toàn cầu của Đại học Georgetown Matthew Kavanagh thì cho biết sau khi tìm hiểu sâu hơn về tuyên bố của bà Leavitt, ông nhận thấy "rõ ràng là không có 50 triệu USD bao cao su nào được chuyển đến Gaza".
Chủ tịch tổ chức nhân đạo RI Jeremy Konyndyk cho hay, 50 triệu USd có thể mua được 1 tỷ bao cao su nhưng theo ông, vấn đề ở đây không phải là một tỷ bao cao su cho Gaza mà là nhân viên Bộ Hiệu quả chính phủ Mỹ dường như như đọc sai bảng tính của chính phủ.
