Luồng thông tin chồng chéo
Báo chí Anh và Mỹ đưa tin. Nhà Trắng ở Washington không bình luận. Số 10 phố Downing, London bác bỏ ngay và quả quyết là Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn sẽ có chuyến thăm cấp nhà nước ở Anh theo lời mời của Nữ hoàng Anh Elizabeth II, lời mời vẫn còn nguyên giá trị và chỉ có thời gian cụ thể chưa được công bố.
Trước đấy, báo chí ở Anh và Mỹ đồng loạt đưa tin rằng cách đây mấy tuần, ông Trump và Thủ tướng Anh Theresa May có điện đàm với nhau. Một trong những nội dung trao đổi có thông báo của ông Trump là hoãn vô thời hạn chuyến thăm Anh dự kiến lúc đầu vào tháng 4, sau đó được hoãn đến tháng 10 năm nay với lý do là dân Anh không hoan nghênh ông Trump.
Cũng theo những tờ báo ấy, ông Trump nói rằng sẽ đến thăm đảo quốc khi nào được thần dân của Hoàng gia Anh thật sự hoan nghênh. Đối với dư luận, việc hoãn sự kiện này không được quan tâm và để ý đến nhiều bằng lý do nêu ra ở trên.
Ngọn nguồn câu chuyện
Chuyện này khởi đầu từ việc ông Trump gần như ngay sau khi chính thức nhậm chức đã tiếp đón bà May làm chính khách nước ngoài đầu tiên ở Nhà Trắng. Bà May đã chuyển đến ông Trump lời mời nói trên.
Theo quy định về nghi thức lễ tân ngoại giao ở Anh, lời mời của Nữ hoàng Anh Elizabeth II dành cho chính khách nước ngoài nào đó tới thăm chính thức cấp nhà nước là vinh dự cao nhất mà vương quốc này dành cho chính khách nước ngoài.
Ba hoạt động không thể thiếu và cũng là biểu tượng cho sự kiện là cùng Nữ hoàng Anh đi trên cỗ xe ngựa mạ vàng từ trong ra ngoài diễu hành trên đại lộ The Mall ở thủ đô London, quốc yến tại Cung điện Buckingham và phát biểu trước quốc hội Anh trong phòng họp chung được coi là cái nôi của nền dân chủ trên đảo quốc.
Mỗi năm, Nữ hoàng Anh Elizabeth II chỉ dành cho từ hai đến ba vị nguyên thủ quốc gia nước ngoài sự tiếp đón trọng thị nhất này. Trong số tất cả các tổng thống Mỹ từ khi Nữ hoàng Elizabeth II đăng quang năm 1952 đến nay mới chỉ có 2 tổng thống Mỹ nhận được lời mời như ông Trump, đó là George W. Bush năm 2003 và Barack Obama năm 2011.
Vì lý do an ninh, ông Obama đã từ chối chuyến đi xe ngựa cùng Nữ hoàng Anh. Cũng cần nói thêm ở đây là tất cả các tổng thống Mỹ đều sau ít nhất từ 2 năm cầm quyền trở lên mới tới thăm Anh.
Như thế đủ để thấy ông Trump là trường hợp rất đặc biệt và ngoại lệ đối với cả Anh lẫn Mỹ, và còn cho thấy bà May coi trọng ông Trump như thế nào. Cũng dễ hiểu thôi, khi nước Anh đã quyết định ra khỏi EU (Brexit), bà May cần thúc đẩy hơn nữa quan hệ hợp tác với Mỹ phục vụ cho đàm phán với EU về Brexit và cho nước Anh sau Brexit.
Thủ tướng Anh Theresa May trả lời họp báo cùng Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng. Ảnh: Getty
Chướng ngại bất ngờ
Điều mà có lẽ cả Nữ hoàng Elizabeth II, bà May và ông Trump không ngờ đến ở Anh dấy lên làn sóng phản đối ông Trump đến thăm chính thức cấp nhà nước vì những phát biểu liên quan đến phụ nữ và người Hồi giáo của ông Trump trong vận động tranh cử.
Về sau này còn có thêm cả chuyện ông Trump rút nước Mỹ ra khỏi Hiệp ước Paris về bảo vệ khí hậu trái đất. Hiện đã có tới 1,8 triệu người Anh ký tên kiến nghị Nữ hoàng Elizabeth II rút lại lời mời ông Trump.
Rút lại lời mời trong thế giới ngoại giao là chuyện tày đình nên sẽ không thể có chuyện yêu cầu của số người ký tên nói trên được đáp ứng, nhưng họ làm cho Hoàng gia và chính phủ Anh nói chung, cá nhân Nữ hoàng Elizabeth II và bà May nói riêng rất khó xử.
Diễn biến mới nữa là cuộc tổng tuyển cử trước thời hạn vừa rồi với kết quả là bà May thua đậm, mất cả chì lẫn chài, bị thất thế và yếu thế ở cả trong nước lẫn trước EU với hệ luỵ là không biết còn cầm quyền được dài hay ngắn. Hai điều này khiến ông Trump không thể không suy xét lại việc tới thăm Anh trong năm nay.
Vốn là người chỉ thích được hoan nghênh và tung hô, ông Trump chắc chắn sẽ không hài lòng khi tới thăm Anh mà dân Anh biểu tình phản đối. Nhưng vì không ai có thể cấm dân chúng ở Anh biểu tình nên "tránh voi chẳng xấu mặt nào" xem ra mới là thượng sách.
Hơn nữa, tới gặp đối tác trong tình cảnh nhấp nhổm giữa cầm quyền và mất quyền thì chỉ lợi bất cập hại về mọi phương diện. Cho nên ông Trump mới quyết hoãn tiến hành chuyến thăm Anh.
Hoãn chứ không huỷ, bởi hoãn khác với huỷ.