Không ngoài dự kiến, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 15-6 chính thức thông báo đánh mức thuế 25% lên 50 tỉ USD hàng Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ.
Trong tuyên bố, ông Trump nói mức thuế 25% này sẽ được đánh vào những mặt hàng quan trọng chiến lược của Trung Quốc. Bước đầu, ông Trump xác định sẽ đánh thuế lên 34 tỉ USD thuộc danh mục 818 mặt hàng Trung Quốc, số 16 tỉ USD còn lại vẫn đang được tính toán sẽ đánh lên những mặt hàng nào.
Ông Trump cũng tuyên bố sẵn sàng có thêm biện pháp nếu Trung Quốc trả đũa.
“Mỹ sẽ theo đuổi đánh thuế thêm nếu Trung Quốc thực hiện các biện pháp trả đũa như đánh thuế nhập khẩu lên hàng hóa, dịch vụ, nông sản Mỹ; tăng rào cản hay có hành động trừng phạt các nhà xuất khẩu Mỹ hay các công ty Mỹ hoạt động ở Trung Quốc” – Reuters dẫn lời ông Trump.
Container chứa hàng hóa tại cảng Thanh Đảo (Trung Quốc). Ảnh: BLOOMBERG
Từ đầu tháng 5 đến giờ hai bên đã thực hiện ba vòng đàm phán thương mại cấp cao, hai ở Trung Quốc và một ở Mỹ. Tuy nhiên các cuộc đàm phán này vẫn chưa thể giải quyết được phàn nàn của Mỹ quanh chính sách công nghiệp Trung Quốc, thực tế xâm nhập thị trường, và khoản thiếu hụt thương mại 375 tỉ USD. Nhằm xoa dịu Mỹ, Trung Quốc đề nghị mua thêm 70 tỉ hàng Mỹ, chủ yếu nông sản và sản phẩm năng lượng, tuy nhiên Mỹ vẫn không hài lòng.
Theo Reuters, bước đi mới nhất của ông Trump có nguy cơ dẫn đến một cuộc chiến tranh thương mại khi chỉ khoảng một giờ sau khi ông Trump tuyên bố Trung Quốc lên tiếng sẽ ngay lập tức đánh thuế lên hàng Mỹ với tỷ lệ tương ứng. Vài giờ ông Trump chính thức thông báo Trung Quốc đã cảnh cáo sẽ không chịu thua.
“Nếu Mỹ có các bước đi đơn phương, bảo hộ, gây hại đến quyền lợi của Trung Quốc, chúng tôi sẽ nhanh chóng đáp trả và có các biện pháp cần thiết bảo vệ quyền lợi chính đáng, hợp pháp của mình” – Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố trong cuộc họp báo ngày 15-6.
Hàng hóa tại cảng Dương Sơn ở Thượng Hải (Trung Quốc). Ảnh: REUTERS
Trung Quốc tháng trước cũng đã công bố danh mục hàng Mỹ mà mình sẽ đánh thuế lên giá trị 50 tỉ USD nhập khẩu, trong đó có đậu nành, máy bay, ô tô, đồng thời tuyên bố sẽ đấu tới Mỹ tới cùng. Đầu tháng 6 Trung Quốc tuyên bố nếu Mỹ đánh thuế lên hàng mình thì mọi kết quả đàm phán bấy nay hai bên sẽ vô hiệu.
Nếu Trung Quốc đáp trả, khả năng lớn sẽ phải tiếp tục gánh thêm một gói thuế quan nữa từ Mỹ. Theo nguồn tin của Reuters, ngoài gói thuế quan thứ nhất đánh lên 50 tỉ USD, Mỹ cũng đang khẩn trương chuẩn bị một gói thuế quan thứ hai quy mô lớn gấp đôi - đánh lên 100 tỉ USD hàng Trung Quốc , nếu nước này trả đũa gói thứ nhất. Danh mục mặt hàng cho gói 100 tỉ USD này đã hoàn tất.
Ông Trump với quan điểm cứng rắn về thương mại đang căng thẳng với không chỉ Trung Quốc mà cả với Liên minh châu Âu, Canada, Mexico khi đánh thuế 25% lên thép và 10% lên nhôm các nước này từ đầu tháng 6. Mexico, Canada đã đánh thuế trả đũa, EU ngày 14-6 đồng lòng soạn kế hoạch đánh thuế lên hàng Mỹ.