NSND Trần Nhượng trong một phân đoạn của phim “Những cô gái trong thành phố” . Ảnh: TL
Không phải cứ “kiêng” vai nọ, vai kia mới là NSND
Ông có một thời gian vắng bóng khá lâu trước khi trở lại với phim truyền hình?
- Thời gian tôi “biến mất” là khi tôi tập trung công tác quản lý Đoàn Nghệ thuật CAND. Thời điểm đó, ngay cả trong đoàn tôi gần như cũng không tham gia diễn mà chỉ làm quản lý và đạo diễn.
Trước tôi học đạo diễn điện ảnh truyền hình, nhưng ra thì chủ yếu làm sân khấu. Tôi thích làm sân khấu. Sân khấu có sức hấp dẫn rất riêng. Sân khấu bắt người đạo diễn, diễn viên phải có sức sáng tạo phi thường vì chỉ có mấy chục mét vuông nhưng gói cả thế giới trong đó.
Đạo diễn phải làm thế nào để khán giả thừa nhận, công nhận điều đó. Đó là cái khó, cái thú vị và tôi cảm thấy hay và bị cuốn hút. Vì thế tôi dồn toàn tâm toàn ý cho sân khấu những năm tháng vừa rồi.
Chắc ông cũng từ chối không ít lời mời hấp dẫn thời điểm đó?
- Vâng. Thời điểm tôi tạm rời truyền hình để cống hiến cho sân khấu, tôi cũng được nhiều đạo diễn, nhà làm phim mời những vai chính, vai dài nhưng tôi đều từ chối. Một phần vì có những vai trùng lặp với những vai tôi đã từng đóng. Một phần vì tham gia những vai dài thì không thể tập trung cho công việc sân khấu hiện tại.
Tuy nhiên, vở “Dưới ánh đèn” của CLB Sân khấu thử nghiệm thuộc Hội nghệ sĩ sân khấu Việt Nam do tôi làm đạo diễn đã có thành tích đáng kể: Huy chương Bạc toàn đoàn, hai nghệ sĩ Quang Tèo và Vượng Râu đạt Huy chương Vàng, ca sĩ Long Nhật Huy chương Bạc. Mọi người nói đùa với tôi: “Chắc Quang Tèo và Vượng Râu phải “khao” ông Nhượng to lắm vì nếu không có vở diễn này thì một ông về hưu còn một ông không thuộc đoàn thể nào biết bao giờ mới có Huy chương?”.
Lý do nào kéo ông trở lại với truyền hình?
- Thực ra, thời gian vừa rồi tôi cũng mở công ty về nghệ thuật và lại tham gia dựng vở cho các đoàn ở tỉnh nên không có thời gian nhận vai dài. Gần đây ổn định rồi nên bắt đầu tham gia trở lại.
Tôi “túc tắc” trở lại từ “Người phán xử” rồi đến phim đang chiếu gần đây là “Những cô gái trong thành phố”. Hiện tôi cũng đang tham gia hai phim truyền hình nhưng chỉ tham gia những vai ngắn thôi. Xuất hiện ít không mất quá nhiều thời gian.
Nhân việc ông nhắc đến NSND phải giữ hình ảnh, ông nghĩ sao khi gần đây đang bị nói đến quá nhiều với việc đóng cảnh nhạy cảm?
- Tôi có quan điểm riêng: NSND, NSƯT hay nghệ sĩ bình thường thì cũng là những nghệ sĩ biểu diễn. Danh hiệu cao quý do nhà nước phong tặng, nhân dân suy tôn thì tất yếu phải phục vụ tất cả tầng lớp, đối tượng nhân dân và không chê bất kỳ vai nào dù ngắn hay dài, chính diện hay phản diện, vai tốt hay vai xấu... Nhân dân rất nhiều tầng lớp chứ không chỉ là những người sang chảnh, quan chức, chỉn chu. Họ còn là những người bình thường nhất trong xã hội.
Tôi từng lấy gương một số đàn anh mà tôi phải học theo rất nhiều. Ông Mạnh Linh - dù cuối đời do ảnh hưởng việc của con cái mà mất uy tín, danh dự nhưng về nghề ông ấy vẫn là cây cổ thụ, đại thụ để được kính nể. Buổi sáng ông ấy đóng lãnh tụ vĩ đại Lênin cho các nguyên thủ quốc gia, lãnh đạo Đảng và nhà nước xem tại Hội trường Ba Đình. Chiều ông ấy lại đóng vai một ông bảo vệ bị la mắng xa xả ở một phim khác thì đâu có vấn đề gì? Điều đó không có ảnh hưởng gì đến chuyện ông ấy vừa đóng lãnh tụ.
Hay NSND Đào Mộng Long chỉ đóng một vai phụ, chạy qua sân khấu mà cũng giành được Huy chương Vàng đấy thôi. Đấy là những nghệ sĩ chân chính đầy trách nhiệm.
Tôi quan niệm, miễn là không vi phạm pháp luật còn vai diễn nào cũng được, đã nhận là làm đúng, làm đủ, tròn vai chứ không phải “kiêng” vai nọ vai kia mới là NSND.
Nhưng nói gì thì nói, những ồn ào đó ít nhiều ảnh hưởng đến hình ảnh NSND Trần Nhượng. Ông rút kinh nghiệm thế nào cho những vai diễn sau này?
- Tôi cũng nhận được nhiều lời khuyên từ con trai hay vợ cũ nên lựa chọn từng vai, từng phim, từng đạo diễn. Tất nhiên tôi cũng ghi nhận, cân nhắc và lưu ý. Vì thế có đạo diễn đến giờ mời tôi tham gia thì tôi đã không nhận lời nữa. Đấy là có sự chọn lựa.
Còn thực tế quy trình làm phim hiện nay những nhân vật phụ chỉ nhận được kịch bản có phân đoạn phụ trách thôi. Thậm chí ra đến hiện trường trợ lý đạo diễn mới đưa kịch bản và nói về hình tượng nhân vật để biết nắm vai chứ không được đọc mấy chục tập kịch bản.
Mới đây, tôi có từ chối một phim mặc dù nghe đồn là phim đó cũng hot, mấy chục triệu view youtube. Vì tôi thấy nội dung, nhân vật chưa phù hợp với điều kiện và khả năng của tôi. Đấy cũng là sự lựa chọn thận trọng đấy chứ.
Con trai mời đóng phim nhưng không trả cát-sê
NSND Trần Nhượng.
Ông nói, ông từng nhận được lời khuyên của con trai - đạo diễn Bình Trọng? Nhưng chính phim của Bình Trọng thời gian vừa qua cũng có rất nhiều vấn đề?
- Trước đây tôi không tham gia hay góp ý gì vào việc của Trọng, nhưng gần đây tôi cũng có đưa ý kiến rằng phim cần tiết chế sao cho tế nhị.
Thực ra cũng có cái khó vì không có nhà tài trợ thì hãng phim không sống được, không tồn tại được. Mà nhà tài trợ thì lại muốn quảng cáo phải rầm rộ, ấn tượng: Tốt xấu gì cũng là ấn tượng. Khá nan giải nhưng cũng phải tìm phương án để cân bằng lại khán giả và nhà tài trợ và còn sản phẩm nghệ thuật nữa.
Còn về nội dung phim có những cảnh nào “lố” quá, thô tục, dung tục thì cũng nên xem xét lại. Đồng ý là vẫn có nhiều khán giả thích phim như hiện nay nhưng phần nhiều khán giả khắt khe nên không thể không điều chỉnh lại.
Ông chia sẻ rằng đã từng học đạo diễn điện ảnh truyền hình. Vậy anh có dự án nào để hiện thực hóa vai trò này không?
- Tôi ôm ấp dự định làm một phim điện ảnh từ lâu rồi nhưng chưa thực hiện được. Kịch bản đã có nhưng cái khó là nhà đầu tư. Tôi đã “ướm” lời nhưng chưa đơn vị nào gật đầu. Có lẽ họ không muốn mạo hiểm hoặc tôi chưa tìm đúng người.
Có vẻ như về vấn đề nhà đầu tư thì con trai ông đang làm tốt hơn?
- Phim của Bình Trọng khác phim của tôi. Phim của Trọng mang tính giải trí, có bạn hàng riêng, khán giả riêng, nhà đầu tư tính đến con đường quảng cáo thương hiệu và sản phẩm. Phim chiếu rạp không đơn giản như thế. Đó là đầu tư mang tính kinh doanh, lợi nhuận từ phòng vé nên không hề dễ dàng.
Ông có tính mời con trai làm nhà đầu tư không?
- Trước đây thì không nhưng gần đây tôi đặt vấn đề xem có phối hợp nhưng cậu ấy chưa chịu chắc cậu ấy cũng chưa muốn mạo hiểm (cười).
Còn phim của cậu ấy thì tôi đặt vấn đề: ‘Phim nào hợp thì cho bố đóng, bố cũng từng là trùm đóng hài đấy’. Vậy mà vẫn chưa có cơ hội tham gia nhiều.
“Chỗ” bố - con thì cát-sê ông nhận chắc rất cao?
- Tết vừa rồi tôi làm một tiểu phẩm ngắn hơn 20 phút có mời Trọng vào vai chính và tôi không đưa cát-sê. Cậu ấy cũng chẳng hỏi.
Trước đó tôi cũng đóng một vai ngắn cho phim của Trọng mà cậu ấy cũng không thấy trả cát-sê cho bố. Vậy nên coi như hòa (cười).
Nói như thế thì tin đồn nói mối quan hệ của hai bố con ông không được tốt chỉ là tin đồn?
- Thực ra tôi và Bình Trọng là hai tính cách khác nhau, thành ra cứ gần nhau lại không nói được gì, không chia sẻ được gì. Cũng có một thời gian ngắn hai bố con bất đồng quan điểm sâu sắc nhưng rồi lại đâu vào đó, chứ không đến mức như tin đồn là mối quan hệ gay gắt.
Cảm ơn chia sẻ của ông!