Khắc khoải đợi chờ
Sau gần 10 năm cổ phần hóa , Hãng phim truyện Việt Nam ngày càng xuống cấp, cơ sở vật chất cũ kỹ, nhiều bộ phim nhựa bị hỏng, không có phim mới được sản xuất.
Quá trình cổ phần hóa hãng phim được tiến hành từ năm 2014, dự kiến hoàn thành vào năm 2015 nhưng tới 2016 hãng mới tìm được cổ đông chiến lược là Tổng công ty Vận tải thủy (Vivaso) . Sau khi hãng phim được thu mua vào tháng 6/2017, mâu thuẫn giữa nghệ sĩ và Vivaso trở nên vô cùng căng thẳng, khó giải quyết.
Từ đó đến này, nhiều văn bản chỉ đạo được đưa ra nhưng tình trạng hãng phim gần như không thay đổi. Cụ thể, năm 2018, Thanh tra Chính phủ kết luận việc cổ phần hóa có nhiều sai phạm, trong đó có việc cho thuê văn phòng, thuê đất trái thẩm quyền, vi phạm quản lý tài sản, kinh doanh lỗ liên tiếp.
Đến tháng 9/2021, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Bộ VHTTDL) có công văn số 3320/BVHTTDL-KHTC báo cáo Thủ tướng về việc thực hiện kết luận sau thanh tra công tác cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam.
Cơ sở vật chất, phòng làm việc ở Hãng phim truyện Việt Nam phủ bụi, sập xệ.
Tháng 2/2023, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà có công văn yêu cầu Bộ VHTTDL chuẩn bị báo cáo nội dung liên quan việc cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam .
Tháng 4/2023, Tổng Thanh tra Chính phủ ban hành quyết định thành lập Tổ kiểm tra, nhằm kiểm tra ngay việc thực hiện Kết luận thanh tra về công tác cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam và thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ về các nội dung liên quan.
Vụ việc về hãng phim gần như không có tiến triển, trong khi đó, cơ sở vật chất nơi đây ngày càng xuống cấp , phần lớn phim nhựa được lưu trữ đã hỏng, trở thành những đống nhựa bết dính, không thể sử dụng. Huy chương, giải thưởng trong phòng truyền thống cũng phủ bụi, bạc màu do không được bảo quản, vệ sinh đúng cách.
Trụ sở Hãng phim truyện Việt Nam (4 Thụy Khuê) như bị bỏ hoang với nhiều mảng tường ẩm mốc.
“300 bản phim bị hỏng chính là bản phim gốc hoàn chỉnh, mang dấu ấn sáng tạo nguyên bản của các nhà làm phim, là một trong hai bản phim nhựa duy nhất còn sót lại. Chỉ riêng 300 bản phim bị hỏng đã gây thiệt hại rất lớn về kinh tế, chưa kể những thiết bị đắt tiền như bàn hòa âm, phòng hòa âm, máy quay phim… khả năng hỏng rất cao với điều kiện ẩm mốc như hiện nay”, đạo diễn, NSƯT Bùi Trung Hải cho biết.
Không chỉ vậy, nghệ sĩ, người lao động của hãng phim không còn mọi quyền lợi. Họ không có lương, không có bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội. Nhiều người buộc phải mưu sinh bằng nghề khác như xe ôm, mở quán bia, bán hàng online...
Nhen lên hy vọng
Mới đây, tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024 do Bộ VHTTDL tổ chức, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo Bộ VHTTDL giải quyết dứt điểm các vụ việc tồn đọng - điển hình là câu chuyện cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam .
Chỉ đạo này của Thủ tướng một lần nữa dấy lên hy vọng cho các thế hệ nghệ sĩ, người lao động của hãng phim về một cái kết có hậu. NSƯT Bùi Trung Hải gửi lời cảm ơn tới Thủ tướng vì nhắc tới sự việc của hãng phim. Ông cho rằng với chỉ đạo này, việc liên quan đến hãng phim sẽ được giải quyết "đến nơi đến chốn" trong thời gian tới.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo Bộ VHTTDL giải quyết dứt điểm các vụ việc tồn đọng ở Hãng phim truyện Việt Nam.
Đạo diễn, NSND Nguyễn Thanh Vân - nguyên Phó Giám đốc Hãng phim truyện Việt Nam - khẳng định với tín hiệu này, sự việc ở hãng phim sẽ có chuyển biến. Tuy nhiên, nếu được giải quyết vụ việc cũng bị cho là quá muộn, quá chậm trễ và làm tan nát một thế hệ nghệ sĩ, người lao động của Hãng phim truyện Việt Nam.
"Các nghệ sĩ bị đẩy ra đường hàng năm trời, hết năm này đến năm khác thì ai chịu trách nhiệm. Ai chịu trách nhiệm cho phận người, thương hiệu hãng phim. Đây cũng là câu chuyện về cách cư xử với hãng, với người làm văn hóa", NSND Nguyễn Thanh Vân nêu.
Ông cho rằng các nghệ sĩ đã được hứa quá nhiều lần. Trước đó, Chính phủ đưa ra mốc 25/4/2023 phải báo cáo các vấn đề của Hãng phim truyện Việt Nam , nhưng đến tận bây giờ vẫn chưa có tiến triển gì.
Dàn nghệ sĩ, người lao động của Hãng phim truyện Việt Nam mong sự việc mau chóng được giải quyết.
"Chúng tôi đã nghĩ vấn đề này đương nhiên phải được giải quyết sớm vì nó sai trái. Sai trái này không phải chúng tôi nói mà nằm trong kết luận của Thanh tra Chính phủ. Chúng tôi muốn xem những lời hứa được thực hiện đến đâu và kết luận thế nào? Trong thời gian 8 năm vừa rồi chúng tôi được hứa quá nhiều", đạo diễn Nguyễn Thanh Vân nêu.
Ông khẳng định khoảng thời gian biến cố của hãng phim đã lỡ dở sự nghiệp của một đời người. "Gần 10 năm ấy là những năm tháng chín muồi nhất thì nghệ sĩ bị đẩy ra đường một cách vô cảm", đạo diễn Nguyễn Thanh Vân nói.
Về 300 bản phim bị hỏng, Thanh tra Bộ VHTTDL khẳng định các bộ phim trong kho phim bị hư hỏng thuộc trách nhiệm của công ty (Vivaso). Vì vậy, công ty phải để xuất phương án khắc phục báo cáo Bộ VHTTDL và trả lời cho tập thể nghệ sĩ, cán bộ công nhân viên của công ty biết.
Bên cạnh đó, đại diện Thanh tra Bộ VHTTDL nhấn mạnh những bộ phim giá trị của điện ảnh Việt Nam được lưu trữ đầy đủ cả bản gốc và hồ sơ liên quan trong điều kiện tiêu chuẩn quốc tế của Viện Phim Việt Nam.