Mới đây, tại chương trình Chân dung nghệ sĩ, NSND Bạch Tuyết đã chia sẻ quan điểm chuyên môn về nghệ sĩ ưu tú Mỹ Châu.
Mỹ Châu là tác phẩm độc đáo nhất, lạ lùng nhất
Mỗi nghệ sĩ cải lương đều chạm trổ bản sắc của riêng mình, trong đó, nghệ sĩ ưu tú Mỹ Châu là tác phẩm độc đáo nhất, lạ lùng nhất. Từ giọng ca, cách ca, Mỹ Châu đã tạo thành cả một dây đờn riêng mang tên mình – dây Mỹ Châu. Mỹ Châu cũng định danh một phong cách biểu diễn riêng.
Mỹ Châu ôm Bạch Tuyết (ngoài cùng bên phải)
Về cơ bản, Mỹ Châu có giọng trầm, thấp, lại là một nghệ sĩ luôn giữ nếp sống mực thước nên dưỡng giọng tốt. Chính Mỹ Châu đã nhờ nhạc sĩ Hoàng Thành hạ thấp dây đờn xuống một cung, tức một quãng tám.
Đó là thử thách với vị nhạc sĩ tài hoa này, khi phải đờn trực tiếp trên sân khấu, không thể tự chỉnh dây đờn lên xuống liên tiếp được. Chính vì vậy, nhạc sĩ Hoàng Thành đã phải đặt một mẩu gỗ nhỏ chặn dây đàn để nhấn hòa Đô lên hòa La và thành công. Kể từ khi khai sinh ra dây Mỹ Châu, dây đàn kìm đã đổi sang kiểu dây cải lương.
Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Phúc An trong cuốn Đờn ca tài tử Nam bộ khảo và luận, từ cái chất trầm buồn tự nhiên ấy, Mỹ Châu đã chuyển điệu từ ngâm sang nói lối rồi vào bài ca, đổ giọng để xuống hồ (Hồ Quảng) cũng tự nhiên một cách đặc biệt, như thể trời cho, Tổ đãi.
Người nghe ban đầu sẽ thấy lạ vì quen nghe cách xuống hồ vọng cổ bấy lâu nay từ những người khác, cảm thấy ngờ ngợ. Nhưng với quãng giọng trầm, thấp ấy, Mỹ Châu đã có sự lựa chọn khôn ngoan, là chính mình. Về góc độ mỹ học, tôi thấy đó là chân, mỹ.
Mỹ Châu không cố gắng làm mọi thứ khác lạ mà biến cái khác lạ trở nên bình thường bằng sự trau chuốt đẹp đẽ. Đó là tố chất nghệ sĩ của Mỹ Châu. Tôi thích và trọng điều đó ở Mỹ Châu.
Mỹ Châu là người sống có hiếu với cha mẹ, thảo hiền với anh chị
Cái hay ở Mỹ Châu là từ chất giọng tới sắc diện, thần thái đều hòa quyện với nhau để toát lên phong cách khuê các, thiên tư trâm anh. Mỹ Châu ý thức được điều này để gìn giữ, chăm chút.
NSND Lệ Thủy và NSƯT Mỹ Châu
Người ta mê Mỹ Châu là điều dễ hiểu, dễ thấy, nhưng để hiểu tường tận một tài năng ca diễn, nhất là diễn xuất ở nghệ sĩ này thì cần phải kiên nhẫn. Sự chuyển động trên khuôn măt, cơ mặt của Mỹ Châu thật ra không nhiều, thậm chí rất kiệm, cả chuyển động về bộ, vũ. Nhưng đó là những chuyển động rất đắt.
Ví dụ, ở cảnh đầu trong vở Tâm sự Ngọc Hân, khi nghe nhũ mẫu kể về tướng Nguyễn Huệ của quân Tây Sơn, Mỹ Châu chỉ cần thoáng một nét liếc mắt để giấu đi niềm hi vọng, đến khi giáp mặt Nguyễn Huệ, cô lại để Ngọc Hân lóe lên lửa mừng trong ánh mắt vì từ nay giang sơn đã đổi khác. Trong ánh mắt đó lại có cả chút tủi hờn cho thân phận mình khi bấy lâu bị giam cầm nơi gác tía lầu son.
Không dễ để nuôi dưỡng đường dây cảm xúc trong diễn xuất như thế, tôi cảm giác Mỹ Châu như một bản thể được nuôi dưỡng từ muôn vạn kiếp thì mới nhập tâm đến vậy.
Tiếp tục, xem Mỹ Châu diễn trong Nàng hai Bến Nghé, Khách sạn hào hoa, sẽ thấy những lát cắt của khuôn mặt nhân vật được cô khắc họa cho từng trường đoạn hết sức tinh tế.
Tiếng hát, nét đẹp u hoài của Mỹ Châu đã đánh thức phần đẹp đẽ mà công chúng tìm thấy ở người nghệ sĩ này.
Tôi ít quảng giao nên ngày trước không nhiều cơ hội gặp gỡ Mỹ Châu. Sau này, khi cô từ giã sân khấu, tôi lại càng ít gặp hơn. Nhưng bất cứ sự lựa chọn nào của Mỹ Châu tôi đều tin đã được cân nhắc thấu đáo, suy xét trước sau, hợp tình hợp lý. Mỹ Châu là người sống có hiếu với cha mẹ, thảo hiền với anh chị, sống có sau có trước, mực thước.