Nigeria: Sinh viên đi đầu trong chống lại rác thải nhựa

Câu lạc bộ Plogging

Từ "plogging" là sự kết hợp của từ "jogging" (chạy bộ) và "picking" (nhặt lên). Do đó, phong trào về ý thức môi trường của sinh viên được gọi là Plogging Nigeria. Nó được mô phỏng theo một chiến dịch bắt đầu ở Thụy Điển, trong đó sinh viên vừa tập thể dục vừa nhặt rác thải nhựa xung quanh khuôn viên trường và cộng đồng lân cận.

Câu lạc bộ Plogging Nigeria được phát động tại Đại học Obafemi Awolowo (OAU), Ile-Ife, bang Osun ngày 2/6/2018 khi chủ đề của Ngày Môi trường Thế giới là "Đánh bại ô nhiễm nhựa". Kể từ khi thành lập, câu lạc bộ đã tổ chức 351 buổi hoạt động, đi được 510 km, giúp 150 nghìn chai nhựa được tái chế và thu gom hơn 25 tấn rác.

Người sáng lập câu lạc bộ Mayokon Iyaomolere là một nghiên cứu sinh chuyên về quản lý và kiểm soát môi trường. Anh cho biết, phương châm của câu lạc bộ là rèn luyện sức khỏe để duy trì sự sạch sẽ. Hầu hết những người tham gia đều thích tập thể dục và một số người có cảm giác thỏa mãn vì góp phần làm sạch môi trường xung quanh.

Theo Iyaomolere, mọi người mong muốn hoạt động được tổ chức nhiều lần và dần dần, sinh viên các trường khác cũng rất hứng thú. Từ đây, câu lạc bộ được thành lập và mở rộng sang các trường. Hiện, câu lạc bộ đã được thành lập tại 22 khu học xá.

Sinh viên Nigeria tham gia câu lạc bộ Plogging.

Lan tỏa đến cộng đồng

Iyaomolere giải thích, từ 15 tình nguyện viên ban đầu năm 2018, số thành viên câu lạc bộ đã tăng lên hơn 1.300 và có cả giảng viên tham gia. Một số thành viên còn thành lập câu lạc bộ trong cộng đồng của mình sau khi tốt nghiệp ra trường.

Iyaomolere chia sẻ, tại một trong những câu lạc bộ ở Đại học Ahmadu, những tấm ngồi bằng chai nhựa để mọi người thư giãn đã được tạo ra. Mục tiêu tiếp theo của họ là xây dựng một ngôi nhà nhựa để làm chỗ ở cho ban thư ký câu lạc bộ và việc này cần 35 nghìn chai nhựa.

Trong những năm qua, câu lạc bộ đã điều hành một chương trình trực tuyến có tên là Green Switch Academy. Họ tập trung vào các chủ đề như bền vững môi trường, biến đổi khí hậu và quản lý chất thải rắn.

Đến nay, câu lạc bộ đã có 16 nhóm trường và đào tạo cho hơn 1 nghìn người tại 16 quốc gia (11 quốc gia châu Phi và 4 quốc gia châu Âu). Kinh phí hoạt động lấy từ các khoản đóng góp và tài trợ.

Thành quả sau hoạt động Plogging.

Đương đầu với khủng hoảng

Thách thức về ô nhiễm nhựa đã được ghi nhận. Theo một báo cáo vào tháng 5/2022 của Ủy ban Hải dương học Liên chính phủ, một chi nhánh của UNESCO, mỗi ngày có khoảng 8 - 10 tấn rác nhựa sẽ trôi ra đại dương, gây nguy hiểm cho sinh vật biển và hệ sinh thái.

Tuy nhiên, chỉ có khoảng 10% lượng nhựa sản xuất ra được tái chế, phần còn lại nằm ở các bãi rác, đại dương và môi trường.

Báo cáo lưu ý rằng, chất thải nhựa chiếm 80% tổng số ô nhiễm môi trường biển với 50 - 75 nghìn tỷ mảnh nhựa đang tồn tại trong đại dương.

Người ta dự đoán vào năm 2050, khối lượng nhựa có thể sẽ nhiều hơn lượng cá ở biển. Do đó, vi nhựa xâm nhập vào nguồn nước uống và các thực phẩm trồng ở đất, tạo mối nguy hiểm đối với sức khỏe con người.

Tại một hội thảo được tổ chức vào tháng 4/2022 tại Viện Khoa học Trái đất và Sự sống của Đại học Liên Phi (PAULESI) có trụ sở tại Đại học Ibadan, bang Oyo, Nigeria, các bên liên quan nhấn mạnh vai trò vô giá của các trường đại học trong việc giải quyết ô nhiễm nhựa.

Một nền tảng truyền thông địa phương đã thống nhất rằng, các trường đại học có thể thúc đẩy "nền kinh tế nhựa" bằng cách thu hút các doanh nhân, chính phủ và các bên liên quan khác.

Theo đuổi các mục tiêu bền vững

Iyaomolere giải thích Nigeria đang theo đuổi các Mục tiêu Phát triển bền vững khác nhau thông qua hành động của mình.

Anh cho biết, câu lạc bộ giúp mọi người có thể chất khỏe mạnh và tinh thần minh mẫn. Ngoài ra, khi làm sạch môi trường, họ đang ngăn chất thải, đặc biệt là nhựa, xâm nhập vào nguồn nước.

Tầm nhìn của câu lạc bộ là hướng tới các thành phố, cộng đồng bền vững và tiếp theo là sự sống dưới nước. Bên cạnh đó, câu lạc bộ cũng đang hợp tác với khoảng 50 tổ chức về các hoạt động làm sạch môi trường khác nhau.

Tại Đại học Nigeria, ông Ayodeji Omilabu cho biết, nhóm của ông đã hợp tác với một công ty tái chế. Khi mọi người thu gom được 500 kg hoặc 1 tấn rác, công ty sẽ thu nhận và cấp cho họ một phiếu mua hàng để mua túi đựng rác, găng tay, đồ dùng khi nhặt rác và cả nước giải khát.

Ông Ayodeji Omilabu đã nêu mong muốn tạo ra chương trình thay đổi văn hóa xử lý rác thải của sinh viên nhằm thay đổi hành vi của họ đối với rác.

Thúc đẩy đam mê

Sinh viên Ramat Owolabi của Đại học Ilorin, bang Kwara (Nigeria) được đào tạo và sau đó cô tham gia câu lạc bộ tại trường đại học và hiện là trưởng nhóm. Cô cho biết rất vui khi Plogging và gắn kết với các tình nguyện viên khác.

Ramat Owolabi kể về những buổi dọn dẹp xung quanh các cộng đồng gần trường học và người dân cũng tham gia cùng. Các thành viên truyền kiến thức về bảo vệ môi trường cho người dân, khuyến khích những người buôn bán giữ rác thải nhựa và bán lại cho người tái chế thay vì vứt chúng bừa bãi.

Trong khi đó, Jolaade Adelakun ở Trường Đại học Công nghệ Ladoke Akintola, Nigeria trở thành một tình nguyện viên chính khi tốt nghiệp. Cô cho biết có kế hoạch kêu gọi các nhà hoạt động môi trường cùng chí hướng và duy trì sáng kiến này trong cộng đồng của mình.